Kalaallit Nunaat Issittumi siunnersuisoqatigiinni aqutsisunngortoq

Issittumi siunnersuisoqatigiit nunatsinnit aqutsisooqataaffigineqarnissaa kissaataajuarpoq. Ruslandili USA-lu ukiuni marlunni tulliuttuni annikilliulersitsilertorsinnaapput.
Vivian Motzfeldtip (S) amerikamiut russillu nunanut allanut ministeriinik ataatsimeeqateqartalersinnaanera qiviaraanni, Issittumi nunatta oqartussaaqataanera qanoq pingaaruteqartigisoq, nunarsuarmioqatitta nalorninanngitsumik takusinnaalerataassavaat, Marc Jacobsen oqarpoq. Assi © : KNR / Markus Valentin
apriilip 19-at 2025 10:00
Nutserisoq Brian Jensen

Issittumi siunnersuisoqatigiit Kunngeqarfiup Danmarkip pisortatigoortumik qaammatip tulliani siulittaasoqarfik nangissavaa. Siulittaasoqarfik Danmarkip, Savalimmiut nunattalu akornanni agguagaasoq, Kalaallit Nunaatali oqaluuserisassat aalajangiiffigisassagai pingaaruteqartoq erseqqippoq.

Taama issittoqarfimmi aamma naalagaaffeqatigiinni immikkut sammisaqarluni illersornissamut ilinniarfimmi lektori, Marc Jacobsen naliliivoq.

- Issittoq pineqartillugu naalagaaffeqatigiinnermi Kalaallit Nunaat oqaaseqartartuunissaa ajugaasimaarutaavoq pingaarutilik. Oqaluuserisassat siulittaasoqarfimmut ingerlateqqinneqartut, kalaallinit sunnerneqangaatsiassaaq, taanna oqarpoq.

Issittumi siunnersuisoqatigiit siulersuisoqatigiivisa nutaamik aaqqissuunneqarnera, naalagaaffeqatigiit pineqartuni assigiimmik nalimmassaasoqarnissaanik politikerit pimoorussisut, Marc Jacobsen isumaqarpoq.

Taama nutaamik aaqqissuussineq Kalaallit Nunaannut ukiuni tulliuttuni marlunni iluaqutaaginnarani, Issittup ineriartorneranut sunniuteqassasoq, Marc Jacobsen isumaqarpoq.

Siulittaasoqarfiup avinneqarnerata, Kalaallit Nunaata nammineq ingerlasinnaanera Issittullu ineriartornerani qitiulluinnarsinnaanera takussutissiinermik periarfissiisinnaavoq. 

-Vivian Motzfeldtip (S) amerikamiut russillu nunanut allanut ministeriinik ataatsimeeqateqartalersinnaanera qiviaraanni, nunarsuarmioqatitta ersarissumik takusinnaalissavaat qanoq nunatsinni oqartussat pingaaruteqartigisut, - pingaartumik Danmarki peqataatinneqanngippat, Marc Jacobsen oqarpoq.

Massakkorpiaq Ukrainemi sorsuttoqarnera pissutigalugu Issittumi siunnersuisoqatigiit qanoq sunniisinnaatiginerat annikittoq, taanna erseqqissaavoq.
 

Marc Jacobsen mener, det er en stor sejer for Grønland, at man indtager en hovedrolle i formandskabet i Arktis Råd. Assi © : Marc Jacobsen

Navianaatilik

Ukiuni aggersuni Kalaallit Nunaanni oqartussat qanoq naleqarnertik, aamma qanoq sunniisinnaanertik uppernarsarnissaanut periarfissaq ammaraluartoq, navianartorsiortitsineq avaqqunneqarsinnaanngilaq.

Kalaallit Nunaat, Danmark Savalimmiullu siulittaasoqarfitsik, Issittumi attanneqarsinnaasumik ineriartornerup qulakkeernissaanut atussamaarpaat, avatangiiseq nunallu inoqqaavi eqqarsaatigineqarlutik.

Oqallisissat præsident Donald Trumpip pingaartinngisai, Marc Jacobsen oqarpoq.

- Attanneqarsinnaasumik ineriartorneq nunallu inoqqaavisa pisinnaatitaaffii pillugit Donald Trumpip eqqartussallugit tapersissallugilluunniit iliuuseqanngilaq - naamerluinnaq. 

Marc Jacobsenip ilaatigut pisoq 2019-imeersoq, Finlandimi Issittumi siunnersuisoqatigiit inaarutaasumik nalunaarusiaanut ’silap pissusiata allanngoriartornera’ nalunaarusiammi ilaanera pissutigalugu USA-p atsiorumasimannginnera uparuarpaa. 

Qanittukkut Donald Trumpip USA-mi qaqqat portunersaat Mount Denali peqqussutitigut aqqa nutaanngitsoq Mount McKinley-mik ateqalerteqqippaa. Denali portusuumik isumaqartoq, Alaskami nunat inoqqaavisa atsiunnikuugaluarpaat. 

