Nittartakkatigut isertortumik alapernaarserfigineqarnissarput saassunneqarnissarpullu ilimanaateqaqaaq
2021-mi Royal Greenland qarasaasiakkut saassunneqarmat oqarasuaatit, mailit akiilisitsinermilu atortut tamarmik atorsinnaajunnaarput.
Ukiorlu ataaseq qaangiummat Namminersorlutik Oqartussat qaraasiaat aamma saassunneqarput, taamatullu aamma peqqinnissaqarfik ukioq kingulleq upernaakkut saassunneqarluni.
Ukiorlu kingulleq decembarimi KNR-ip nammineq aamma qarasaasiakkut saassunneqarsimanini, taamaammallu sapaatit akunnerata naanerani pilersaarutaasumik pisarnertut nutaarsiassiisoqarsinnaannginnera nalunaarutigaa.
Allatut oqaatigalugu: Kalaallit Nunaanni kattuffiit, suliffeqarfiit imaluunniit inuiaqatigiinni sullissisut assigiinngitsut akuttunngitsumik atorsinnaajunnaarsinniarlugit qarasaasiaat saassunneqartarput.
Taakkulu pisut saassunneqarnissamut ilimanartoqarneranik ersersitsisut Center for Cybersikkerhedip (CFCS) Forsvarets Efterretningstjenestip ataaniittuup nutartigaani saqqummiunneqaqqammersumi atuarneqarsinnaavoq.
Kalaallit Nunaata internettikkut isertortumik alapernaaserfigineqarnissaanut ilimanaat annertoorujussuusoq oqaatigineqarpoq. Nunarsuarmi inissisimanerput tamatumunnga annermik peqqutaavoq.
- Kalaallit Nunaata Issittumi qitiusumik inissisimanera saassunneqarnissamut annertusaaqataavoq, Rusland Kinalu nunap immikkoortuani tassani annertuumik soqutigisaqarput. Qarasaasiatigut isertortumik paasiniaanikkut Kalaallit Nunaata soqutigisai naalagaaffinnit pilliutigineqarlutik atornerlunneqarsinnaasut CFCS saassunneqarnissamut ilimanaammik nalilersuinermini allappoq.
Pinerlunneq akileeqqusinertalerujussuaq
Nittartakkatigut pinerlunnikkut saassussisoqarsinnaanera aamma ilimanaateqarpoq. Tamannalu "annertoorujussuartut" CFCS-imit oqaatigineqarpoq.
Ransomwaremik taaneqartartumik saassussisoqarnissaa annertuneruvoq, saassussinermi taamaattumi pinerluttut fiilinik qarasaasianiittunik krypteeriillutik ersigunnaarsitsisarput, ilaatigullu fiilit qarasaasianiittut annaaneqartarlutik.
Taamaalioreerunillu pinerluttut fiilinik aammaanissamut amerlanertigut aningaasanik akileeqqusisarput.
- Akileeqqusilluni saassussinerit suliffeqarfinnut ataasiakkaanut eqqugaasunut annertuumik kingunipiloqarsinnaasarput, kisianni aamma inuiaqatigiinni pingaarutillit eqqorneqarpata Kakaallit Nunaanut tamanut sunniutipiloqarsinnaavoq, CFCS saassussisoqarnissaanut nalilersuinermini allappoq.
Pineqartut ataasiakkaat saassunneqarnissaat ilimananngitsoq
Kalaallit Nunaata qarasaasiakkut saassunneqarnissaanut ernumanartoqarnera tamanut atuutinngilaq.
Saassunneqarnissamummi ernumanaat ilaatigut "annikittutut" CFCS-imit nalinerneqarpoq.
Assersuutigalugu qarasaasiatigut isummanik siaruarterineq ernumananngilaq. Taamaaliornikkut amerlanertigut politikkikkut anguniakkamik siaruarterisoqartarpoq, nittartakkanillu allanngortiterinikkut assit oqaatsillu atorlugit suliniutigisat pillugit siammarterisoqartarluni.
CFCS naapertorlugu qarasaasiatigut Kalaallinut Nunaannut peqqarniisarniartoqarnissaannut "ernumanartoqanngilaq". Taamaaliornikkut inuit akornanni peqqarniisaarniartoqartarneratulli, inuit politikkimik isummanillu tunngavigisanik aallaaveqartumik qarasaasiatigut inunnik allanik sumiiffinnilluunniit ajoqusiiniarlutillu toqutsiniartarput.
