Agnethep panni atuartut najugaqarfianniit oquttumiit angerlaqqugaa

Maniitsumut atuartut angerlarsimaffianni oquttumi najugallit aqqanillit sumut nuutsitaassanersut, Qeqqata Kommuniata oqaatigisinnaanngikkallarpaa.

Allattoq Teitur Larsen , Jaaku Lyberth

novembarip 11-at 2023 11:04

Nutserisoq Hanne Petersen

Agnethe Berthelsenip pania, Nuunu-Dorthe Berthelsen, mikigallarami nuakkaangami astmatisk bronkitisertuuvoq amerluuteqarlunilu. Nappaatit taakku ukiorpaalunni atunngereerlugit Maniitsumi Atuarfik Kilaaseeqqamut atuariartorluni atuartut angerlarsimaffiannut aggustimi nuunnermi kingorna ajornartorsiutigeqqilerpai.

Maniitsumimi najugaqarfia, tassa atuartut najugaqarfiat oquttoq, nalunaarusiami oktobarip 31-anneersumi erserpoq. Taamammat Sarfannguanut arfininngornermi angerlassaaq.

- Uiagalu panipput peqqinnanngitsumi najugaqartikkusunnagulu atuartikkusunnginnatsigu. Angerlarsimaffitsinni atuartikkusukkaluarparput, Agnethe Berthelsen oqarpoq.

Nuunu-Dorthe Berthelsen atuartut allat qulit najugaqatigai, taakku ilaat Sarfannguarmiuupput, Itillermiuupput, Napasormiuupput Atammimmiuullutilluunniit.

Atuartut najugaqarfianni najugallit Atuarfik Kilaaseqqami aamma oquttumi 9. imaluunniit 10. klassimi atuartuupput, atuarfillu taanna arlaleriarlutalu oqaluttuarisareerparput. Atuarfik Kilaaseeraq oqummat tassani ilinniartitsisorpaat soraararmata ilinniartitsisut allat sulerulunnerulersarlutillu atuartitsinerusariaqalersarput.

Aamma atuarukAnaanaasup panini atuarfimmit oqummit eqqorneqarsimasumit annippaa: Periarfissatut allatut allamut nuuttariaqassaagut

- Atuarfik Kilaaseeqqami ilinniartitsisussaalatsimmata tassani atuartissallugu orniginartinngilarput. Vikareqakulavoq, aamma atuartut ilinniartitsissussaalatsinermi soraajaartitaallutik angerlartiinnarneqartarput. Maniitsumiileramili annaasanik ulikkaarpoq ilikkagassarpassuaraluaminik, Agnethe Berthelsen oqarpoq.

Taanna angajoqqaallu allat sisamat Sarfannguaneersut Atuarfik Kilaaseeqqap aqutsisuinut allagaqarlutik atsioqatigiipput. Meeqqatik atuarfiup oqoqarneranik kommunip aaqqiissuteqarnissaata tungaanut angerlartinneqarallarnissaat, taakkua piumasaraat.

Tassa atuartut najugaqarfianni najugalinni aqqaniliusuni arfinillit arfininngornermi angerlassapput. Taakkunanngali tallimat atuartut najugaqarfianniikkallassapput. Tamannalu taakkununnga peqqinnanngilaq.

Isugutasumi najugaqarneq peqqinnanngitsoq

Atuartut najugaqarfianni sinittarfiit tamarmik oquttut paasisimagitsik, asaasut R&T-kkut nalunaarusiaminni Qeqqata Kommunianut oktobarip ulluisa 31-anni nassiussaminni allapput. Tamatuma saniatigut atuartut iggaviat, inersuaq sulisullu iggaviat aamma oquttut paasisimavaat. Najugaqarfiulli iluani silaannaaq oqunnguussinnaasunik inerittussaqarnersoq paasisimaneritsik nalunaarusiaanni allaqqanngilaq.

Birgitte Andersen Aalborg Universitetip sanaartornermik, illoqarfinnik avatangiisinillu ilisimatusarnermut immikkoortortaani lektoriuvoq. Taanna oqummut tunngasunik ukiuni 30-ni suliaqarpoq, taassumalu oqarnera naapertorlugu nalunaarusiami paasissutissiissutigineqartut Maniitsumi atuartut najugaqarfiata ilumut oqoqarneranik naliliinissamut naammanngillat. Taanna ima erseqqissaavoq:

- Isugutasumi oqulimmi najugaqarneq qaquguluunniit peqqinnalernavianngilaq.

