Politiit qullersaqarfianneersut tupigusuttut: Kalaallinukua qinngarsornikkut pinerlineqarnermik sooruna nalunaaruteqartanngitsut?

Kalaallinit kingoqqisut qinngarsornikkut pinerlineqartut taamaaliorneqarnermik nalunaarutiginnittarnissaat Danmarkimi politiit kaammattuutigaat. Kalaallimmi taamaaliorneqarnermik nalunaaruteqarsimasortaqaavinnginnerat qaqutigoorluinnartuusoq, politiit qullersaqarfianneersut oqarput.

Allattoq Ann-Sophie Greve Møller

oktobarip 15-at 2024 14:35

Nutserisoq Hanne Petersen

Sanilerisamit assigiinngisitsiffigineqarneq qinngarsornikkut pinerlineqarnerua? Ilitsoqqussaralugilluunniit oqaatsinik oqartussanut attaveqarnermi atueqqusaannginneq qinngarsornikkut aamma pinerlineqarnerua?

Qinngarsornikkut pinerlineqarneq pillugu Kalaallit Københavnimi Illutaanni sisamanngormat eqqartuinermi peqataasunit 40-ngajalluinnaasunit apeqqutit ilaatigut tamakkuupput.

QINNGARSORNIKKUT PINERLINEQ SUUA?

Qinngarsornikkut pinerlineq tassaavoq inunnut ataasiakkaanut soorlu inuiannit aalajangersimasuneersunut aalajangersimasuneersuusorisanulluunniit assersuutigalugu ammip qalipaataanik assigiinngisitsinermik tunngaveqartumik ilaatigulluunniit tunngaveqartumik qinngarsuineq.
Qinngarsornikkut pinerliineq ammip qalipaataanik, suminngaanneersuunermik inuiaassusermilluunniit, upperisamik, suiaaqatiminoortuunermik suiaaqatiginngisaminoortuunermilluunniit, suiaassutsimik innarluuteqarnermilluunniit assigiinngisitsinermik tunngaveqartuunersoq apeqqutaalluni pillaatissartaqartarpoq.
Pillaanermut inatsimmi § 226 b, ammip qalipaataanik assigiinngisitsinnginnissamut inatsit imaluunniit pillaanermut inatsimmi § 81, nr. 6 qinngarsornikkut pinerliinernik suliani pillissanissamik aalajangiinissamut tunngavigineqartarput.

Najoqqutaq: Politiit qullersaqarfiat/Rigspolitiet

Allisiguk

Politiit qullersaqarfianneersut Kalaallit Københavnimi Illuutaanni eqqartuisitsisuupput, Danmarkimimi kalaallit qinngarsornikkut pinerlineqarnermik politiinut nalunaaruteqarsimanngitsortaqarnerat taakkua tupigusuutigaat.

Danmarkimi qinngarsornikkut pinerlineqarnermik politiinut 2017-ip 2023-llu akornanni nalunaarutiginninnerit 3.910-upput, nalunaarutiginninnerillu taakkua kalaallinit kingoqqisuneersortaqaavinngillat.

- Danmarkimi kalaallit qinngarsornikkut pinerliffigineqarsimasortaqartut qularinngilarput, taamaakkaluartoq taamaaliorneqarnermik politiinut nalunaaruteqarsimasortaqanngillat. Tamannalu qaammarsaaqataassutiginiassagatsigu, Kalaallit Københavnimi Illutaanni eqqartuisitsivugut, politiit qullersaqarfianni misissueqqissaartartoq Claus Gade Sørensen oqarpoq.

Qinngarsornikkut pinerliinerit arajutsineqartartut

Inuiannit aalajangersimasuneersumut soorlu saassussineq, sioorasaarineq serlersaarnerluunniit qinngarsornikkut pinerliinertut isigineqartarpoq.

Qinngarsornikkut pinerlineqarnermik politiinut nalunaarutiginninnermi pissutaasoq apeqqutaalluni nalunaarsortaritik, Claus Gade Sørensen oqarpoq.

Taakkua assersuutigalugu upperisamik ammilluunniit qalipaataanik assigiinngitsinermik tunngaveqartumik qinngarsornikkut pinerlineqarnermik nalunaarutiginninnerusuusinnaapput. Taamaammat taamaliorneqarnermik nalunaarutiginninnerit Danmarkimi kalaallinit kingoqqisuneersoqataavinngitsuusut nalunaarsugaatiminni takusinnaavaat.

- Tamanna qinngarsornikkut pinerliinerit ilaasa politiinit arajutsineqartarnerannik kinguneqarpoq, nalunaarutigineqartanngimmatalu pinaveersaartinnissaannik iliuuseqarnissatsinnut paasissutissaalatsivugut.

- Taamaammat kikkulluunniiit, aamma kalaallit, qinngarsornikkut pinerlineqartut taamaaliorneqarnermik politiinut nalunaaruteqartarnissaat pingaarpoq.

Claus Gade Sørensen, Danmarkimi kalaallit qinngarsornikkut pinerlineqarnermik politiinut nalunaaruteqartannginnerannut suut pissutaasoraasigit?

- Pissutaasartorpassuugunavipput. Kalaallit Københavnimi Illutaanni eqqartuinitsinni oqaluttuunneqarpugut, kalaallit akerliliiumanngikkajuttut assuarlernaveersaakkajuttulluunniit. Taamaammat nalunaaruteqarnissaminnut tunuarsimaartarunarput. Ilumulli taamaannersoq naluara, taamaammallu paasisaqarnerorusuppugut, taanna oqarpoq.

