Nunatta peqqinnissamut oqartussaaffimmik Danmarkimit 1992-imi januaarimi tigusinerata kingornatigut Nunatsinni arnat ikinnerpaamik 15-it nammineq piumassuserinngisaminnik naartunaveersaaserneqarsimapput.

Spiralilersuisoqarneranik suliamik nalunaajaanerup nutaap, Nakorsaaneqarfiup saqqummiuteqammerluinnagaata tamanna takutippaa. Allakkiamilu tassani arnat nammineq piumassuserinngisaminnik naartunaveersaarserneqarsimanerminnik piffissami kingullermi aamma nalunaarutiginnissimapput.

- Arnat naammagittaalliutaat suliarineqaleruttorput. Taarsiissuteqarnermik kinguneqarsinnaalluarpoq, kisianni suli naluarput, inatsiseqarnermut naligiissitaanermullu naalakkersuisoq, Naaja H. Nathanielsen (IA) oqarpoq.

Naaja Nathanielsenip spiral pillugu suliaq januaarimi akisussaaffigilerpaa. Taassuma suliat nakorsanut suliarinnittuusunut kinguneqartitsissutaassanersut suli ilisimanagu aamma oqaatigaa.

Peqqinnissamut naalakkersuisuusimasup, Mimi Karlsenip (IA) arnat piffissami kingullermi nammineq piumassuserinngisaminnik naartunaveersaaserneqarsimanertik pillugu nalunaarutiginninnissaannik 2022-mi decembarimi kaammattuuteqarfigai. Tamanna BBC-p arnat arlallit taamarluinnaq naammattuugaqarsimasut pillugit saqqummiussinerata kingorna pivoq.

Suliallu taakku Nakorsaaneqarfimmit maanna suliarineqaleruttorput.

Imaassinnaasoq misissuisoqalersoq imaluunniit misissuisoqalinngitsoq

Inuit Pisinnaatitaaffii pillugit Siunnersuisoqatigiit, ICC aamma Naalagaaffiit Peqatigiit 1992-ip kingorna nunatta peqqinnissaqarfimmik oqartussaaffimmik tigusinerata kingorna pisunik aamma qulaajaasoqarnissaa innersuussutiginikuuaat.

1992-ip kingorna pisunik nakerisarsiunngitsumik qulaajaassavisi?

- Nakorsaaneqarfik politikkikkut akuliuffigineqartussaanngitsoq maanna oqaatigineqarsinnaavoq. Suliat pigisanut misissorlugit aallartippagut, nakorsaanerup journalit aamma misissorpai, peqqissaartumillu misissuiffigalugu.

Arnalli ilaasa piffissami kingullermi akuersissuteqarani naartunaveersaaserneqarsimanermik nalunaarutiginninnissamut 2022-mit nutaarsiassaq paasinngitsoorsimasinnaavaat?

- Tassa arlaanni saaffiginnissutiginnittoqarsimanngissinnaanera misissorluarniarlugu aamma eqqarsarpugut,. Assersuutigalugu Tunumit nalunaarutiginnittoqanngitsoq takusinnaavarput, paasissutissallu eqqortumut apuussimanersut qulakkeerniarlugit eqqarsaatigaarput.

- Sammisaq una sivisuumik oqaluuserissagipput sulianillu aqqutaani ingerlaavartumik aamma tusagaqartarnissarput qularutiginngilara. Naalakkersuisut tungaanniit suliamik matumanik matusinissamik eqqarsaateqanngilagut. Suut tamarmik qulaarneqarnissaat soqutigaarput, taanna oqarpoq.

Soorunami naalakkersuisut sulianik uagut nammineq 1992-ip kingorna akisussaaffigilikkatsinnik annerusumik misissuinermik aallartitsinianngitsut?

- Taama inernilerneqarsinnaalluarpoq. Tamanna ingerlaavartumik isummerfigisassavarput. Taamaammat itigartitsinerunngilaq. Tassunga tunngatillugu allanik suliniuteqartoqarsinnaalluarpoq, Naaja H. Nathanielsen oqarpoq.

Suliat Nakorsaaneqarfiup saqqummiussaa nunatsinnit tamarmeersuupput, taakkulu 1993-imit 2014-imut pisimasuullutik. Nakorsaaneqarfiup suliat ilaat 1990-ikkunni pisimasut sinnerilu 2000-ikkunni pisimasut siusinnerusukkut nalunaarutiginikuuaa.

Sulianit 15-init 13-it arnat naartuinersinnerminnut atatillugu akuersissuteqaratik naartunaveersaaserneqarsimapput.

Spiralilersuisoqarsimanerata sinnikui

Naaja H. Nathanielsenip oqarnera naapertorlugu suliaq alinarluinnartuuvoq.

Taassumali spiralilersuisoqarsimanerani suliat nutaanerusut tupaallaatiginngilai.

Spiralilersuisoqarsimanera pillugu suliaq kalaallit arnat tusindilikkaat danskit oqartussaasuisa 1960-ikkunni 70-ikkunnilu kalaallit inuiaqatigiivisa amerliartornerannik killiliiniarneranni spiralilersorneqarsimanerannut tunngavoq.

- Arnat akuersissuteqartinnagit naartunaveersaaserneqartarnerat ullormiit ullormut unissimagaluarpat tamanna eqqumiissimassagaluarpoq. Taamaammat 1992-ip kingornani aamma taama pisoqartarsimanera naatsorsuutigineqarsinnaalluarpoq, soorunamilu uggornarpoq, Naaja H. Nathanielsen oqarpoq.

Naaja H. Nathanielsen ataqatigiissaakkamik spiralilersuisoqarsimanerata sinnikorisimasinnaagaat maanna oqaatigaat. Arnat 1992-ip kingorna akuersissuteqaratik naartunaveersaaserneqarsimasut politikkikkut kiap akisussaaffigaa?

- Suliat saqqummiunneqarsimasutut politikkikkut isiginiarneqartariaqarput. Piffissap ingerlanerani naalakkersuisut ataasiakkaat imaluunniit naalakkersuisoqatigiit tikkuartornianngilakka.

- Eqqunngitsuliornermik suliaqartarneq peqqinnissaqarfiup akisussaaffigilereernerani ingerlateqqinneqarsimasutut paasissavara, tamanna maanna qulaarusupparput.

KNR-ip naalakkersuisut sulianut tunngatillugu 2023-mi oktobarimili apersorniarsarilerpai. Naalakkersuisut sulianut tunngatillugu sukkasuumik qisuariaateqarsimasoraagit?

Illuatungeriit assigiinngitsut qisuariaateqarfigalugit, iliuuseqarfigalugit oqaloqatigigalugillu suliaqaannavippugut. Taamaammat imaassinnaavoq avammut oqaluuserinninnerpoq naammassimanngitsoq, taammammat tamanna soorunami ajuusaarutigaara, taanna oqarpoq.