Lars-Emil Johansenip KGB-mut atassuteqarneq nassuerutigaa: Pissusissamisoortutut isigiinnarpara
Danskit tusagassiorfiat, Ekstra Bladet nunatsinni politikkikkut oqaluttuarisaanermik allannguisinnaasumik uissuumminartumik marlunngornermi ullaakkut saqqummersitsivoq.
Tusagassiuutip kalaaleq politikeri, "Manas"-itut taaguuteqartoq, KGB-mit 1980-imi pissarsiarineqarsimasoq naalakkersuisut siulittaasorisimasaanut, Lars-Emil Johansenimut kiisami atassusersinnaalersimallugu saqqummiuppaa.
Inuup pineqartup atassuteqarneq nammineerluni KNR-imut maanna uppernarsarpaa. Naalli KGB-meersumit attaveqarfigineqarsimanini erseqqissaatigigaluarlugu kilitsissianit pissarsiarineqarsimasutut imminut isiginngisaannarpoq:
- Ekstrabladetimi allaaserineqartoq ukiut 44-t matuma siorna pivoq. Taamaammat tamarmik eqqaamavallaanngilakka. Kisianni PET-ip paasisaatut eqqaamasara tassaavoq – taamani aalisarnermut tunngasoq aamma namminersornerulerneq pillugu oqallittoqangaatsiarpoq, taanna oqarpoq.
KGB-meersuusorigai
Lars-Emil Johansenillu KGB-mit siullerpaamik qanga imaluunniit qanoq attaveqarfigineqarsimanini eqqaamalluanngilaa. Taassumami tamanna Namminersornerulernissap 1979-imi eqqunneqarnerata kingorna pisimasoraa, taassumalu qaaqquneqarfini Sovjetip ambassadiani receptioniunerarpaa:
- Ukiorpassuit politikeriunikuuvunga, Folketingimi ilaasortaanikuuvunga ukiut 16-it taavalu naalakkersuisuni ilaasortaanikuuvunga siulittaasuunikuullungalu. Namminersornerulernissap suliarinerata eqqunniarnerani nalaani, pingaartumik piviusunngornerata nalaani ambassadit assigiinngitsut soqutiginnittorujussuunikuupput, Kalaallit Nunaat sulersoruna.
- Ambassaderpassuit saaffiginnittarput, kisianni taakkunani immaqa kimigiisernerpaalluni saaffiginnittarsimavoq Sovjet ambassadiani pressesekretær, Vladimir Minin.
- Aviisiniikulaartorujussuugama taamani, aviisiniissimanikka tamangajaasa attaveqarfigisarpaanga Danmarkimiikkaangama, taavalu amerlasuutigut arlaleriarluta, eqqaamannginnakku qassit immaqa sisamat tallimat frokosterluta naapittarnikuuara. Taava nalinginnaasumik oqaluuseralugit namminersornerulernerup eqqunnera qanoq isumaqarnersoq, taanna oqarpoq.
Vladimir Minin – immaqa atorfeqarnera eqqarsaatigalugu tupinnarpallaanngitsumik – nassuiaatigineqarpallaarsimanngilaq.
Taamaakkaluartorli KGB-p Københavnimi 70-ikkunni 80-ikkunnili suliaqarneranut tunngatillugu nalunaarutigineqaqattaarpoq. Taanna naalagaaffiup aallartitaata ikiortaatut officeritullu nassuiaatigineqarpoq. Amerlanernili aamma Sovjetimi isertortumik misissuisartunut atassuteqarluartutut aamma nassuiaatigineqarluni.
Naalakkersuisullu siulittaasorisimasaata Minin aamma taamaassimassasora:
- Uanga pissusissamisoortutut isigiinnarpara ambassadit assigiinngitsuninngaanneersutut allatulli soorunami nalunngilara Sovjet ambassadimi sulisut pasineqartartut KGB agentiunerallugit, qularnanngitsumik aamma taamaassimassaaq, taanna oqarpoq.
Ilisarisimaannaraa
1970-ikkut naalerneranni attaveqarfigineqalersimanera KGB-p PET-illu allagaataani paasissutissanut naapertuupput. Allagaatini “Manas” – Lars-Emil Johansenimut taaguutigitinneqartoq, 1980-imi pissarsiarineqarsimasoq allassimavoq.
