Ilisimatusartoq: Peqqissaasunik Filippinerineersunik tikisitsisarneq Filippinerinut akisusoq
Peqqinnissaqarfik sulisussaaleqinermit, sulisussarsiornermi ajornartorsiutinit sulisunillu attassiniarnermit tatineqarpoq.
Peqqinnissaqarfillu tatineqartoq kingunernik arlalinnik malitseqarsinnaavoq. Innuttaasunut napparsimasunullu, aammali aningaasaqarnermut. Pingaartumik sulisussaaleqineq aaqqinniarlugu Danmarkimit nunanillu avannarlerneersunit allanit taartaasunik atorfinitsitsineq sivikitsumillu sulisitsisarneq akisuvoq.
Tamanna aningaasaqarnermut siunnersuisoqatigiinni siulittaasup Torben M. Andersenip tikkuarpaa.
- Taakku (piffissami sivikitsumi sulisut, aaqq.) imminerminni akisupput, aammali immikkoortortaqarfimmi ingerlatsiuarsinnaanermut aporfiliisuupput, taanna oqarpoq.
Ukioq manna peqqinnissaqarfiup missingersuutit 65 millionit koruuninik sipporeersimavai.
Taamatut arnaq tamatumunnga akisussaasoq, Peqqissutsimut Inunnullu innarluutilinnut Naalakkersuisoq, Anna Wangenheim (D), Facebook-imi allappoq.
- Ima ilungersunartigaaq allaat nammineq piginnaasavut ineriartortillugillu maannakkut aningaasaliissuteqanngikkutta, suut kingunerluutaasinnaanersut ernumanangaarluni, sapaatip-akunnera taanna apersorneqarnermini KNR-imut oqarpoq.
Peqqinnissaqarfimmi pissutsit ajoraluartumik piviusuupput, tamannalu iliuuseqarfigisariaqaripput, Torben M. Andersen, Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiinnit oqarpoq. Nunanit allanit sulisussarsiorneq peqqinnissaqarfimmik pitsanngorsaanissamut periarfissaasinnaavoq.
Tamanna Anna Wangenheimip politikkerillu allat arlaleriarlutik siunnersuutigaat.
Kinguneri nalorninartut
Nunanit allaneersunik atorfinitsitsineq aningaasatigut qanoq kinguneqarumaarnersoq, Aningaasaqarnermut Siunnersuisoqatigiit naatsorsornikuunngilaat.
Torben M. Andersenili naapertorlugu peqqissaasut, ernisussiortut allallu qanoq amerlatigisut atorfinitsinneqarsinnaanerat aalajangiisuussaaq.
- Nunanit allanit tikisitsineq aamma aningaasartuutinik malitseqarumaarpoq. Iluanaarutaassappat tikisitat amerlassusii aalajangersimasuusariaqarput, taanna oqarpoq.
Nunarputtaaq kisimi Asiami sulisussarsiornissamik isumassarsisimanngitsoq, taanna tikkuaavoq.
Filippinerit nunarsuarmi peqqissaasunik amerlanerpaanik nunanut allanut aallartitsisartuupput. Filippinerini peqqinnissaqarfimmi oqartussaasut naapertorlugit, nunami tassani peqqissaasut affaat sinnerlugit nunami allami sulisarput.
- Taamaammat allat aamma pileriginnipput. Peqqinnissaqarfimmi sulisussanik unammillerneq annertusiartorpoq, nunarsuarmimi utoqqaat amerliartortillugit peqqinnissaqarfimmi paaqqutarinninnermilu sulisut tatineqangaarput, Torben M. Andersen oqarpoq.
Aammattaaq kalaallisut qallunaatullu oqalussinnaanngitsunik atorfinitsitsineq oqaatsit tungaatigut unammillernartoqassasoq, taassuma maluginiarpaa.
- Allanik taama pissarsiuminaatsitsigigaanni, periarfissat eqqarsaatigeqqissaartariaqarlutillu piviusorsiortuusariaqarput, tamannalu periarfissaalluarpoq.
Filippinerinimi ajornartorsiorneq?