Issittumi Siunnersuisoqatigiinni siulittaasoqarfiup pilersaarutaani immikkoortut

Issittumi nunat inoqqaavi inoqarfiillu

Siulittaasoqarfiup Issittumi nakorsaateqarnikkut ajornartorsiulerfiit pinngitsoortinnissaat, anigorneqartarnissaat sillimaffigineqarnissaallu pillugit nakorsaatinik pilersuinermik suleqatigiinneq pitsanngorsarniarpaa. Tamatuma saniatigut tarnikkut peqqissuseq, imminut toquttoqarnissaanik pinaveersaartitsinermi periusissiat kiisalu Issittormiut Inuusuttaasa inoqarfiisalu imminnut oqartussaaffigilernissaat ilanngullugit siuarsarneqarnissaat ukkatarineqassallutik.

Naligiissitaaneq aamma oqaluuserisassaniippoq, tassani inuussuttut nuttartarnerat, peqqissusiat pinerluttarnerilu pillugit paasissutissanik annertunerusunik pissarsinissaq sulissutigineqassaaq – matumani nunat inoqqaavisa arnartaannut sakkortuuliortarnerit aaqqissugaanikkullu immikkoortiffiusarnerisa annertussusaat pillugu.

Piujuartitsinermik tunngaveqarluni aningaasaqarnikkut ineriartortitsineq kiisalu nukissiornikkut ikaarsaarnermi aaqqiissutit

Siulittaasoqarfiup massakkut siunissamilu aningaasarsiornikkut ineriartortitsinerit kiisalu issittormiuunngitsunik suleqateqarneq ukkatariniarpai soorlu aalisarnermi piniarnermilu, aatsitassarsiornermi, nukissiorniornikkut, takornariaqarnikkut, allarpassuartigullu.

Nunat inoqqaavisa akornanni attaveqaqatigiinneq assartuinerlu qitiussapput. Tassani attaveqaatit tutsuiginartut akimikkullu unammineqarsinnaasut pingaaruteqarluinnarput.

Imartat

Issittumiit kujasinnerusumiittut avannaarsuata ataqatigiinnerat kiisalu silap allanngoriartornerata Issittumi imarmiut uumassusileqarfiillu uumassuseqassusiinut sunniutaat samminerullugit nunanit tamalaanit peqataaffigineqartumik imartat pillugit ataatsimeersuartitsisoqassaaq.

Isumasioqatigiinnerit aqqutigalugit Issittumi umiarsuit takornariutit ilaasartaatillu eqqarsaatigalugit upalungaarsimaneq pillugu siusinnerusukkut inassuteqaataasarsimasunik misissueqqissapput. Issittumi imaatigut angallannerup annertusiartornera, immap sikuata annikinnerusalerneranik aallaaveqartoq pissutigalugu ajutoornerit kiisalu ajutoorfiit eqqaanni mingutsitsinerit ilimanaateqarnerulerput.

Issittumi silap pissusiata allanngoriartornera

Silap pissusianut mingutsitsinerit kiatsitsinermik peqqissutsimullu sunniuteqartut ukkatarineqassapput, soorlu paamik metanimillu anititsinerit.

Qeriunnaartup nakkutigineranik immap sikuata aakkiartorneranik kiisalu uumasut assigiinngisitaarneri uumasoqarfiillu allanngoriartornerinik pingaarnerutitsinermi sulineq ingerlatitseqqinneqassaaq.


Uumasut nujuartat nujuillisarneqassasut

Ruslandip Ukrainemut suli sorsunnera, Issittup siunnersuisoqatigiivinit soqutiginngitsuusaarneqarsinnaanngilaq. Taammaattoqarnerata Issittup siunnersuisoqatigiivini killerni ilaasortaasunut arfineq-marlunnut Ruslandimik suleqateqarneq unitsikkallarpaat.

Arriitsumilli Rusland kingumut peqataajartortinneqaqqilerpoq, kisianni suleqatigiisitat siunnersuisoqatigiit ulluinnarni suliarisartagaannik nakkutiginnittuusut.

Tamatumi ingerlanerani Donald Trumpip Canada aamma Kalaallit Nunaat tiguarniarlugit oqalulerpoq – nunat taakku marluk siunnersuisoqatigiinni ilaasortaasut ilisimaneqareersoq.

Siulittaasoqarfiup ilaatut siunnersuisoqatigiit ingerlaannarnissaat Kalaallit Nunaata suliassaasa pingaarnerpaartarissavaa. Nunarsuarmioqatigiit inatsisit atorlugit aaqqissuussisimanerannik tunngaveqartumik kattuffissuit Donald Trumpip illuatungilerniarmagit suliaq taanna naammassiuminartuunngilaq.

- Ruslandi inip iluani allarsuusoq USA nagguaatsuuvoq. Nunat taakkua marluullutik ilaasortaajunnaarpata Issittumi siunnersuisoqatigiiverutissaaq. Trumpip naalakkersuisuisa Issittup siunnersuisoqatigiivi pingaaruteqartutut piffissamillu atuiffiusariaqanngitsutut, taamaattumillu tassunga akersuutinngiinnarnissaat neriuutaasinnaavoq, Marc Jacobsen oqarpoq.