Nunatta immap naqqatigut kabelii saassunneqaratarsinnaasut
Nunatta nunarsuarmioqatitsinnut avammut attaveqaasersuutai kabelit marluk immap naqqaniipput.
Kabeli siulleq Islandimut attaveqarpoq aappaalu Canadamut attaveqarluni.
Kalaallit Nunaata oqarasuaatikkut internetikkullu nunanut allanut attaveqarnera uku kabelit marluk aqqutigalugit annerpaartaa pisarpoq. Taamaammallu takornartap pissaanillip kabelit taakkua marluk qaartillugit aserussagaluarpagit Kalaallit Nunaat eqqorneqaratarsinnaavoq.
Aamma atuaruk Russit sakkutuuisa umiarsuaataat gassinut ruujorinik qaartitsiffiit nalaanniissimasut
Rasmus Leanderili, Ilisimatusarfimmi nunanut allanut sillimaniarnermullu politikkimut sammisaqarfiusumi pisortaasoq, isumaqarpoq taama pisoqassagaluarpat uissuumminassagaluartoq.
- Ruslandip immap naqqatigut kabelitta aserorlugit qaartitsinissaa ilimanaateqarpallaanngilaq. Taamaattoqarsinnaavorli. Issittumi Sakkutooqarfik sumiiffiit annertuut nakkutigisarivai suullu tamarmik nakkutigiinnavissinnaanngilaat. Aarlerinaallu tamanna isiginiarneqartariaqarpoq.
Apeqqut taanna DR-ip piviusulersaarusiaanut ”Skyggekrigen”-imut atatillugu saqqumilaalersimavoq, tassani russit umiarsuaataat Nunat Avannarliit eqqaani angalaartarnerat aammattaaq Nunat Avannarliit attaveqaasersuutai pisariaqartinneqartunik innaallagissamillu, internetimik nalunaarasuartaatitigullu attaveqaatinik pilersuisuusunik sumiiffilersuisimanerat qulaajarneqarpoq.
Immikkut ilisimasallit arlallit naapertorlugit aaqqiagiinngissuteqarnermut atatillugu Rusland assersuutigalugu Danmarkip attaveqaasersuutaanik aserorterisinnaanera taamaasillunilu annerusumik minnerusumilluunniit nunap ingerlaneranut sunniisinnaanera siunertarineqarpoq.
Ruslandip Kalaallit Nunaat alapernaarsuiffigaa
Naak Rasmus Leander isumaqaraluartoq Ruslandip nunatta attaveqaasersuutaanik aserorterinissaata ilimanassusaa annikitsoq, taassuma qularinngilaa Ruslandip nunarput alapernaarsuiffigigaa. Attaveqaasersuutit pisariaqartinneqartut pillugit paasissutissanik katersiniarluni ilaatigut alapernaarsuisoqartarpoq.
Signe Ravn-Højgaard, Ilisimatusarfimmi tusagassiornermik attaveqatigiinnermilu attaveqaasersuutinik ilisimatusartoq, aperigaanni taava attaveqaasersuutit kalaallit inuiaqatigiinnit pisariaqartinneqartut piffissami sivisuumi ajutooqqassagaluarpata inuiaqatigiit akiuussinnaanerisa qulakkeerneqarnissaa pingaaruteqarpoq - piaaraluni paarinaniluunniit aserorterisoqassagaluarpat.
Aamma atuaruk Russit aalisariutaataat Savalimmiuniitillutik kilitsissiat atortuinik nassaarfigineqartut
Nunanut allanut sanilliussigaanni, nunatta sumiiffia pissutaalluni nunatsinni attaveqaasersuutit ajutooratarsinnaapput.
- Immap naqqatigut kabeli ataaseq ajutoorpat, taava attaveqaqatigiinnerit maluginngisatsinnik Tusassip immap naqqatigut kabelip aappaanut nuussavai. Kabelilli tamarmik ajutoorpata nunarsuarmioqatitsinnut oqarasuaatikkut internetikkullu malunniutaasumik attaveerussaagut.