Nunanit allanit sulisussarsiornermi apeqqutaasoq alla tassaavoq nunanut peqqinnissaqarfimmi sulisunik aallartitsiffiusunut tamanna qanoq kinguneqassanersoq.
Nunamit sorlermeernersut apeqqutaasoq, Torben M. Andersen akivoq.
- Asiami sumiiffiit ilaanni sulisut aallartinneqarluarsinnaapput, tamannalu taakkununnga iluaqutaasinnaavoq, nunaminnimi akissarsiaminnit akissarsiaqarnerusinnaagamik.
Nunani allani aaqqiissutissatut taamatut isumaqartoqaraangat aamma taama tunngavilersuisoqartarpoq. Assersuutigalugu Danmarkimi peqqinnissaqarfimmi sulisussaaleqisoqarfiusumittaaq Filippinerit qiviarneqartarput.
Ajornartorsiulli tassaavoq Filippinerit peqqinnissaqarfimmi sulisunik avammut nassiussarpassuaqaraluarlutik namminneq peqqinnissaqarfimmi ajornartorsiuteqarnerat.
Nanna Maaløe, nakorsaq nunarsuarmilu tamarmi peqqissutsimut tunngasunik ilisimatusartoq arnanik ernisunillu immikkut ilisimasalik, taama oqarpoq.
- Soorunami inuit nunarsuarmi sumiiffinnut allanut suliffissarsiornissamut nuunnissamullu kiffaanngissuseqartariaqarput, kisianni Filippinerinit sulisussarsiorneq peqqinnissaqarfiannik sanngiillisitsivoq, taanna oqarpoq. Tamannalu uppernarsaatissarpassuaqarnerarpaa.
WHO-p (Nunarsuaq tamakkerlugu peqqissuunnissaq pillugu suleqatigiiffiup) peqqinnissaqarfimmi nunanit allaneersunit sulisussarsiortarnerup annikillisinnissaa innersuussutigigaa taassuma erseqqissarpaa, tamannami nunanut sulisussarsiorfiusunut ajortumik sunniuteqartarmat.
- Filippinerini peqqinnissaqarfik ilungersunartumik ajornartorsiuteqarpoq, assersuutigalugulu maannakkut peqqissaasut misilitsinnerminni angusinngitsoortartut atorfeqartippaat. Pikkorissut allamukartarput, Nanna Maaløe oqarpoq.
Aaqqiissutissat ilaat
Anna Wangenheimip nunanit allaneersunik sulisussarsiortarnissamik siunnersuutaa nunanut sulisitsisunut qanoq kinguneqarumaarnera pillugu KNR-ip aperaa.
Nunat ilaanni peqqinnissaqarfimmi sulisussarsiornermi unammillernersuaqarnera pissutigalugu ajornartorsiutit paasisinnaallugit, allakkatigut akissummi takisuumi ersersippaa.
- Uaguttaaq maani nunatsinni sulisussarsiorneq sulisunillu attassiniarneq unammillernartoqartippavut. Sumiiffiit ilaanni, soorlu akissarsiat sulinermullu atugassarititaasut tungaatigut, nunanut avannarlernut unammilleruminaatsitsinerput tamatumunnga ilaatigut pissutaavoq. Unammillernartut tamakku nunani pigissaarfiunngitsuni paasinarluartumik annertunerussapput, taanna allappoq.
Peqqinnissaqarfimmi sulisut ullumikkumut sanilliullugu nunanit amerlanerusunit tikisinneqarsinnaanersut naalakkersuisut misissorusukkaat, Anna Wangenheimip ilanngullugu oqaatigaa. Tassunga atatillugu WHO-mik suleqateqartoqalersoq aamma allappoq.
- Nunanit allanit sulisussarsiorneq sukkasuumik aaqqiissutissaanngilaq, siunissarli qaninnerusoq ungasinnerulaartorlu eqqarsaatigalugit aaqqiissutaagallarsinnaasut ilagaat. Siunissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu periusissiaq ersarissorlu tassaavoq nunatsinni peqqinnissaqarfimmi sulisunik amerlanerusunik ilinniartitsineq, Anna Wangenheim allappoq.
