Erik Jensen: Paasissutissaasivik nunatta suliniutaata tullerisinnaavaa

- Isumaqarpunga pingaaruteqartuusoq nunatsinni pisuussutigut atorluarnerusariaqarivut.

Paasissutissaasiviit ukkataralugit ataatsimiititaliap Irlandimut angalanerata kingorna, Erik Jensen (S) Aningaasaqarnermut- Akileraartarnermullu ataatsimiititaliami siulittaasoq oqaluttuarpoq.

Aalisarneq nunatta aningaasaqarneranut ullumikkut pingaaruteqartuuvoq.

Inatsisartunili partiit takornariaqarnermiit aatsitassaniillu isertitaqarnerulerusupput – maannalu paasissutissaasivinniit.

Pingaartumik Irland uani niuernerni siuarsimareersooreerpoq.

- Irlandi Europami paasissutissaasiverujussuaqarpoq aningaasarsiornikkullu siuariartornerpaat ilagalugu, Erik Jensen oqaluttuarpoq.

- Paasissutissaasiviutilinnik oqaloqateqarpugut. Naalakkersuisut saaffiginnissuteqarpata sunik neqerooruteqarsinnaanerput soqutigisorujussuuaat, Irlandimimi nukissiuutinik 2035-mi amigaateqalertussaammata.

Mingutsitsinertaqanngitsumik innaallagissiornermit innaallagiamik sinneqarneq

Jørgen Rosbachip (D) Inatsisartuni oktobarip 16-ianni siunnersuuteqarnera tunngavigalugu paasisassarsiorluni angalaneq piviusunngortinneqarpoq.

Kalaallit Nunaat qanoq iliornikkut paasissutissaasivinnik amerlanerusunik pilersitsivigineqarumalernissaa pillugu sukumiisumik paasissutissiissummik pissarserusuppoq. Siunnersuut maanna ataatsimiititaliami suliarineqarpoq februaarillu pingajuanni oqaluuserineqaqqissalluni.

Nuummi innaallagissamik pilersuinerup 66 procentia mingutsitsinngitsumik nukissiornermit ullumikkut pilersorneqarpoq, soorlu Utoqqarmiut Kangerluarsunnguanni erngup nukinganit nukissiorfimmit, uani takuneqarsinnaasumit. Tasersiami Tarsartuup Tasersuanilu erngup nukinganit nukissiorfittaassaniit nukissiornerup sinneqarnissaa naatsorsuutigineqarpoq.  Assi © : Nukissiorfiit

Kalaallit Nunaata teknologiinut tunngasunut ingerlatsivinnut siunissami pilerinartuusinnaanera eqqarsaataavoq. Qarasaasianut paasissutissaasiviit erngup nukinganik nukissiorfinnit innaallagialersorneqartut issittumi inissisimasut, silaannarmut mingutsitsinerat killeqarsinnaallunilu nillusarneqarnissaat aningaasartuutaannginnerusinnaavoq.

Pingaartumik Tasersiami aamma Tarsartuup Tasersuani erngup nukinganik nukissiorfiit nutaat sananeqarpata naatsorsuutigineqarpoq innaallagissamik sinneqartooruteqangaartoqarumaartoq, innaallagiarlu sinneqartoorutaasoq qarasaasianut paasissutissaasivittut atorneqarsinnaavoq.

- Erngup nukinganik nukissiorfiit pigeriikkatsinnut paasissutissaasiviit pitsanngorsaatitut atorluarneqarlutik periarfissaasinnaapput, Erik Jensen oqaluttuarpoq.

Kalaallit Nunaat qarasaasianut paasissutissaasivinnit qanoq isertitaqartigisinnaanera naatsorsuutigasiuk?

- Assigiinngitsorujorujussuupput. Siumungaaq tamanna oqaatigisinnaanngilara. Kisianni suliffeqarfinnik pilersitsinissamut isertitaqarnissamullu periarfissiingaatsiassapput, aningaasaqarnitsinnullu amerliliissutaasinnaallutik.

Qarasaasianut paasissutissaasiviit qaqugu piviusunngortineqarnissaat ulluleruminaatsoq Erik Jensenip ilanngullugu oqaatigaa. 

- Suli ukiualuupput, kisianni siunissamut aningaasaliineruvoq pingaartittariaqagarput.

Qarasaasianut paasissutissaasivilersuisoqarnissaanut pilerinarsaanissamut periarfissat misissorneqarnissaat naalakkersuisut isumaqatigigaat, Jens-Frederik Nielsen (D) Inatsisartuni oqarpoq. Unamminiarnartorpassuilli, soorlu immap naqqatigoortut kabelit inuussutissarsiornermullu politikki politikkerinit isummersorfigineqartariaqarput. Assi © : KNR / Markus Valentin

Inuussutissarsiornermi periusissiaq nutaaq

Jørgen Rosbachip siunnersuutaa Inatsisartuni oqaluuserineqarmat, Jens-Frederik Nielsen (D) naalakkersuisut sinnerlugit oqaluttarfimmiippoq.