SULIAQ MANIITSUMUT TUNNGASOQ NAATSUMIK

2022-mi januaarimi eqqiaanermik suliffeqarfik R&T atuarfimmi oqummik nassaaqqaarpoq. Atuartut ilinniartitsisullu tamarik illoqarfiup katersortarfiani, nipilersornermik ilinniarfiani amma illoqarfimmii inini allani atuartinneqartalerput.
2022-mi septembarimi angajoqqaat, ilinnniartitsisut aamma atuartut arlallit Qeqqata Kommunia aningaasaateqarfinnit aningaasalerneqartumik nutaamik atuarfiliortitsissasoq piumasaqarput .
2022-mi decembarimi kommunalbestyrelse nutaamik atuarfiliornissamut naagaarluni aalajangiivoq. Taarsiullugu kommunip atuarfik 71 millionit koruunit nalinginut nutarterluinnartinniarppaa. Nutarterineq 2026-mi naammassissasoq ilimagineqarpoq.
2023-mi aasaanerani kommunip suliffeqarfik R&T atuarfiup nutarternissaanut eqqiarnissanullu imippaa. Saniatigut kommunip silaannarissarfiit inini atuartitsiviusuni ikkussortippai. Kommunip atuarfimmi pissutsit atuartitsinerup nanginneqarnissaanut ajorunnaartutut nalilerpaa.
2023-mi aggustimi ukioq atuarfiusoq nutaaq aallartippoq, kommunillu atuarfiup inai amerlanerit isumannanngitsut nalilerpaa. Taamaattumik atuartut amerlanerpaat atuarfimmut ukiumi atuarfiusumi 2023-2024-mi uterput.
2023-mi aggustimi 1. aamma 2. klassit suli atuarfiup avataani atuartinneqarput, init ilaat suli isumannaatsutut nalilerneqanngimmata. Atuarfiup atuareernerup kingorna paarsisarfia aamma sunngiffimmi ornittagaq aamma atuarfiup avataaniipput.
Ukiumi atuarfiusumi niutaami ilinniartitsisut atuartullu atuarfimmi suli iluaagisaqartarput.
2023-mi septembarimi atuarfiup pisortaa Mina Maria Andersen atuarfiup illutaani oqummik nassaartoqaqqittoq ilinniartitsisunut nalunaarpoq. Massakkut atuarfiup iigaani silammut sammisuni.
2023-mi oktobarimi atuarfiup aqutsisui aamma Qeqqata Kommunia nutarterinerup naammassinissaata tungaanut ininik atuartitsiffiugallarsinnaasunik atorneqartussanik ujaasillutik aallartipput.
2023-mi oktobarip 26-ani kommunalbestyrelsip init suut atuartut ilinniartitsisullu atuartitsivittut atorsinnaaneraat aalajangerpaa. KNI-p quersua, illerfissarsiutileqatigiit iniutaat, Majoriaq Maniitsumilu skolehjemmi ilaatigut atornqartussanngorput.
2023-mi oktobarip 31-anni R&T skolehjemmimi inini arlalinni oqummik nassaarpoq. Meeqqat aqqanillit skolehjemmimi najugaqarput.

Allisiguk

Inuit ilarpassuisa oquttumi najugaqarnertik peqqissusermi akornutigilertanngikkaat, Birgitte Andersen nassuiaavoq. Ilaali quersornermik, niaqorlunnermik amerluuteqarnermilluunniit akornuteqalersimanerlutik eqqumaffigisariaqarpaat.

- Kikkut tamarmik oqummit sunnertittanngillat, naamivilli isugutasumi najugaqartoqartussaavinngikkaluarpoq, taanna oqarpoq.

Illup najugaqarfigineqarsinnaanersoq nalilerneqassaguni misissuineq annertussasoq, Birgitte Andersen nassuiaavoq. Misissuinerulli inerneri tunngavigalugit inunnik sanngiitsunik tassani najugaqartoqassanngitsut oqaatigisinnaavaa.

- Meeqqallu sanngiinnerusutut nalilerneqassapput, taanna oqarpoq.

Meeqqat sumiissappat?

Meeqqat angerlartinneqarlutik atuartinneqarnissaat utaqqiisaarutaasumik aaqqiissutaagallarpoq

Qeqqata Kommunia ataavarnerusumik aaqqiissutissarserusuppoq, meeqqat taamaalillutik atuarfimmut atuariarsinnaalissallutik. Tassani qanoq aaqqiissuteqartoqassanersoq, Qeqqata Kommuniani ilinniartitaanermut ataatsimiititaliap siulittaasuata, Evelyn Mølgaardip naluaa.

- Soorunami ajuusaarnartorujussuuvoq, ilungersunarluinnartutut sulissutigaarput. Maanna sumiissanersut misissuleruttorparput, tamanna paasineqarpat nalunaaruteqassaagut.

Aamma atuarukOquk ajornartorsiutaajuarsinnartoq: Meeqqat skolehjemmimiittut amerlulerput, niaqorluttarput issanngusarlutillu

Tassa imaappa meeqqat aaqqiissuteqarnissassi tungaanut oquttumi najugaqarallassasut?

- Sumi najugaqarnissaat maannakkut sulissutigineqaleruttorpoq.

Maniitsumi atuartut ilinniartitsisullu sumiiffigisinnaasaanik peqarpa?

- Sumiissinnaanerat paasinialeruttorparput. Angajoqqaat nassaarnissarput naatsorsuutigisinnaavaat.

Qeqqata Kommuniata nunaqarfimmiut meerartaasa aqqanillit najugassaannik nutaamik sapaatip akunnerata tulliani nassaarnissartik naatsorsuutigaa.

Nutaarsiassami kukkunermik nassaarsimaguit uunga allaffigineqarsinnaavugut.