USA-mi naalagaaffik aatsitassarsiorfimmut 120 millionit dollarsinik aningaasaliiniartoq

USA-p naalagaaffia 120 million dollarsinik – tassa 770-820 millionit koruuninik – aatsitassarsioqatigiiffimmut Tanbreezimut, Qaqortup avannaani Killavaat Alannguani piiaanissamut akuersissummik peqartumut, aningaasaliissasoq naatsorsuutigineqarpoq.

Tamanna ingerlatseqatigiiffiup Critical Minerals Corp-ip, Tanbreez-imik 42 procentinik piginnittup, tusagassiuutinut nalunaarutaani atuarneqarsinnaavoq. Amerikamiut aningaaseriviannit taarsigassarsinissaq suli akuerineqanngilaq. Reuters naapertorlugu suliniut "aningaasalersorluarneqarsimasoq aningaasaliisunillu pitsaasunik naammattunillu nammineq aningaasaateqartunit tapersersorneqarnissaa" neriorsuinermi piumasarineqarpoq.

Angut aningaasaliisartunut namminersortunut sinniisuusoq, ilaatigut nunatsinni aningaasaliissutit pillugit Det Hvide Husimut attaveqartartoq, GreenMet-imi pisortaq Drew Horn, KNR-ip naapippaa.

- Neriorsuineq alloriarneruvoq pingaarutilik, naatsorsuutigaaralu aasaanera angusaqarfiulluarlunilu soqutiginassasoq. Amerikamiut naalakkersuisuinit taarsigassarsisitsisoqaannarnani tapiissuteqarnikkulli suli amerlanerusunik aningaasaliisoqarumaartoq naatsorsuutigaara.

Aningaasat takkutiliivipput

Donald Trumpip præsidentiunerata siuliani Drew Horn USA-p nukissiornermut ministereqarfiani nunanut allanut tunngasunut allaffimmi pisortaavoq, aamma pisortaqarfiup nunatsinnut politikkiannik ilusilersueqataavoq. Assi © : KNR / Markus Valentin

Aatsitassanut naalakkersuisoq Naaja Nathanielsen (IA) Europamiunik Amerikamiunillu nunatsinni aatsitassarsiorneq pillugu suleqatiginninnissamik kissaateqarluni maajip naanerani Financial Timesimut oqarpoq  – taamaanngippat nunat allat soorlu Kina periarfissaasinnaanerarpai.

Nanortallip avannaani aqerluusassamik piiaanissamik misissuinissamut GreenRoc-imik suliniummik aningaasalersuinissamik tamatuma kingorna EU nalunaaruteqarpoq. Maannalu USA tamatumunnga aamma malinnaasoq, Drew Horn oqarpoq.

- Qaammatit tulliuttut marluk ingerlaneranni USA-p naalakkersuisuinit aningaasanik amerlanerusunik pissarsisoqarnissaa naatsorsuutigaara. Qaammatip tulliani aamma allanik aningaasaliisoqarnissaa aamma naatsorsuutigaara. USA-llu naalakkersuisuinit suliniummut tapersersuinissamik nalunaaruteqartoqarnissaa utaqqivarput.

Aningaaseriviup EXIM-ip aningaasaliisussatut atornissaa naalakkersuisut piffissami sivisuumi sulissutigisimagaat Naaja Nathanielsen (IA) KNR-imut oqaluttuarpoq, nutaarsiassarlu tamanna eqqortumut alloriarnerunerarpaa. Tanbreezilli aatsitassarsiorfimmut matusinermullu pilersaarutaa, kingusinnerpaamik 2025-mi decembarip 31-ani tunniunneqartussaq akuerineqartussarlu, suli akuersissutigineqarsimanngilaq. Assi © : KNR / Markus Valentin

GreenMet aningaasaliisusilu USA-p naalagaaffianit taarsigassarsititsineranut qularnaveeqqusiissappat?

– Aap, tamanna eqqarsaataavoq. Namminersortut aningaasaliisartut suliniummut peqataasinnaalerniassammata USA-mi naalakkersuisut isumannaallisaasutut inississapput. Namminersortut aningaasaliisartut suliniummut aningaasaliillutik ingerlatseqataasinnaaniassammata GreenMet aningaasaliisartullu allat periarfissanik taamaattunik ujartuipput, USA-mili oqartussaasut ikiortigalugit qularnaveeqqutigalugillu, taamaalillutik navianaatit annikillisinneqarniassammata suliarlu sukkanerulersinneqarniassammat.

– Aammattaaq suliniutit taakkua siuarsarniarlugit Kalaallit Nunaata periaasianik ataqqinnittumik aningaasaliisoqangaarnissaa kissaatigaarput, soorlu New Yorkimit, Washington D.C.-mit Palm Beachimillu.

Tiguaanani aningaasaliisoqassasoq

Drew Horn naapertorlugu Det Hvide Hus nunatsinni aningaasaliinissamik soqutiginningaarluni oqarsimavoq - pingaartumik nunanit tamalaanit suleqatigineqartut peqatigalugit.