Ajutoornerit qaqutigoortuunngillat
Immap naqqatigut kabelit ajutooraangata qanoq ittarnersoq nunatta paasisaqarfigilaareernikuuaa.
2019-imi teknikkikkut ajutoornermi, Tusass naapertorlugu, kilisaat iluliarlu pisuullutik immap naqqatigut kabelit ilaat arlaleriarlutik ajoquserpaat. Qaammatit arlallit atorlugit ajoqusernerit aaqqissuunneqarput, aaqqissuunneqarnerinilu immap naqqatigut kabelit tamarmik marluk ajutooqattaarput nunarpullu avammut attaveerulluni.
Aamma atuaruk Immap naqqatigut kabelip allatigut kittorarsimanera paasineqartoq
Attaveqaasersuutit eqqorneqaratarsinnaaneranik assersuut alla 2021-mi misigineqarpoq. Tassani Nuuk piffissami sivisuumi innaallagiaaruppoq, tamannalu illoqarfiup annerpaartaani imeerutsitsilluni, innaallagiaarutsitsilluni kissarneqartitsinngilaq aamma nuna tamakkerlugu akunnerni arlalinni sianertoqarsinnaajunnaarlunilu internetertoqarsinnaajunnaartitsivoq.
- Inuiaqatigiittut digitalinngorsarneqaraluttuinnarpugut. Taamaammat attaveqaatit ajutuussagaluarpata kingunerisinnaasai annertusiartuaarusaaginnavipput. Internetti tammassagaluarpat aaqqiissutinik nassaartornerulernissarput pisariaqarpoq, taamaasilluta eqqorneqajassuserput annikillissaaq, Signe Ravn-Højgaard oqarpoq.
Politikerit attaveqaasersuutitta nukittussusaat aalajangertarpaat.
Internetimik pilersuinerup isumannaassusaata annertusineratigut eqqorneqaratarsinnaanerput annikillisinneqarsinnaavoq, Signe Ravn-Højgaardip erseqqissaavoq. Tamannali akisuvoq.
Ilaatigut immap naqqatigut kabelit ilaneqarsinnaapput qaammataasakkullu interneteqarneq nukittorsarneqarsinnaavoq.
Tusassip ungasinngitsukkut qaammataasaq aallartitaa atulerpat qaammataasakkut internetimut attaveqarneq qaammatini aggersuni annertusarneqassaaq.
Tusassimi pisortaq, Kristian Reinert Davidsen, nittartakkatigut tusagassiorfimmut Sermitsiaq.AG-imut oqarpoq immap naqqatigut kabelinik amerlanerusunik pissarsinissaq nalunaarasuartaateqarnermik ingerlatsiviup kissaatigigaa.
- Kabelinik immap naqqatigoortunik amerlanerusunik pissarsisinnaanissarput soqutigisorujussuuarput, tassa kabelini atukkatsinni arlaanik pisoqassagaluarpat atorsinnaasassatsinnik. Tamanna toqqissisimasinnaanissatsinnut pingaarutilerujussuugami, taanna oqarpoq.
2007-imi Islandip, Qaqortup, Nuup Canadallu akornanni immap naqqatigut kabelilersuinermut 700 mio. koruunit sinnerlugit atorneqarput.
Oqarasuaatinut internetimullu attaveqarnermik pilersuinerup isumannaassusaata qanoq salliunneqartigissanersoq politikerit aalajangigassarigaat, Signe Ravn-Højgaard isumaqarpoq.
- Politikerit aalajangernikuuaat ukiumut 50-100 mio. koruunit Tusassip iluanaarutaaniit agguassarsiarineqartassasut, iluanaarutillu taakku mittarfissualiornernut aningaasaliisooqataapput. Oqarasuaatinut internetimullu attaveqarnermik pilersuinerup isumannaassusaata annertusineqarnissaa assingusumik politikerit aalajangiiffigisinnaavaat.
