Nakorsaanerup 2020 kingumut qiviarpaa: Soorlu imartami sikoqartumi immap assinganik peqarani angalalluni
Coronavirus nunatsinni siorna decembari naalersoq tusarneqarsimanngisaannarpoq.
Allaat nakorsaanerup Henrik L. Hansenip tusarsimanngilaa.
Taanna Naalagaaffiit Peqatigiit peqqissuunissaq pillugu suleqatigiiffiannit, WHO-mit Kinami virusi nutaaq tuniluuttoq pillugu mailikkut aatsaat januaari aallartittoq allagarsivoq. Tassanngaanniillu nalinginnaasumik allagarsisarpoq.
Nappaalli ilisimaneqanngitsutut nakorsaanerullu ilioraasiviani nalunaarutinnguatut aallartittoq nunarsuarmut tamarmut, nunatsinnut minnerunngitsumillu taassuma sulineranut sunniuteqangaatsiarpoq.
Henrik L. Hansenip coronavirusip nunatsinnut anngunnissaa ilimanaateqarpallaanngitsutut ukiup aallartinnerani nalilerpaa. Ilisimanaqarnerulerporli.
AAMMA ATUARUK Nappaatit tunillaattartut pillugit ataatsimiititaliaq corona-virusimut isummissaaq
- Nappaatip ajornartorsiutaajunnaapallannissaa aallaqqaammut ilimagigaluarparput. Nunarsuup ilaani nappaalasoqalernissaanut ilimasuppugut. Taannali qaangiuteqqissaaq sunalu tamarmi nalinginnaasunngoqqilluni, nakorsaaneq oqarpoq.
- Nappaatip taama annertugilernera taavalu 2021-mut immaqalu suli sivisunerusumut atugaanissaa tupaallaatigaara. Nunarsuarmimi ukioq 2022-mi covid-19-eqarunnaarsimanavianngilaq. Tamanna ilimagiunnaarpara.
Inuit 26-t nunatsinniittut coronavirusimik timiminni coronaviruseqarneq nalaappaat. Taakku qanga tunillatsissimasutut uppernarsarneqarnersut sumiiffimanersullu uani atuarsinnaavatit:
16. marts: Tunillatsissimasutut nunatsinni uppernarsarneqartoq siulleq. Taanna Nuummiippoq.
18. marts: Ullualuit qaangiummata illoqarfiit pingaarnersaanni tunillatsissimasumik allamik uppernarsaasoqaqqippoq.
22. marts: Inuit allat marluk coronavirusimik tunillatsissimasutut uppernarsarneqarput. Taakku aamma Nuummiipput.
24. marts: Inuk alla coronavirusimik timaaniittoqartoq Nuummi aamma uppernarsarneqarpoq. Inuit tallimat maanna coronavirusimik tunillatsissimapput.
25. marts: Tunillatsissimasutut uppernarsarneqartut arferngat paasineqarpoq. Taanna allat assigalugit – aamma Nuummiippoq.
26. marts: Inuit allat pingasut tunillatsissimasutut uppernarsarneqarput.
27. marts: Tunillatsissimasumik uppernarsaasoqaqqippoq.
4. april: Tunillatsissimasutut uppernarsarneqartut aqqarnat paasineqarpoq. Taanna allat assigalugit aamma Nuummiippoq.
25. maj: Nuup avataani siullerpaamik uppernarsaasoqarpoq. Tamatumuuna Aasianni.
27. maj: Illoqarfiit pingaarnersaata avataani allamik uppernarsaasoqaqqippoq. Taannalu Ilulissaniilluni.
24. juli: Piffissami sivisuumik nunatsinni tunillatsissimasoqanngereersuni tunillatsissimasumik Nanortalimmi uppernarsaasoqarpoq. Tunillatsissimasutut uppernarsarneqarsimasut maanna 14-iulerput.
7. oktober: Tunillatsissimasumik uppernarsaasoqarpoq – tamatumuuna Nuummi.
8. oktober: Inuk alla tunillatsissimasoq Nuummi uppernarsarneqarpoq.
21. oktober: Tunillatsissimasumik Aasianni uppernarsaasoqarpoq.
11. november: Aasianniiginnarpugut, inuk alla virusimik tunillatsissiamasutut uppernarsarneqarpoq.
8. december: Tunillatsissimasumik Kangerlussuarmi uppernarsaasoqarpoq.
20. december: Inuit arfinillit nunatsinnut angalasimasut tunillatsissimasutut uppernarsarneqarput. Taakku tamarmik Ilulissaniipput.
21. december: Tunillatsissimasunik marlunnik Nuummi uppernarsaasoqarpoq. Taakku nunatsinnut angalasuupput.
22. december: Ilulissani misissuinerni kukkusoqarsimasoq paasissutissiissutigaa, tunillatsissimasullu piviusumik pingajuinnaallutik. Tunillatsissimasutut uppernarsarneqarsimasut katillugit maanna 24-upput.
23. december: Tunillatsissimasunik marlunnik Aasianni uppernarsaasoqarpoq.
28. december: Tunillatsissimasumik allamik uppernarsaasoqaqqippoq. Tunillatsissimasutut Aasianni uppernarsineqartut marluk taanna qanigisaraat. Tunillatsissimasutut uppernarsarneqarsimasut maannamut katillutik 27-upput.