Naalakkersuisulli Kalaallit Nunaata qarasaasianut paasissutissaasivinnut tunngasoq sulissutigineqartariaqarnera isumaqatigiissutigaluarlugu, unamminiarnarnerpaat pingasut ukuupput:

- Immap naqqatigoortunik kabelinik amigaateqarneq, inatsisit ajornakusoortut akileraarutitigullu pissutsit naleqqutinngitsut, Jens-Frederik Nielsen oqaluttuarpoq.

Kalaallit Nunaat Islandimiit Newfoundland Canadaminngaanniillu siaaqqasunik marlunnik immap naqqatigoortunik kabeliuteqarpoq. Kabelit internetimut attaveqaataasut ’attaveqaatini pingaarutilinni navianartorsiortutut’ taaneqarmata, Danmark kabelit immap naqqatigoortut ataatsimik ilaneqarnissaannut 3 milliardit koruuninik oktobarimi aningaasaliivoq.  Assi © : Tusass

Taamaattumik Erik Jensenip inuussutissarsiornermut periusissiamik nutaamik suliaqartoqarnissaa kissaatigaa.

- Naalakkersuisut suleqatigalugit inuussutissarsiornermi periusissiat nutarternissaat pisariaqarpoq. Suliffeqarferujussuit soqutiginnilersissagutsigit, inuussutissarsiornermi periusissiat ilai nunatsinnut naleqqussartariaqarput. 

Inuussutissarsiornermut politikki pillugu tusagaqarnerup saniatigut, Irlandip nunaminni qarasaasianik paasissutissaasiviliortoqarnissaa pilerinarsarniarlugu akileraartarnermut tunngatillugu qanoq iliorsimanera ataatsimiititaliap aamma tusarpaa, tassanilu Erik Jensenip suliffeqarfinnut akileraarut eqqaavaa.

Kalaallit Nunaanni suliffeqarfiit akileraarutaat 25 procentiuvoq, Irlandimili Europami suliffeqarfinnut akileraarutaasartut appasinnerpaat ilagaat 12,5 procentiugami.

- Ataatsimiititaliami pingaartutut isumaqarsimavugut periarfissat aporfiillu qanoq periarneqarnissaat ujartuinissarput.

Kabelit immap naqqatigoortut nutaat

Soorlu Jens-Frederik Nielsenip eqqaagaa, Kalaallit Nunaat maannakkut immap naqqatigoortunik kabelinik marlunnik taamaallaat peqarpoq.

Danmarkili immap naqqatigoortumik kabelimik nutaamik siaarsisoqarnissaanut 3 milliardit koruuninik immikkoortitsivoq. Illersornissamut isumaqatigiissutip immikkoortuisa aappaanni taamaaliorput oktobarimi.

Amerikamiut suliffeqarfiutaat Irlandimut immap naqqatigoortunik kabelilersuinissamut namminneq aningaasaliisimasut Erik Jensen oqaluttuarpoq.

- Immap naqqatigut kabelimut aningaasaliinissaminnut – nammineq tusaasarput – soqutiginnittoqarpoq, tassami soorlu Apple, Microsoft, Amazon aamma silassorissuusiaq suliffeqarferujussuummata.

Qarasaasialerinermit aningaasaatilissuit amerlasuut Trump-ip allaffeqarfianut qanimut attaveqartuupput. USA-p Kalaallit Nunaanni qarasaasianut paasissutissaasivinnik pilersitsinissaa ernumassutissaqarfigaasiuk?

- Ataatsimiititaliami tamanna eqqartunngilarput. Aningaasarsiornitta assigiinngisitaarsinnaaneranut periarfissat eqqartorpagut. Periarfissatsialaavoq siuarsartariaqagarput, Erik Jensen oqarpoq.

- Amerika assigiinngitsutigut sueqatigivarput. Kisianni isumaqarpugut Amerika suleqatissatut qanittutut avaqqukuminaatsoq.

Kalaallit Nunaat qarasaasianut paasissutissaasivinnut qitiusoqarfittut siunissami atugassatut nittarsaanneqassanersoq Kalaallit Nunaannit aalajangertariaqartoq, ataatsimiititaliami siulittaasoq oqarpoq.

- Suliniutit erngup nukinganit nukissiornermut tunngasut aningaasaliiffigerujussuartariaqarpagut.  Kalaallit Nunaata avammut nittarsaannissaa tullinnguuppoq suliffeqarfissuillu toqqaannartumik oqaluunnissaat.