Folketingip ukiua nutaaq IA-p aallarnerpaa: Danskit meerartai inuusuttaalu Kalaallit Nunaat nutaaq pillugu ilinniagaqassapput

Massakkorpiaq pinngilaq. Kisianni massakkut ukiuni kingullerni nalunaarusiat arlallit aamma innuttaasut kalaaliusut Danmarkimi siumut isummereernerit assigiinngisinneqarnerillu misigisaraat uparuarpaat.

Pingaartumik kalaaliusutut tunuliaqutalinnut aamma kalaallinut Danmarkimi ilinniartunut pisarpoq, nalunaarusiat FN-imeersut aamma Danmarkimi Institut for Menneskerettigheder-imeersut takutippaat.

Tamatuma qaangernissaanut aqqutissat ilagaat Kalaallut Nunaat nutaaq pillugu  annertunerusumik ilinniartitsineq, folketingimut ilaasortaq Aaja Chemnitz IA-meersoq oqarpoq.

- Uannut pingaartuuvoq danskit naalakkersuisuinut oqassallunga Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiit nutaat pillugit massakkut danskit meeqqat atuarfiini aamma ilinniarnertuunngorniarfinni ilinniartitsineq aallartinneqassasoq. 

Ullumikkut danskit meeqqat atuarfiini naalagaaffeqatigiinneq pillugu ilinniartitsisoqartarpoq. Kisianni ilinniartitsineq pereersunut annertunerusumik nunat ataatsimoorlutik aqqusaagarisaannut tunngasuuvoq. Aammalu ilinniartitsinerup qanoq annertutiginissaanik piumasaqaateqartoqanngilaq.

- Kalaallit Nunaat qangaaneersoq kisiat pillugu ilinniartitsigaanni siumut isummereernerit nutaat pilersinneqartarput. Nutaaq ilanngunneqassaaq, Aaja Chemnitz oqarpoq.

Kisianni imarisaata qanoq annertutiginissaanik piumasaqaateqanngilaq. 

- Qanorpiaq aaqqinneqassanersoq allat isumagiumaarpaat. Uannut pingaartoq tassaavoq politikikkut paasineqassasoq kinguaariit nutaat Kalaallit Nunaat pillugu ilisimasaqannginnerisa ilungersunarnera aamma inuit pisinnaatitaaffii pillugit innarliissanngimmata, tamannami ajoraluartumik danskit inuiaqatigiivini kalaallinut atuummat.

Kalaallit meerartaat paaqqinniffinnut immikkoortunut inissinneqartassapput

IA-mut pingaaruteqartumik sammisaq alla tassaavoq qulakkiissallugu meeqqat inissinneqartut kalaallinik tunuliaqutillit angajoqqaaminnik, kulturiminnik oqaatsiminnillu attaveqarfiginniiinnarnissaat.

Danmarkimi kalaallit meerartaat amerlasuut angerlarsimaffimmik avataani inissinneqarnerminni inunnguuseralugu kulturikkullu attaveqarnertik annaasarmassuk pingaartumik nunat inoqqaavisa pisinnaatitaaffii pillugit FN-ip immikkut nalunaarusiortartuanit José Francisco Cali Tzay-imit sakkortuumik isornartorsiorneqarpoq. 

Aaja Chemnitz naapertorlugu attaveqarneq qulakkeerneqarsinnaavoq ulloq unnuarlu paaqqinniffinnik Danmarkimi kalaallit meeraannuinnaaq atortussanik pilersitsinikkut ilutigalugulu Danmarkimi ilaqutariit kalaallit amerlanerit ilaqutarsiassatut nalunaarnerisigut.

- Isumaqarpunga ajornartorsiutaasoq kalaallit meerartaat ilaqutarsianut danskiusunut inissinneqaraangata, taamalu kulturikkut oqaatsitigullu pisinnaatitaaffii eqqarsaatiginagit, oqarpoq.

Kalaalit Nunaanni eqqartuussivinnut aningaasat amerlanerit

Aamma Kalaallit Nunaanni eqqartuussiveqarneq, suli danskinit oqartussaaffigineqartoq Aaja Chemnitz-ip suliassamisut allattuiffiani qulequtaasut ilagaat.

Ukiap ingerlanerani Folketingimi partiit isumaqatigiinniutigissavaat eqqartuussiviit pillugit isumaqatigiissut nutaaq isumaqatigiinniutigineqassaaq. Isumaqatigiinniarnermi kingullermi Kalaallit Nunaanni eqqartuussiveqarneq qaangiinnagaavoq. 

Massakkulli aningaasat amerlanerit pineqassapput, Aaja Chemnitz isumaqarpoq.

Aningaasat pingaartumik kredsdommeritut eqqartuussisunut IT-millu aaqqissuusinermut pitsaanerusumut atorneqartussat.

- Eqqartuussivinni kredsrettini sukkanerusumik sulianik ingerlatsisoqartarnissaa, aamma eqqartuussisoqarnermi oqartussaasuni assigiinngitsuni pitsaanerusumik IT-qarnissaq qulakkeeqataaffigissavarput, Aaja Chemnitz oqarpoq.

Folketingimi ukiumi nutaami aamma illersornissaqarfik, 2024-mi danskit aningaasaqarnermut inatsisissaat, ilisimatuutut misissuinerit aamma isumaginninneqarfik pillugit isumaqatigiinniartoqassaaq.

Folketingimi Siumumit sinniisussaq Markus E. Olsen folketingimi ukiumi nutaami partiip pilersaarutai pillugit oqaaseqarnianngilaq.

Partiip aalajangersimasumik folketingimi ilaasortaa Aki-Matilda Høegh-Damimit oqaaseqartissinnaanngilarput, USA-miimmat.