“Manas”-ip KGB-llu akornanni attaveqarneq, ataatsimiinnernik arlalinnik tusarnaarnikkut uppernarsaaserneqartoq ikinngutinnerpasissutut PET-kommissionip 2009-mi nassuiaatigaa.
Siumumeersulli attaveqarneq ikinngutigiinnerorpalaartutut nammineq isiginngilaa, ilisarisimasatulli attaveqarnerulluni:
- Taama oqarsinnaanngilanga, soorunami ilisarisimalerpakka, uanga inuit ilisarisimalertaraangakkit soorlu kammalaatitut pissuseqarfigisarpakka. Kisianni imatut kammagisutut oqaatigisinnaanngilakka, ilisarisimasatut oqaatigisinnaasarpakka, taanna oqarpoq.
Russinit nersornaaserneqartoq
PET-ip, KGB-p Lars-Emilillu namminneq pingaartumik aalisarneq Sovjetip ambassadiani ataatsimiinnermi pingaarnertut qitiunerarpaat.
Angutillu pineqartup tamanna naliginnaalluinnartutut isigaa:
- Taamani aalisarnermut naalakkersuisuuvunga, taamaammat aalisarnermut tunngatillugu pingaartumik EU-mut isumaqatigiinniarnigut, oqaluuserissallugit nalinginnaalluinnarpoq.
Oqaloqatigiinnerit taakku russit aalisarnermut ministeriata Sovjetip ajorsartitaanerata kingorna Nuummut 1996-imi tikeraarnerani Lars-Emil Johansenip 'Russit aalisarneranni ataqqinaammik sulisartutut' nersornaaserneqarneranik kinguneqarnersoq ilisimanngilarput.
Nersornaat taanna Grønlandsposten naapertorlugu Ruslandip avataaneersunut inunnut pingasunut allanut taamaallaat tunniunneqarnikuuvoq, taannalu Siumumeersup ’russit aalisarneranni suliumatussuseqarluni unneqqarillunilu suleqatiginninneranut atatillugu tunniunneqarpoq.
Ajortuliornerunngitsoq
Tamatuma saniatigut Siumumi siulittaasuusimasup partiimi atassuteqarsimaneq ilisimasariaqaraa ilanngullugu oqaatigaa. Taassumami – nammineq oqarnera naapertorlugu - tamanna arlaleriarluni oqaluttuarinikuuaa.
- Soorunami oqaatiginikuuara, ullumikkullu aamma oqaatigissallugu. Politikerit qaffasinnerusut sulerinerisa PET-imit nakkutigineqartarnerat nakkutigineqarnikuunerallu pillugu isumarujuuteqanngilanga. Nakkutiginninneq taamani ilisimavara. Ullumikkut aamma ilisimavara, attaveqarneq taanna pillugu ernumanissannut pissutissaqanngisaannarpunga. Nakkutiginninneq politikerit sulerinerannik ilisimanninnissamut nalinginnaasuusoraara.
Politikeriusimasup Sovjetimit aallartitaasimasumut attaveqartarsimanera oqaatigineqartutulli uissuummissutigineqarpoq.
Taassumali Sorsunnersuup Nillersup nalaani akeraasimasumut attaveqarsimanini eqqumiiginngilluinnarpaa:
- Uanga isertuussimanngisaannarpara ambassadianinngaanniit assigiinngitsunit attaveqarfigineqartarnikka. Eqqumiiginngilluinnarpara aamma ilaa namminersornerulernerput nutaajugami, nunarput nutaamik aallartikkami taamaattumik USA-minngaanniit Sovjetillu ambassadianinngaanniit pingaartumik taakkunannga pissaanilissuarninngaanniit attaveqarfigineqartarnerput eqqumiiginngilara, nunarput soqutiginartorujussuujuaannarami aamma ulloq manna tikillugu, pingaartumik nunanut pissaanilissuartut taaneqartartunut USA-mut taavalu Sovjetunionimut.
- Taakku ambassadianinngaanniit attaveqarfigineqartarnerput eqqumiiginngilluinnarpara, aamma naluara eqqumiigineqarsimanersoq aamma tusarsimanngilara.
