Kalaallit Nunaat inuttaasuniit sakkutuujunngitsunik illersorneqassava? Sorsunneq "nillertoq" pereersorli Canadap nunatai isorliunerusut, 'rangers'-iniit nakkutigineqarput.

Canadami sumiiffinni isorliunerusuni nunap nakkutigineqarniarnera ajornartorsiutaasoq Canadami naalakkersuisut sorsunnersuup aappaata kingorna paasiartulerpaat.

- Canada nunarujussuuvoq, taamaattumillu nakkutiginniinnaavinnissaq susoqarsimatillugulu nalunaarusiortarnissaq piffinni inukitsuni ajornartorsiutaasarsimalluni.  

Taama oqarpoq oberst Benoit Mainville Ottawamiit attaveqaatikkut oqaluunneqartoq. Taassumap Canadami illersornissaqarfiup ataaniittut ’Canadian Rangers Corps’ aqutarivai.

Canadamiut nunaminnut oqartussaassuseqarnertik takutikkumallugu sumiiffiillu isorliunerusut allamiuniit pissaanilinniit innimigineqarnissaat anguniarlugu, immikkoortortaq sakkutuujunngitsunik inuttalik pilersinneqarpoq. 

- Taakku issittumi nakkutilliisutut tusaasutullu pingaarnertut atorneqarput, Benoit Mainville oqarpoq. 

Maluginiutitutullusooq pinissaq Canadian Ranger-ip pingaarnertut suliassarivaa. Umiarsuit, silaannakkut angallatit sumiiffiniluunniit pisut nalinginnaasuunngitsut pillugit nalunaaruteqartartussat. 

Oberst Bernoit Mainville Canadian Rangers-inut Canadamiut sakkutuuisa ataaniittunut, akisussaasuuvoq. Immikkoortortaq 1947-mili piusimavoq. Assi © : KNR

- Sumiiffinniittuartillutik allanngortoqaraangat naluneq ajorpaat. Allamiunik tikiuttoqarneq, anngiorluni eqqussuineq silalluunniit pissusianik allanngorneq pineqaraluarpata, allaanerusoqaraangat paasisarpaat, obersti nassuiaavoq.

Nunatsinnilu suliniummik assingusumik aallartisaaniartoqarnissaa ilimanarsinnaavoq. 

Sualummik nunaqavissut sakkutuujunngitsut illersornissamut tunngasunik annikinnerusunik suliaqartitaasalersinnaanissaannut piareersarneqarnissaat, danskit illersornissamut ministeriata Troels Lund Poulsenip arlaleriarluni pingaartinnerarnikuuaa.

Tyskit illersornissamut ministeriata tullersortaata tikeraarnerani Tritonimi tusagassiortunik katersuutsitsinermi kingullermik tamanna oqaatigaa.  

- Canadamiut ilikkagaqarfigisinnaanerlutigit takussavarput. Isumaqarpunga ilikkagaqarfigisinnaagigut, Troels Lund Poulsen oqarpoq.

Ministerip Canadamiuniit ilikkagaqarfigisaqarsinnaanerinut tunngatillugu suna pineraa, Canadami illersornissaqarfik KNR-imiit oqaluunneqarput, siunissami kalallit rangers-eqalernissaannik suliniut qanoq isikkoqarsinnaanissaa paasisaqarfigiumallugu.

Sakkutuut sumiiffinni inornartuni ikiortaat

'Ranger'-eq Canadami sakkutuussamaataasut ilarivaat. 

- Taamaattumik taakku piffissap annerpaartaani, piffissap ilaannaa sakkutuussamaatut suliaqartarput, Benoit Mainville nassuiaavoq.

Canadamiut rangers-ii 5.000-t missaanniittut, inoqarfiit 220-t, oqaatsinik sumiorpaluutsinillu 26-nik atuiffiusut, pallillugit suliaqarfigisarpaat.

- Canadami immikkoortortat avannarliit avinngarusimasut 70 procentit missaanniittut suliaqarfigivaat, oberst Benoit Mainville oqarpoq.

Kitaaniit Yukonimiit kangianut Nunavummut. Sumiiffik isorartoqisoq, taanna erseqqissaavoq. 

Ukiumut ullut 20-t missaanni sungiusartarput, taava pisariaqartillugu aggersarneqartarput. Suliniutissanut annikitsunut suliassanulluunniit pilersaarusioriikkanulluunniit.  

- Assersuutigalugu stationinut inuttaqanngitsunut avingarusimasuniittunullu misissuiartortissinnaasarpagut, soorlu radarstationinut. 
Atortunik misissuiartortillugit sumiiffinnilluunniit misissuiartortillugit aallartittarpagut, taanna oqarpoq. 

Ranger-it atisanik uniforminik, attaveqaqatigiinnissamullu atortunik ikiueqqaarnissamullu atortunik tunineqartarput - qoorortuumillu. Qoorortoorli imminut illersornissaq pinerullugu tunniunneqartartoq, obersti erseqqissaavoq. 

- Sumiiffinnut avingarusimanerusunut sakkutuunik aallartitsigaangatta, rangers-it ikiortitut angalaqataasarput - aqqutissiuisussatut, nutserisussatut inoqarfinnilu innuttaasut oqaloqatiginninnissamut ikiortaasarlutik. Imaluunniit nannunut amaqqunulluunniit illersorniarnermi ikiortissatut, Benoit Mainville oqarpoq.

Tamakku eqqaassanngikkaanni SAR annaassiniaanermik suliaqartillugu aamma ikiuuttarput pinngortitamilu ajunaarnersuaqartillugu.

- Assersuutigalugu sapaatit akunneri pingasut matuma siorna, sumiiffinni marlunni inuttaasunik qimagutititsinermi ikiuuppugut,  nunap ikuallannera peqqutigalugu, Benoit Mainville oqarpoq.

Atorfik pingaarutilik

Canadian Rangers-it ilannguffiginiaraanni 18-ileereersimanissaq timikkullu peqqissuunissaq piumasaqaataapput. Immikkoortortamiittulli amerlanerit 40-leereernikut, obersti oqarpoq. 

Tamakku saniatigut sumiiffinni innuttaasut pillugit, nunataa pillugu silallu qanoq ittarneranik ilisimasaqarnissaq iluaqutaaginnassaaq. 

Nunarsuarmi pissutsit qiviaraanni, Canadian Rangers-it siornatigorniit atorfissaqartinnerulerneqarnikuuppat?

- Aap, taamaassoraara. Taamaalluinnaqqissaarpoq, taant akivoq nangillunilu: 

- Naalakkersuisut imminut illersornissamut politikkiminni siumoortumik iliuuseqarniartorujussuunikuupput. 1990-ip sorsunnerullu "nillertup" kingorna, kikkut tamarmik nuannaarput kammagiillutillu. Pissutsilli allanngornikuupput.

Canadap ima taaguuserlugu  “Our North, Strong and Free" imminut illersornissamut politikkia nutartigaq ukioq kingullernisaq eqqaavaa. Taanna politikkeralugu Canadap naalakkersuisui Canadap avannarpasinnerusortaani issittortaanilu nakkutilliiginnaavinnissaq anguniarlugu annertusaaniarput.

- Taamaaliornikkut sumiiffinni inuiaqatigiinnut attaveqarnerput aamma nukittorsarniarparput taakkulu unamminartunut assigiinngitsunut isumaginnissinnaanissaannut piginnaanngorsarlugit, Bernoit Mainville oqarpoq.