Ombudsmandimit nalunaarusiap tarnikkut nappaatinik passussinermi ajornartorsiutit annertuut takutippai

Nuummi Dronning Ingridip Napparsimmavissuani tarnikkut nappaatilinnut immikkoortortaq A1 aatsaat taama tamaviaartinneqartigaaq. Ombudsmandip nalunaarusiaata kingulliup ukiakkut 2022-mi nalunaarutigereerlugu takusaanerup kingornatigut tamanna takutippaa.

Ilaatigut nalunaarusiami paasinarsivoq immikkoortortaq sulisukippallaartoq. Massakkorpiaq napparsimasunut “taamaallaat” arfineq pingasunut inissaqartoq sulisunik amigaateqarneq pissutigalugu, uninngasullu pitsaanerpaamik nakorsarneqarnissaat ingerlatissagaanni tamatigut isumalluutissaqartanngitsoq.

Nalinginnaasumik immikkoortortaqarfik napparsimasunut 12-inut inissaqarpoq.

Ilaatigut nalunaarusiami allassimavoq ’A1-ip atuuffiisa ilagisariaqarpaa napparsimasut nakorsarneqarnerisa naammassereerneratigut innuttaasunut ilaaqqilersinnissaat ataqqinarsiseqqinnissaallu’, kisianni ’massakkorpiaq suliassap kivinnissaanut A1 isumalluuteqanngilaq’. Unitsitseqqinnerillu amerlasuut nalaanneqartarput, napparsimasut tarnimikkut nappaatiminnik nangitsisoortarmata.

Aalajangersimasumik tarnip nakorsaqanngitsoq

Ombudsmandip takkunnissaa sioqqullugu A1 paasissutissiivoq pitsaanerpaassagaluartoq tarnip nakorsai pingasut imaluunnit sisamat attaveqarfigineqartuuppata, kisianni ’taamaanngisaannartoq’, aamma immikkoortortaqarfik aalajangersimasumik atorfigalugu tarnip nappaataanik immikkut ilinniarsimasumik nakorsaqanngimmat.

Septembarimi Ombudsmandip takkuffiani immikkoortortaqarfimmi nakorsaanertut atorfiit sisamangajaat pigineqarput, kisianni nakorsaanertut atorfik ataasiinnaq inersimasunut tarnikkut nappaatilinnut pigineqarluni. Nakorsaaneq ataaseq immikkoortortaqarfimmi qaammatini pingasuni taartaasutut sulivoq.

Immikkut ilinniarsimasumik aalajangersimasumik atorfilimmik nakorsaqannginnerup kingunerisaanik misissuilluni nassuiaasiornerit sivisunerusumik ingerlanneqartarput, nassuiaanerillu assigiinngitsunik pitsaasssuseqartarput, aamma sulisut misigaat immikkoortortaqarfimmi nakuusernerit sioorasaarinerillu amerlanerulersimasut, napparsimasut sulisunik nammattumik ilisarinnissinnaannginnerat peqqutigalugu.

Aamma meeqqat inuusuttullu pillugit tarnikkut nappaatinik passussinermi tamanna atuuppoq, meeqqat inuusuttullu misissuilluni nassuiaasiornernik ukioq ilivitsoq tikillugu utaqqisariaqartarmata.

Sulisunik taama annertutigisumik taarseraannerup nassatarisinnaavaa napparsimasut naggataatigut nakorsaatitunngitsoortarnerat, taamaattumillu ’nakorsartinneq (annertunerusumik) pisariulerluni’, misissuillunilu nassuiaasiornermut utaqqisut amerliartorlutik.

Nakorsaatit nakorsaanerit ilutigalugit allanngorarput

Pingaartumik ADD-rtunik aamma  ADHD-rtunik misissuilluni nassuiaasiornerit eqqarsaatigigaanni immikkoortortaqarfiup amerleriarnerit malugisinnaavai. Septembarimi innutaasut misissortilluni nassuiaasiornernut utaqqisut 200-upput. Taakkunannga innuttaasut 100 ADD-mik imaluunniit ADHD-mik nappaateqarnerminnut pasineqartutut utaqqipput. Kisianni pingaartumik meeqqanut inuusuttunullu utaqqisariaqarneq ombudsmandip isumakuluutigaa.

Kisianni ajornartorsiutit tassunga killinngillat. Immikkoortortaqarfimmi napparsimasut sulisullu misigisarpaat nakorsaasiineq allanngorartaqisoq. Nakorsarmi nutaaq immikkoortortaqarfimmut pigaangat nakorsaasiineq allanngortinneqartarmat, pissutigalugu ’nakorsat tamarmik immikkut ilisimasanik tunngavinnillu nutaanik pigisaqartarmata’.

Taamaattumik sulisut 'nakorsaaserneqarneq pillugu napparsimasut sinnerlugit sorsuttariaqarput’, tamannalu napparsimasunut sulisunullu ilungersunartuuvoq, sulisut oqaluttuarput.

Tassalu uterfigaarput sulisunik amigaateqarneq taarseraatikulanerlu peqqutigalugit sulisut napparsimasullu aatsaat taama annertutigisumik tamaviaartinneqarmata.

Taamaattumik ombudsmandip nalunaarusiami arlaleriarluni kaammattuutigaa Peqqinnissamut Naalakkersuisoqarfiup akisussaasuusup 'peqqinnissaqarfimmik oqaloqateqartarneq nukittorsassagaa aamma immikkoortortaqarfimmi timikkut tarnikkullu sulinermi atugarisat sukumiinerusumik misissornissaannut pilersitsiniassasoq pitsanngorsarnissaannullu aallarniissasoq'.

Aamma nalunaarusiamini erseqqissarpaa A1-imi sulisut 'nalitsinnut naleqqukkunnaarnikunik imaluunniit tulluanngitsunik' sinaakkuteqarlutik ulluinnarni sulinerminni 'annertoqisumik nersortariaqartut'.