Paasissutissarsiffik: KNR
KNR-ip nakorsaaneq Naalakkersuisunut nunarsuarmi tamarmi tunillaassuuttoqarnerata nalaani namminerlu suli qaangiutilinngitsutut nalilikkamini siunnersuinera qanoq issimanersoq apeqqutigaa.
Pissanganarsimasoq, taassuma akissutigaa. Allaallu ilaatigut pissanganarpallaartarsimalluni.
Wuhanimit sukkaannaq Nuummut
Coronavirus ukioq aallartimmat sukkasuumik siaruaappoq. Kinamit ”nappaattut allanartutut” ilisimaneqarunnaarluni nunani tamalaani peqqissutsikkut ajornartoorfinngorpoq.
Nakorsaanerup coronavirus pillugu ilisimatinneqaqqaarneranit qaammatit marluk sinnilaarlugit qaangiuttut tunillatsissimasumik nunatsinni siullermeertumik uppernarsaasoqarpoq. Taamani – maannakkutullu suli – virusi ilisimasaqarneruffiginiarneqaleruttorpoq.
AAMMA ATUARUK Tamaat isigalugu: Coronavirus pillugu killiffik
Nakorsaanerugaannili nunarsuarlu tamakkerlugu tunillaassuuttoqarnerata annguteqqajaanerani aalajangiiffigisassat amerlapput, aamma naak virus pineqartoq ilisimasaqarfigivallaanngikkaluarlugu, Henrik L. Hansen erseqqissaavoq. Tamannalu unammillernarsimavoq.
- Imartami takusinnaasanik sikoqartumi angalasoqarsinnaavoq. Qaavatali ataani takusinnaanngisanik sikoqartukkoorluni allaavoq. Tamatumalu saniatigut imartap assinganik peqarnata angalavugut, nakorsaaneq oqarpoq.
- Ilisimanngisat amerlasoorujussuuginnaavipput. Tamanna pissutigalugu ilaannaasumik tunngaveqarluni aalajangiisoqartariaqarpoq. Upalungaarsimanermi pissutsini taamaattoqakkajuttarpoq, unali sivisulluinnartuuvoq, nakorsaaneq oqarpoq.
Aalajangiineq ajornartoq
Nakorsaanertut aalajangigassanut siunnersuinermi ajornarnersaata ilaat tassaavoq nunatta upernaaq matunissaa.
- Qanoq sakkortutigisumik iliuuseqassanersugut, qanoq ilungersunartigaa maannalu pisoqassava? Tamanna ilisimanngivipparput. Imaassinnaavoq arlalinnut atatillugu ingasaallugu qisuariartoqartutut kingorna oqartoqarumaartoq. Kisianni suunera, qanoq tunillannartiginera qanorlu pisoqassanera pillugit nalornisorujussuuvugut, Henrik L. Hansen oqarpoq.
Tunillatsissimasutut nunatsinni uppernarsarneqartoq siulleq marsip ulluisa 16-ianni uppernarsarneqarpoq, ullualuit qaangiutiinnartut aamma alla tunillatsissimasoq paasineqarpoq. Ullualuillu qaangiuttut virusip unitsikkuminaatsumik tuniluutilinginnissaa pissutigalugu malittarisassat nutaat atuutilersinneqarput.
Inuit qulinit amerlanerusut katersuuteqqusaajunnaarput. Neriniartarfiit imerniartarfiillu matupput, timmisartullu nunamiiginnartinneqarlutik. Nunarput immikkoortitaalerpoq.
Pissutsit kingumut qiviarlugit isumaqarpit ingasaallugu qisuariartoqartoq?
- Naamik. Ataatsimut isigalugu tassunga atatillugu ugguaateqanngilanga. Tamanna pissutigalugu nunatsinni peqqissutsip tungaatigut ilungersunartumik pisoqannginnissaanik qulakkeerivoq. Napparsimarujussuartoqalinngilaq toqusoqaraniluunniit. Matoqqajunnaareermallu inuiaqatigiit nalinginnaasumik sukkasuumik ingerlaqqilerput.
Alloriarnissap tullia: Akiuussutissamik kapitittoqartalernissaa
Nakorsaanermulli, corona pillugu aqutsisoqarfimmilu sulisunut peqqinnissaqarfimmullu imartaq suli sikorasaarpoq. Nunattami coronamut akiuussutissat siulliit pissarsiaringajalerpai.
Akiussutissap isumagineqarnissaata saniatigut apeqqutit nutaat qassiiusut takkupput. Assersuutigalugu akiuussutissamik kapitereernermi akiuussutissaq qanoq sivisutigisumik sunniuteqarsinnaava.
AAMMA ATUARUK Akiuussutissaq nunatsinnut – immaqa – sapaatip akunnerata tulliani tikissaaq
- Tamanna kimilluunniit ullumikkut ilisimaneqanngilaq. Tamanna sivikitsuinnarmik iluaqutaassappat akiuussutissaqartitsiniarneq unammillernartorujorujussuanngussaaq, Henrik L. Hansen oqarpoq, nangillunilu:
- Akiuussutissaq inuiaqatigiinnit qanoq tiguneqassanersoq aamma ilisimanngilarput. Kikkut tamarmik kapitikkusussappat? Taamaakkunanngilaq. Amerlanerit kapitikkusussappat? Tamanna neriuutigaarput taamaanngippat pissutsit ajornakusuungaatsiassapput.
