Ilisimatusartut: Sermersuup aakkiartornera 1980-ikkunnut naleqqiullugu arfinileriaammik sukkaneruvoq

Sermersuup 1972-imit ullumikkumut aakkiartornerata sukkassusia ilisimatusarnikkut suliniummi angisuumi misissuiffigineqarpoq.
Assi © : Niels J. Korsgaard
Allattoq Ritzau
apriilip 23-at 2019 09:50
Nutserisoq Simon Uldum

Sermersuup aakkiartornera 1980-ikkunnut naleqqiullugu 2018-imi arfinileriaammik sukkaneruvoq.

Ilimatusartut nunanit tamalaaneersut Sermersuup 1972-imit qanoq aakkiartorsimatigineranik misissuineranni nutaami taama inerniliisoqarpoq. Qaammataasat Landsat-it nunanik Danmarkip pigisaanik ukioq taanna aamma assiliisalerput.

Misissuinermi angusat ilisimatuussutsikkut atuagassiami PNAS-imi ataasinngormat saqqummiunneqarput.

Ilisimatusartut ilaatigut Københavnip Universitetianeersut aamma uppernarsarsinnaanerarpaat Sermersuup aakkiartornerani imeq imaanut kuuttoq pissutigalugu nunarsuup imavissui 1972-imit 13,7 millimeterinik qaffakkiartorsimasut.

- Ukiuni qulikkuutaani arlalinni qanoq ineriartortoqarsimanera misissussagaanni, taava angusat takutinnagit issivimmut ingeqqaaraanni pitsaanerussaaq. Qanormi sukkatigisumik allanngoriartortoqarsimanera takullugu annilaarnartuuvoq, nalunaarusioqataasoq sermersiooq Frankrigmeersoq Eric Rignot, nutaarsiassaqartitsivimmut AFP-mut taama oqarpoq.

AAMMA ATUARUK Sermersuup aakkiartornera unitsitassaajunnaareerpoq

Ilisimatuut Californiami, Grenoblemi, Utrechtimi Københavnimilu ilisimatusarfinneersut qaammataasanit assilisat sukumiisut atorlugit Sermersuup 1970-ikkunni 1980-ikkunilu isikkorisimasaat takusassiaraat.

Københavnillu Universitetianit ilaatigut postdoc Anders Anker Bjørk suliamut tamatumunnga peqataavoq.

Uuttortaanerit takutippaat sermeq Sermersuamit 1970-ikkunni kaanngartoq ukiumut agguaqatigiissillugu 47 gigatonsiusimasoq - 47 milliardit tonsit.

1980-ikkunnilu Sermersuup aakkiartornera marloriaatinngorpoq, 1990-ikkullu naanerini 2000-ikkullu aallartinnerini sukkatsipiloorpoq.

Sikuiuitsup kujalliup sermersuani misissuinerit aamma assingusunik angusaqarfiupput.

Silap pissusiata allanngoriartornera inunnit piliarineqartoq Issittumi sermit aakkiartornerulernerannut pissutaasoq ilisimatuussutsikkut isumaqatigiissutaavoq.

/ritzau/