- Præsident Trumpip ataani suliunnaareerpunga, Kalaallit Nunaatali naalakkersuisuinut kiisalu danskit naalakkersuisuinut Natomilu iligisanut ataasiussuseqarneq tapersersuinerlu oqariartuutaasoq tusarpara. Isumakuluut, immaqalu erseqqissumik oqaatigineqarsimanngitsoq, tassaavoq Danmarkip, Kalaallit Nunaata USA-llu nunanit allanit navianartorsiortinneqaratarsinnaanerat – tamannalu pillugu suleqatigiinnissaq tapersersueqatigiinnissarlu pisariaqarput.

- Isumaqarpunga franskit tikeraarnerat Amerikamiut oqariartuutaata erseqqissarnissaanut periarfissaalluartoq. Kalaallit Nunaat, Danmark, Frankrig, EU aamma Nato peqatigalugit aningaasaliiniarlutalu suleqatiginnikkumavugut. Maanna suleqatigiinnissarput nukitsinnillu ataatsimoortitsinissarput piffissanngorpoq.

- Isumaqarpunga Det Hvide Husip Kalaallit Nunaat qanoq tapersersortiginiarnerlugu ersersinniaraa. Oqareernittut Det Hvide Husip USA-llu nunanut allanut ministereqarfiata tamanna erseqqissarusuppaat, Drew Horn oqarpoq. Assi © : KNR / Markus Valentin

Tanbreezimik suliniut ukiup tulliata ingerlanerani misiliutinik sanaartorumaartoq kingornalu tunisassiorneq niuernermut tunngasumik tunisassiulerumaartoq, Trumpimut siunnersortaasimasup naatsorsuutigaa.

- USA-mi suliffeqarfiit annerit suleqatigisavut niuernikkut pisiortornissaq pillugu oqaloqatigilereerpavut. Missourimi suliffissuaatitta atortussat taakku pisiarerusuppaat, suliareriarlugillu USA-mi niuernermut tunngasunut sukkasuumik tuniniaarusupput. Oqaloqatigiinnerit taakku ingerlanneqaleruttorput, qaammatinilu tulliuttuni isumaqatigiissutit nalunaarutigisinnaalissagunarpavut.

Drew Horn kingullermik apriilip naanerani nunatsinnut tikeraarmat Nuummi nalliuttorsiornissaq pillugu Naaja Nathanielsen oqaloqatigisimavaa.

- Neriuppugut juulimi aggustimiluunniit Kalaallit Nunaanni naalakkersuisut suleqatigalugit suliarput malunnartinniarlugu pilerisaarutiginiarlugulu nalliuttorsiorpalaartumik aaqqissuussisinnaassalluta.

Aatsitassarsiorfiit mingutsitsinngilluinnartut

Naalakkersuisut naapertorlugit aatsitassarsiorfiit nutaat – aatsitassanut periusissiaq naapertorlugu – inuiaqatigiinnut, avatangiisinut aningaasaqarnermullu piujuartitsisumik pilersaarusiortariaqarput. KNR-ip februaarimi immikkut ilisimasalik oqaloqatigigamiuk erseqqissarneqarpoq aatsitassarsiorfimmik pilersitsisoqassappat pinngortitap sunnerneqarnissaa avaqqunneqarsinnaanngitsoq.

Drew Hornilli qularutiginngilaa suleqatimi teknologi nutaanerpaaq atorlugu Tanbreezimi aatsitassarsiorneq pinngortitamut sapinngisamik mingutsitsinngilluinnartumik ingerlassinnaagaat.

- Pinngortitap ajoquserneqarnissaanik ernumassuteqarneq paasilluinnarpara, aamma uanga taama misigivunga. Naalagaaffiup immikkoortuani West Virginiami najugaqarpunga, tassanilu ungasinngisatsinni aamarsuarsiorfeqarpoq. Qangatulli pissutsit inngillat, tassami aataqqiiga arfinilinnik ukioqarluni aamarsuarsiorfimmi ikuttaaserluni sulisarnikuuvoq, oqaluttuarpoq.

Aatsitassat piiarneqarnerisa suliarineqarnerisalu avatangiisinut sunniuteqarpallaannginnissaat naatsorsuutigalugu oqarpoq.

- Nalunngilara upperiuminaassinnaasoq, ilumoornerali uppernarsarniarpara.

Aatsitassarsiorfiup sunniutai najukkami inuiaqatigiit suut takussavaat; Attaveqaasersuutit nutaat pilersaarutigaasigit?

- Tamanna anguniagaavoq. Attaveqaasersuutit, suliffiit aningaasallu atuarfeqarfinnut, peqqinnissaqarfimmut allanullu tapersiisinnaasut tikiukkusuppavut. Kalaallilli periusaat atorlugit taamaaliorusuppugut. Tamannali kalaallit innuttaasuinit naalakkersuisunillu aalajangiiffigineqassaaq.

- Kalaallit periarfissanik assigiinngitsunik toqqaanissaannut neqerooruteqarnissarput amerikamiutut ineriartortitsisutut suliassaraarput.