Oqaluttuarisaanermik ilisimatusartoq: Tartupalummik isumaqatigiissut nunarsuarmut oqariartuutaavoq pingaarutilik
Nunarsuup assinga aqagu nutarterneqassaaq: Canadammi nunattalu akornanni qeqertaq Tartupaluk avillugu killeqarfiliortoqassaaq.
Nunanut allanut tunngasunut naalakkersuisup, Vivian Motzfeldtip (S) Naalakkersuisullu siulittaasuata, Múte B. Egedep (IA), taavalu canadamiut nunanut allanut tunngasunut ministeriata, Mélanie Jolyp, Tartupaluup Kunngeqarfik Danmarkip Canadallu akornanniittup avillugu killeqarfeqalernissaa pillugu isumaqatigiissut aqagu marlunngornermi atsiorpassuk tamanna pissaaq.
Tassa imaappoq, Tartupaluk Canadap Kunngeqarfik Danmarkillu saqitsaassutigiunnaarpaat.
AAMMA ATUARUK Tartupaluk akerleriissutaajunnaarpoq
Tartupaluup ukiorpassuarni saqitsaassutaanerata oqaluttuarisaaneranik ilisimatusartoq aamma Aarhus Universitetimi lektoriusimasoq, Michael Böss, taama oqarpoq.
- Kunngeqarfik Danmarkip Canadallu Tartupaluk pillugu saqitsaannerminnik aaqqiisinnaasimannginnertik kanngutsinnarisimavaat. Naalagaaffiuppummi eqqissisimasut, taamaammallu saqitsaannerat aaqqiissutissaqarfigisariaqakkaminni suleqatigiinnermik ineriartortitsinissamut akornutaaginnassasimalluni.
Ukiorpassuarni saqitsaassutigigaat
Kunngeqarfik Danmarkip Canadallu Tartupaluk ukiuni hunnorujungajanni saqitsaassutigaat.
Taamaammat Canadap illersornissaqarfianeersut danskillu illersornissaqarfianeersut Tartupalummi arlaleriarlutik erfalasulertarsimapput. Ilaatigut danskit illersornissaqarfianneersut canadamiunut ajunngisaarniarlutik snapsi puiaasaq Tartupalummut ilisimavaat.
Tartupaluk 1,3 km2-usoq nunatta Canadallu akornanni ikermi Kennedy Kanalimiippoq.
Tartupaluk naalagaaffiit Canadap Kunngeqarfik Danmarkillu politikeriisa 1930-ikkunnili saqitsaassutigaat.
Saqitsaassutigiunnaarpaalli, tassa nunarput Canadalu Tartupaluk avillugu killeqarfiliornissamut atsioqatigiipput.
Nunatsinni, Danmarkimi Canadamilu politikerit Tartupalummik piginnittussaaneq pillugu ukiorpassuarni saqitsaassutigaat, qeqertami tassani pisuussutit oqartussaaffigilernissaannut Tartupaluullu eqqaani sikuersimasuni sikuertartuniluunniit imarsiornermut ilaatigut tunngasuni.
Tartupalulli uuliamik allanilluunniit pisuussuteqanngitsoq, ukiut ingerlanerini paasinarsivoq.
Tartupaluulli eqqaani sikuersimasut imarsiorfissaqqissuusut kingorna paasineqarpoq.
Taamaammat Canada Kunngeqarfik Danmarkilu siunissami suleqatigiilertariaqarsinnaasut, Michael Böss isumaqarpoq.
- Tartupalummi Issittup imartaani annaassiniarnermut aallaavissaqqissuummat pingaaruteqarpoq. Tamannalu canadamiut, kalaallit danskillu iluaqutigilluarsinnaagamikku tamarmik soqutigaat.
AAMMA ATUARUK Ilisimatuut: Tartupaluk Nunavut Kalaallit Nunaatalu ataatsimoorullugu piginiarlissuk
Naalagaaffiit Kunngeqarfik Danmark Canadalu Tartupaluk ataatsimut oqartussaaffigilissagaat, Michael Bössip Canadamilu University Of British Colombiami ilisimatuup, Michael Byersip, 2015-imi siunnersuutigaat.
Naalagaaffiilli marluk taamaaliunngillat. Maannali isumaqatigiissutigiissutissaat tunngaviatigut taama paasisassaasoq, Böss isumaqarpoq.
- Isumaqatigiissutissaat tunngaviatigut taama paasisassaavoq. Tartupalummi anginngimmat Nuummiit, Københavnimiit Ottawamiillu nakkutigineqassaaq. Tassa imaappoq, Tartupalummukartoqarniarpat suleqatigiittariaqassapput.
Eqqissiviilliortoqarnera eqqarsaatigalugu pingaarutilimmik oqariartuuteqartoq
Michael Bössip oqarnera naapertorlugu Kunngeqarfik Danmark Canadalu akersuutinngilluinnarlutik Issittumi killeqarfilioqatigiinnerat nunarsuarmut oqariartuutaavoq pingaarutilik. Minnerunngitsumik Ruslandimut Ukrainemi killeqarfinni maanna sorsuttumut.
Issittumilu killeqarfiit kikkunnit oqartussaaffigineqalissanerannik aalajangiisoqaqqingajalerpoq. Naalagaaffiit Peqatigiimmi Issittup imartaata naqqani Lomonosovimik taaneqartartumi killeqarfiit kikkunnit oqartussaaffigineqalissanersut aalajangertussaavaat.
Lomonosovip ilarujussua Ruslandip, Canadap Kunngeqarfik Danmarkillu oqartussaaffigilerusuppaat, ingammillu Danmarkip Ruslandillu sumiiffinnut oqartussaaffigineqalersinnaasunut soqutigisaat assigiillutik.
Tamatumilu Canadap Kunngeqarfik Danmarkillu isumaqatigiinnissaat pingaaruteqartoq, Michael Böss isumaqarpoq.
- Canadap Kunngeqarfik Danmarkillu saassussiumatuup Ruslandip Lomonosovip ilarujussuani aamma oqartussaajumanerareersup anneruniarataannaanissaa eqqarsaatigalugu suleqatigiinnissaat pingaaruteqarpoq.
