- Kalaallit Nunaanni aatsitassarsiornerup annertunerulernissaa, tamannalu Kalaallit Nunaata aningaasarsiorneranut siunissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu pingaaruteqarnerulernissaa ilimanarpoq.

Aatsitassarsiornermik aqutsinermut avatangiisinullu sunniutaasinnaasunik nalilersuinermut tunngasuni Aalborg Universitetimi ilisimatooq Anne Merrild taama oqarpoq.

Taassuma aatsitassaativut nunarsuarmioqatitta amerlanerpartaattulli soqutigai. USA-mi præsidentinngoqqeqqammertoq Donald Trump soqutiginnittunut ilaavoq.

Kalaallit Nunaanni aatsitassarsiorsinnaanissaq ukiorpassuarni soqutigineqarluaraluaqisoq pissutsit assigiinngitsut massakkut atuuttut maluginiagassaasut, Anne Merrild oqarpoq.

- Kalaallit Nunaat aatsitassat pillugit ukiorpassuanngulersuni nittarsaassisarpoq. Tamanna pissutaalluni aatsitassarsiorsinnaanissamut misissuinerit amerliartorput, taanna oqarpoq.

Aatsitassarsiornissamut akuersissutit 2014-imili 16-inik amerlisimasut, aatsitassarsiornermut naalakkersuisoqarfiup kisitsisaataanni erserpoq. Suliffeqarfiit sumiiffinni aalajangersimasuni aatsitassarsiorusullutik qinnuteqaraangata aatsitassarsiornissamut akuersissut tunniunneqartarpoq.

- Kalaallit Nunaanni aatsitassarsiorsinnaanissamut akuersissutit aatsaat taama amerlatigilernikuupput, Anne Merrild oqarpoq.

- Misissuilersinnaanissamullu akuersissutit amerlippata, tamakku piiaaffinngorsinnaanissaannut ilimanarsinnaasut amerlissapput, taanna oqarpoq.

Nunarsuarmi pisuujunerpaaq

Nunatsinni aatsitassarsiornissap soqutigineqarnera miserratissaanngikkaluartoq, nunatsinni piiaanissamut suliffeqarfiit namminersortut naalakkersuisut suleqatiginerisigut qanoq aningaasaleerusutsiginersut apeqqutaassaaq.

- Aatsitassarsiutileqatigiit iluanaarusuttarput. Taamaammat tunisinnaasaminnik qanoq atortussiassaqartiginersoq paasissallugu pingaartippaat, Anne Merrild erseqqissaavoq.

Iluanaarutaasinnaanissaali Kalaallit Nunaata massakkorpiaq neriorsuutigisinnaanngilaa. Taamaammat suliffeqarfiit nunatsinni aatsitassarsiornissamut aningaasaliinertik annaasaqaatigingaatsiarsinnaavaat.

USA tamatumani akuliuteqqippoq. Tassami præsident Trumpip tunuliaqutaasa ilaat aningaasaatilissuaq Elon Musk taamaaliornissamut sapiukkunavinngilaq.

Elon Musk, Teslamik, Space X-imik inoqatinullu attaveqaatit ilaannik tassa X-imik piginnittuusoq Trumpimut siunnersortaavoq. Assi © : Julia Demaree Nikhinson/Abaca/Ritzau Scanpix

Elon Musk innaallagiatortunik biililiorfimmik Teslamik ilaatigut piginnittuuvoq, ujaqqallu ilaat aqerluusassaasoq (grafit) biilit innaallagiatortut batteriivinut atortussiarineqartartunut ilaavoq.

- Aqerluusassamik pilersorneqarnissi (Elon Muskip, aaqq.) soqutigigaa ilimanarpoq, Anne Merrild oqarpoq nangillunilu:

- Aningaasaatilissuuvormi. Aatsitassarsiutileqatigiinnik aqerluusassamik atortussiornissamut piiaaqateqarusussaguni, tamanna Kalaallit Nunaanni massakkorpiaq aatsitassarsiornerulersaarnerup aallartinnissaanut sunniuteqangaatsiartussaassaaq.

2030-utinnagu?

Kalaallit Nunaanni aatsitassanut piiaaffiit ukiut arfineq-marluk ingerlaneranni pingasut tallimallu akornanniilernissaat, aatsitassanut naalakkersuisup Naaja Nathanielsenip (IA) siusinnerusukkut siulittuutiginikuuaa.

- Isumalluarpallaarsorineqarataaannaavunga, ullunili makkunani ukkatarineqaratta taamaaliorsinnaasugut qularinngilara, taanna KNR-imut januaarip 17-iani oqarpoq.

Nunatsinnilu piffissap sivisunngitsup ingerlanerani aatsitassarsiortoqarnerulernissaa ilimanarsinnaasoq, Anne Merrild aamma isumaqarpoq.

Anne Merrild Narsami meeraanikuuvoq. Kujataani qaqqat ilaat Kuannersuit Narsamiit kilometerinik arfineq-pingasunik ungasitsigisumiittuusut taassuma aatsitassaatitsinnik soqutiginnilerneranut aallaaviupput. Assi © : Trine Schack

Elon Musk USA-lu Kalaallit Nunaanni aatsitassarsiornerunissamut dollarerpassuarnik aningaasaliissagaluarpata, taava qaqugu piiaasoqalersinnaassangatippiuk?

- Sumiiffinni aatsitassarsiorsinnaanissamut ukiorpassuarni misissuiffiusimasut apeqqutaassapput. Suliniutini taakkuani pisuussutit ilisimaariikkat qiviaraanni, taava ukiorpassuit ingerlanavianngillat. Immaqa ukiut pingasut-tallimat, taanna oqarpoq nangillunilu:

- Pisuussutit itinerusumik suli misissuiffigineqarsimanngitsut qiviaraanni taanna piiaalernissamut piffissaq sivisunerusinnaavoq. Ukiut qulit 15-illu akornanni ingerlasinnaapput.