Kalaallit utoqqaanerusut silap pissusiata allanngornera inunnit pilersinneqartuusoq inuusuttunit upperineruaat

Ilisimatuussutsikkut misissuinermi nutaami kalaallit silap pissusiata allanngornera pillugu qanoq isumaqarnerannik siullerpaamik aperineqarsimapput.
Kalaallit Nunaata silap pissusiata allanngorneranik silarsuarmi takussutissaqarnerpaat ilagaat, taamaakkaluartorli silap pissusiata pingaarnermik inunnit allanngortinneqartoq, innuttaasut affaannaat isumaqarput. Assi © : Scanpix
juulip 26-at 2023 14:47
Nutserisoq Per Rosing

Naak kalaallit 90 procentingajaasa silap pissusiata allanngornera upperigaluaraat kalaallit affaannaat isumaqarput inunnit pilersinneqartoq.

Ilisimatuussutsikkut misissuinerup nutaap atuagassiami Nature Climate Change -mi saqqummersinneqartup tamanna takutippaa.

Naleqqiunneqarsinnaavoq nalunaarusiami paasinarsisoq silap pissusiata ilisimatuussutsikkut misissuisut tamarmik 99 procentiisa inerniliukkaat silap pissusiata allanngornera inunnit pilersinneqartoq.

Kalaallit Nunaat tassaavoq nunat silarsuarmi silap pissusiata allanngorneranik takussutissaqarnerpaat ilaat, kingunerisaanillu nunarput silap pissusiata ilisimatuussutsikkut misissuisunit nunarsuup kissakkiartornerata sunniutaanik misissuisunit tikinneqakulavoq. 

Una tassaavoq misissuineq siulleq silap pissusiata allanngorneranik isumaat pillugu kalaallinik apersuisoq.

Utoqqaanerusut inuup akisussaanera maluginiarpaat

Pingaartumik 50-it 64-illu akornanni ukiullit qularinngilaat silap pissusiata allanngorneranut inuk akisussaasuusoq. Tassani 57 procentit tamanna qularinngilaat.

Akerlianik 18-niit 29-nut ukiullit qularnerpaapput. Tassani taamallaat 43 procentiisa silap pissusiata allanngorneranut inuk akisussaasuusoq qularinngilaat.

ILINNIAGAQARSIMANEQ PINGAARUTEQARPOQ:

Klimap allanngornerata inunnit pilersinneqarneranik paasissutissiinermi ilinniagaqarsimaneq apeqqutaavoq pingaarutilik.

Misissuinermi paasinarsivoq meeqqat atuarfianni atuarsimanermit annertunerusumik ilinniagaqarsimasut tamarmik 58 procentiisa qularinngikkaat inuit klimap allanngorneranut akisussaasuusut.

Akerlianik taamaallat meeqqat atuarfianni atuarsimasut 39 procentiisa inuup klimap allanngorneranut pilersitsinera qularinngilaat.

Utoqqaanerusut annertunerusumik nammineq timiminni silap pissusiata allanngornera misigaat, tamatumalu kinguneraa silap pissusiata allanngornerata inummit pilersinneqarnera maluginiarnerugaat, nalunaarusiami inerniliunneqarpoq.

Pingaartumik piniartut, aalisartut aamma nunaqarfimmiut nammineq timiminni silap pissusiata allanngornera misigaat, innuttaasummi taakku ilaat amerlaqisut silap pissusiata allanngorneranik erseqqissumik takussutissaqarfinni najugaqaramik.

Silap pissusiata allanngornera nammineq timimini misigaat

Misissuinermi silap pissusiata allanngornera pillugu kalaallit isumaat naleqqiunneqarput nunani ukununani innuttaasut isumaannut: USA, Sverige, Rusland, Norge, Island, Finland, Danmark aamma Canada.

Tassani erserpoq kalaallit nunani allani amerlanerusuni innuttaasunit annertunerusumik qularinngikkaat silap pisssusiata allanngornera inunnit pilersitaasoq.

Ilutigalugulu aamma marloriaammik ilimanarneruvoq silap pissusiata allanngornera kalaallit nammineq timiminni misigisimassagaat Kalaallit Nunaanni innuttaasut nunani allani innuttaasunut naleqqiukkaanni.