Immikkut ilisimasalik nassuiaavoq: EU Kalaallit Nunaannut ima pingaaruteqartigaaq

EU-mik suleqateqarnermi aningaasaqarneq ilinniartitaanermilu periarfissat annermik Kalaallit Nunaannut pingaaruteqartut, ilisimatusartoq nassuiaavoq.

Allattoq Ann-Sophie Greve Møller, Aviâja Kilime

marsip 14-at 2024 07:44

Nutserisoq Alice Sørensen

EU Kommissionip allaffissaa nutaaq Nuummi tallimanngorpat ammarneqassaaq. Allaffiup ammarneqarnissaa ukiuni arlallinni suliniutigineqareerpoq. EU-llu nunatsinniinneranik ersersitsinnissaq allaffittaarnermi siunertarineqarpoq.

Illoqarfiit pingaarnersaata umiarsualiviani allaffik ammaanersiorniarlugu, Europakommissionip siulittaasua Ursula von der Leyern aamma danskit ministeriunerat Mette Frederiksen Naalakkersuisut siulittaasuat Múte B. Egede peqatigissallugu Nuummut tikissapput.

EU-milli suleqateqarnermi Kalaallit Nunaat sunik pissarsisarpa aamma illuatungaani EU sunik pissarsisarpa? Nunatta EU-llu suleqatigiinnermikkut pissarsiarisartagai pingaarnerit pingasut suuneri pillugit Jeppe Strandbjerg oqaasissaqarpoq. Taanna Ilisimatusarfimmi lektoriuvoq, namminersortuuneq pillugu aamma nunatsinni nunanut allanut politikki pillugu ilisimatusarluni.

1. Aningaasaqarneq

EU-p sunniutai kisitsisinngorlugit oqaatigineqarsinnaapput. EU-mi nunatsinnut ukiut tamaasa 250 millionit koruuninik aningaasaliisarpoq. Taamaalillunilu nunatta aningaasaqarneranut tapiisut annerit tulliattut inissisimavoq, tapiissutit amerlanerpaat Kunngeqarfik Danmarkimeerput.

KALAALLIT NUNAATA EU-LLU SULEQATIGIINNERAT

EU nunatta aningaasaqarneranut tapiisut annerit tulliattut inissisimavoq. Aningaasaqarnermut inatsit ukioq mannamoortoq naapertorlugu 250 millionit koruunit sinneqartut EU-miit tapiissutigineqarput.

EU-p Kalaallit Nunaatalu akornanni isumaqatigiissutit aningaasaqarnermut tunngasut arlaqarput, taakku aalisarnermut ilinniartitaanermullu tunngassuteqarnerupput.

Kalaallit Nunaat Issittumi nunani kisiartaalluni EU-mik suleqateqarnermik isumaqatigiissuteqarpoq.

Kalaallit Nunaat 1985-imi EU-mit, taamani EF-imik ateqartumit, ilaasortaajunnaarpoq.

Allisiguk

2. Ilinniartitaaneq

Europami ilinniarnermut periarfissaqarnitsinnut EU pingaarutilimmik inissisimavoq.

- Europami ilisimatusarsinnaanitsinnut ilinniarsinnaanitsinnullu periarfissat EU-mik isumaqatigiissuteqarnikkut periarfissaapput. Europamilu innuttaasut allat assigalugit pitsaaqutit taakku Kalaallit Nunaata aamma iluaqutigisarpai, Jeppe Strandbjerg oqarpoq.

3. Silap pissusaa

EU-p pitsaaqutaa alla tassaavoq silap pissusaanut tunngasuni, maanna nunatsinni immikkut sammineqartumi, aamma iluaqutitaammat.

- Silap pissusaata allanngoriartorneranut tunngasumik ineriartortitsineq anguniarlugu aaqqiissuussamik annertuumik siunertaqartoqarpoq, EU-lu pingaarutilittut inissisimammat atorluarsinnaanera suleqatigisinnaaneralu pingaaruteqarpoq. Tamannalu Kalaallit Nunaata nunanut allanut tunngasuni politikkimut periusissiartaavani immikkut aamma ersarissarneqarpoq. Tassa Kalaallit Nunaata europallu suleqatigiinneranni silap pissussaata allanngoriartornera aamma pingaartinneqartoq ersarissarneqarluni, Jeppe Strandbjerg oqarpoq.

Aatsitassat EU-mut ammaanneqassapput

EU-li Nuummi allaffimmik ammaanissaminut aamma pissutissaqarluarpoq. Kalaallit Nunaat EU-mut aamma pingaaruteqartoq Jeppe Strandbjerg nassuiaavoq.
Aatsitassarpassuimmi nunatsinniittut EU-mit soqutigineqartorujussuummata, Kalaallit Nunaata pisuussutai pingaarutilittut inissisimapput.

- EU atortussianik qaqutigoortunik aatsitassanillu piianissamut periarfissaqalernissamut soqutiginnittorujussuuvoq. Suliniutinik aalajangersimasunik suli aallartitsisoqanngimmat oqaatigiuminaalaarpoq, kisianni suleqatigiinnissaq siunertaralugu oqaloqatigiinnernut EU akoorusuppoq, taakkulu ineriartorsinnaapput, Jeppe Strandbjerg oqarpoq

EU-KOMISSIONI SUNAAVA?

EU-Kommissioni EU-mut attuumassuteqarani ilaavoq.

Inatsisissatut siunnersuutit Kommissionimit Europa-Parlamentimut aamma Det Europæiske Rådimut ingerlanneqartarput. Tamatuma saniatigut Kommissionip EU-p aningaasaatai aquppai, EU-llu inatsisiliaata nunanit ilaasortanit malinneqarnerat nakkutiginneqataaffigalugu.

EU sinnerlugu Kommissioni, nunanut tamalaanut isumaqatigiissutinik isumaqatiginninniartarpoq.

Kommissioni kommisærinik 27-nik ilaasortaqarpoq, taakkulu tamarmik immikkut nunanit EU-p ilaasortaaneersuupput.

Allisiguk

Illit isummat pingaartittaqaarput. Nutaarsiassaq pillugu isorisat nersualaarinerillu uani tikilluaqquagut.