Sammisaq: Spiralilersuineq

Eqqartuussisuserisoq: - Spiralilersorneqarsimasut taarseeqqusineranni naalagaaffik suliamik kinguarsaavoq

Danskit naalagaaffiata spiralilersorneqarsimasut taarseeqqusillutik piumasaqaataannut isummernissaminut qulaajaanerup naammassinissaa utaqqeqqaartariaqanngikkaa, Danmarkimi minisiteria paasissutissiivoq. Akissulli eqqartuussisuserisup Mads Prammingip asuli pinertut isigaa.
Danskit naalagaaffiata spiralilersuisimanermut suliaq pillugu sulinerat naammaginagu Nuummi innuuttaasut ilaat, ministeriunerup Mette Frederiksenip (qiterleq) tikeraarnerani juunimi 2023-mi akerliussutsimik takutitsipput. Arnat sinnerlugit oqaaseqartartoq Naja Lyberth (talerperleq) oqalugiarpoq. Assi © : KNR
marsip 01-at 2024 07:40
Nutserisoq Alice Sørensen

Spiralilersuisimanermi taarseeqqusillutik piumasaqartut 143-it danskit naalagaaffiannit itigartinneqaratillu, qulaajaaneq naammassippat taarseeqqusinerup isummerfigineqarumaarneranik nalunaarfigineqanngillat. 

Danmarkimi nunamut namminermut peqqinnissaqarfimmullu ministeria allakkatigut akissumi KNR-imut taama allappoq. 

- Taarseeqqusissutit naalagaaffimmit itigartitsissutigineqanngillat, piumasaqarnermilu spiralilersuisimanermik qulaajaanerup naammassisimanissaa piumasaqaataanngilaq. 

Spiralilersuisimanermulli suliaq qulaajarneqaqqaartariaqartoq Mads Pramming, Ministeriamit Kammeradvokatimit ikiorserneqartumit akissutisivoq. Kammeradvokati naalagaaffik sinnerlugu suliamik ingerlatsivoq.

Akissullu taanna Naja Lyberthip arnat 143-t sinnerlugit oqaaseqartartutut DR-ip radiokkut aallakaatittagaani P1-Morgenimi ataasinngornermi apersoneqarnerata kingorna Ministeriamit takkuppoq. Naja Lyberth ima oqarpoq: 

- Spiralilersuisimanermik qulaajaanerup naammassineqarnissaa naalagaaffiup utaqqeqqaarusukkaa, eqqartuussisuserisutsinnit ilisimatinneqarpugut, eqqartuussisuserisorput Kammeradvokatimit taama paasitinneqarsimavoq. Tamannalu itigartitsinertut isigaarput utaqqinianngilagullu.  

Tamannalu Mads Prammingimit radiokkut aallakaatitassiami pineqartumi aamma uppernarsarneqarpoq. 

- Arnat pisinnaatitaaffiisa innarlerneqarsimanerat naalagaaffiup nassuerutigiumanagu oqaatigaa. Taarsiillutik akileerusunngillat, qulaajaanermik aallartitsereeramik naammassinissaa utaqqeqqaarusuppaat. 

Naalagaaffiup taama nalunaaruteqarnera oktobarimi ataatsimiinnerup kingorna takkussimaneragaavoq.

Eqqartuussisuserisoq: Naalagaaffik suliamik kinguarsaavoq

Mads Prammingillu Danmarkimi nunamut namminermut peqqinnissaqarfimmullu ministereqarfiup akissutaa asuleernertut isigaa. 

Taannami isumaqarpoq naalagaaffik kinguarsaariinnarluni paasissutissanik amerlanerusunik piumasaqartoq. Ministeriallu akissutaa 'hokus pokusimik attaveqaqatigiinertut' taavaa.

- Ministeriap oqaasii asuleernerupput. Piumasaqareerpugut aamma spiralilersuinermik suliniuteqartoqarsimanera takussutissaqartipparput. Arnat 143-t kannguttaatsuliorfigineqarsimanerat uppernarsaatissaqartipparput, Mads Pramming KNR-imut oqarpoq. 

Spiralilersuisimanermik qulaajaanermi inuit pisinnaatitaaffiinik unioqqutitsisoqarsimanera misissorneqartussaanngitsoq Mads Prammingip ilanngullugu tikkuarpaa. Spiralilerneqarsimasut taarsiivigineqarsinnaanerat qulaajaanermi aamma sammineqartussaanngitsoq ilanngullugu oqaatigaa. 

Spiralilersuisimaneq suua?

  • DR-imit tusarnaagassiap ”Spiralkampagnen”-ip niviarsiaqqat arnallu tusindilikkaat danskit oqartussaasuisa kalaallit inuiaqatigiit amerliartornerannut killiliiniarlutik 1966-imit 1975-imut spiralilersorneqarsimanerat saqqummiuppaa.
  • DR naapertorlugu 1966-imit 1970-imut 4500-t spiralilerneqarput.
  • Piffissami tassani nunatsinni arnat meerartaarsinnaasut 9000-iupput.
  • Arnat arlallit spiralilerneqarnertik pinngitsaaliinertut naapertuilluanngitsuliornertullu misigisimallugu oqaluttuaraat.
  • Naalakkersuisut danskillu naalakkersuisuisa piffissami 1960-imit 1992-imut nunatta peqqinnissamik oqartussaaffimmik tigusinissaanut tungaanut spiralilersuisoqarneranik qulaajaasoqarnissaa septembarimi 2022-mi isumaqatigiissutigaat. Qulaajaanermi kalaallinut 1960-imit 1991-imut naartunaveersaartitsinermut atatillugu iliuuseqartarsimasut qulaajarneqassapput, spiralilersuisimaneq ilanngullugu. Nunatta peqqinnissamut oqartussaaffik 1992-imi tiguaa.
  • Qulaajaaneq maaji 2025-mi piariissangatinneqarpoq.
  • Arnat spiralilersorneqarsimasut 67-it eqqartuussissuserisumut Ehmer Pramming Advokaterimeersumut Mads Prammingimut saaffiginnipput. Taakku danskit naalagaaffianiit utoqqatserfigineqarnissamik taarsiiffigineqarnissaminnillu kissaateqarput.

Qulaajaanermi tunngavissat naalakkersuisunit danskillu naalakkersuisuinit isumaqatigiissutigineqarput. 

Taamaammallu arnat 143-gallartut inuit pisinnaatitaaffiinik unioqqutitsisimaneq pissutigalugu taarseeqqusinerat eqqartuussiveqarfimmi suliarineqassaaq. 

- Eqqartuussisup kannguttaatsuliortoqarsimaneranik taamaammallu taarsiisoqarnissaannik uppernarsaatinik takusimalluni oqaaseqarumaarnera ilimagigatsigu isumalluaqaagut. Pineqartummi aaqqiagiinngissutaat pillugu naapissinnaannginnatta eqqartuussivilersuussivugut, Mads Pramming oqarpoq. 

Arnat spiralilersorneqarsimasut taarseeqqusinerat pillugu danskit nunamut namminermut peqqinnissaqarfimmullu ministeriat Sophie Løhde (V) pisortartigoortumik suli maannamut oqaaseqanngilaq.