Qaammarsaassutiginissaa pingaartoq

53-inik ukiulik kalaallinit kingoqqisuusoq Pernille Charlotte Barner Rauh Kalaallit Københavnimi Illuutaanni eqqartuinermi peqataasunut ilaavoq.

- Danmarkimi inunngorlungalu peroriartorpunga, peroriartorninnilu assigiinngisitsiffigineqangaarnikuunngila. Assigiinngisitsiffigineqarnermilli tunngavilinnik ukiut kingulliit 20-t ingerlaneranni nalaataqartarpunga. Soorlu kalaallinut nikaginninnerit quiassuaatiginninnerillu, taanna oqarpoq.

Danmarkimi kalaallit qinngarsornikkut pinerlineqarnermik politiinut nalunaaruteqartannginnerat qanoq isumaqarfigaaguk?

- Eqqarsalersitsisorujussuuvoq. Eqqumaffigineqalerneralu qujanaqaaq. Politiinit ukkatarineqalernera nuannaarutigeqaaqa sunniuteqassasorlu neriuutigalugu, taanna oqarpoq.

Pernille Charlotte Barnerilli qanigisaata ilaat politiinit assigiinngisitsiffigineqarnikuusimavoq.

Aqqaluanimi politiinit ukiualuit matuma siorna assigiinngisitsiffineqarsimanasorigini, taanna oqarpoq. Tamannalu suli sunnerneqaatigisaqaa.

Taanna taama nalaataqarnermik Kalaallit Københavnimi Illuutaanni sisamanngormat eqqartuinermik oqaluttuartuni aamma kisiartaanngilaq. Eqqartuinermimi peqataasut arlallit kalaallit pisortanit assigiinngisitsiffigineqarsimasunik politiinulluunniit nalunaaruteqarnerminni ilumoorunneqannginnermik nalaataqarsimasunik ilisarisimasaqarnerarput.

Claus Gade Sørensen, oqaluttuat taamaattut qanoq isumaqarfigaagit?

- Danmarkimi kalaallit qinngarsornikkut arlaatigut pinerlineqarsimasut taamaaliorneqarnermik nalunaaruteqartarnissaannik kaammattornissaat siunertarigiga oqaannarsinnaavunga. Neriuppungalu taamaaliortalissasut, taanna oqarpoq.

Uparuartuutit Danmarkimi politiinut ingerlateqqippagut, taakkunanngali allaatigisap massuma saqqummiutinnginnerani uterfigineqanngilagut.

Annilaangasalermik isumatsassimaangaalernermillu kinguneqarsinnaasut

Danmarkimi kalaallit qinngarsornikkut pinerlineqarsimasut qassiunerannik misissuisoqarnissaa pingaartuusoq, Danmarkimi inuttut pisinnaatitaaffinnik ilisimatusarfimmeersut Kalaallit Københavnimi Illuutaanni sisamanngormat eqqartuinermi aamma peqataasunut ilaasuusut oqarput.

Qinngarsornikkummi pinerlineqarneq kingunerlutsitserujussualissutaasinnaavoq.

- Qinngarsornikkut pinerlineqarneq timikkut kingunerluuteqalissutaasinnaavoq. Aammali soorlu annilaangasalernermik, uippakajaarnermik isumatsassimaangaartalernermilluunniit kinguneqartumik tarnikkut kingunerluuteqassulissutaasinnaalluni, Danmarkimi inuttut pisinnaatitaaffinnik ilisimatusarfiup naligiissitaanissamut immikkoortortaata pisortaa Rasmus Brygger oqarpoq.

Aamma atuarukAssigiinngisitsivigineqartutut misigisimaguit naammagittaalliorsinnaanngorputit

Tamat ornissinnaasaannukarnissamik aamma najummassimalissutaasinnaasoq, taanna aamma oqarpoq.

- Ajorpaagaagaangallu sumiiffinnut aalangersimasunukarnissamik najummassimalissutaasinnaavoq, imaluunniit ileqqunik allannguinermik, ulluinnarsiutaanngitsunik atisaqarnermik pisarnermilluunniit allatut iliornermik kinguneqarsinnaavoq, tassa qinngarsornikkut pinerlineqarnissamik sioorassuteqarneq pissutigalugu, Rasmus Brygger oqarpoq.

Danmarkimilu kalaallit pigiliutiinnakkanik isumaqarfigineqarnermik assigiinngisitsiffigineqarnermillu nalaataqarsimasortaqaqisut, misissuinerit assigiinngitsut takutippaat.

- Taamaammat politiinut kalerriutigineqanngitsunik qinngarsornikkut pinerlineqarsimasoqarsinnaanera ernummatigaarput. Politiinummi kalerriutiginnappata, taakkua suliarissavaat toqqissisimanissaallu qulakkeerniassallugu, Rasmus Brygger oqarpoq.

Politiit qullersaqarfianneersut Danmarkimilu inuttut pisinnaatitaaffinnik ilisimatusarfimmeersut qinngarsornikkut pinerlineqarneq pillugu Kalaallit Odensemi Århusimilu Illutaanni aamma eqqartuisitsisussaassapput.

Nutaarsiassami kukkunermik nassaarsimaguit uunga allaffigineqarsinnaavugut.