Nuka Amiinnaq angerlarsimaffeqanngitsoq initaarusuppoq suliffittaarusullunilu

Nuka Amiinnaq Qisunnguaq Karlsenilu nunatsinni angerlarsimaffeqanngitsut angerlarsimaffeqanngitsunik kisitinermi katillutik 491-iusut ilagaat.
Nuka Amiinnaq Nuummi Kofoeds Skolemi. Assi © : Else Olsvig/ KNR
novembarip 09-at 2022 09:37

Nuka Amiinnaq 36-nik ukioqarpoq Nuummilu angerlarsimaffeqanngitsuulluni.

Taanna KNR-mit Kofoeds Skolemut pulaarnitsinni naapikkatsinni inussiarnersumik ilassivaatigut. Angerlarsimaffeqanngitsuunerup kingunerisaanik atugarissaartuunnginnera timaani kiinaanilu malunnarput, Nukallu suna pissutigalugu angerlarsimaffeerussimanini oqaluttuaraa:

- Imerajunneq ikiaroorujunnerlu peqqutigalugit angerlarsimaffeqanngilanga.

Nunatsinni angerlarsimaffeqanngitsut katillutik 491-iunerat nalunaarusiami saqqummiunneqareersorlu KNR-imit Kofoeds Skolermiut pulaarpagut. Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsisitsisuupput Naalakkersuisut, Ilisimatusarfimmilu ilisimatusartut kisitsisuupput. 

Angerlarsimaffeqanngitsut amerlanersaat angutaasut misissuinerup ersersippaa. Angutit angerlarsimaffeqanngitsut 350-iusut arnallu angerlarsimaffeqanngitsut 135-iusut nalunaarusiami atuarneqarsinnaavoq.

Kalaallit Nunaanni angerlarsimaffeqanngitsut

 

- Nunatsinni angerlarsimaffeqanngitsit 491-pput, taama kisitsineq takutsitsivoq


- Illoqarfiit aqqanillit kisitsiffigineqarput.


- Angerlarsimaffeqanngitsut amerlanersaat Nuummiipput.


- 293-it angerlarsimaffeqangitsuunerat takujuminaappoq, ilaquttani, qanigisani, ikinngutini kialaarfinnilu unnuisartuummata.


- 183-it takussaasumik angerlarsimaffeqanngitsuupput, taakku aqqusinerni inissiallu majuartarfeqarfiini, kialaarfinni, illuni inoqanngitsuni, tuperni umiatsianilu unnuisartuupput


- Kisitsinermi angerlarsimaffeqanngitsut 15-it sumiittarnersut paasineqanngilaq.


- Angerlarsimaffeqanngitsut kisinneqartunit amerlanerusinnaasut nalunaarusiami allaqqavoq.


- Angutit 356-it arnallu135-t angerlarsimaffeqanngitsuupput.


- Angerlarsimaffeqanngitsut 343-t 30-60-illu akornanni ukioqarput. 18 -29-llu akornanni ukiulinni 80-it angerlarsimaffeqanngillat, angerlarsimaffeqanngitsunilu 68-t  60-ileereersimasuupput.

 

Tusarfik: Kalaallit Nunaanni angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq

Ilungersunarlunilu assoroornarpoq 

Nuka Amiinnaq oqaluttuarpoq meeraallunili angerlarsimaffeeruttarsimalluni.

-Ilungernunalaarpoq assoruunnalaarlunilu. Siornatigut sumi tamaaniikkajuppunga, tummeqqani, umiatsiani, allani kammaalaatinnilu unnuisarpunga. Kingusiinnaa Kialaarfimmi aatsaat unnuisalerpunga, kisianni aamma ilaatigut iseqqusaajunnaartarlunga.

Nukalu nangippoq:

- Iliuuseqartorsuuneq ajorpunga, kisianni oqaloqatiginnittarpunga taavalu manngertisimarujoorlunga, soorlu ulloq qanoq ingerlassanersoq mersernartarluni.

Nukallu siunissani eqqarsaatigalugu pilersaaruteqartaraluarnerarpoq:

- Pilersaaruteqartaraluarpunga, kisianni piviusunngorneq ajorput. Piviusunngortarluarput kisianni uneqqittuaannarpunga.

Aperaarput unittoortarnerminut suut peqqutaanerpaasarnersut, akivorlu:

-Angerlarsimaffeqannginneq, ikiaroorajunneq, imerajunneq, ilaquttannit soorlu tapersersorneqannginnerujussuaq aningaasat tungaatigut, inissat tungaatigut. Sulileqqittaraluarpunga kisianni aamma suliunnaartuaannarpunga.

AAMMA ATUARUK Angerlarsimaffeqanngitsunik misissueqataasoq: Nakkaaterujussuarsinnaasarput

 

Nuka aperaarput inuunermini suna kissaatiginerpaaneraa, akivorlu:

- Illu, taanna kissaatigisanni initunerpaajuvoq. Imatut eqqarsartarpunga - initaartuuguma - immaqa imminut inuunera iluarsaallugu imaluunniit initaartuuguma sulinerussagaluarpunga, ilinniarusunngikkuma sulillungaa - sulerusunngikkuma ilinniarlunga, immaqa taamaassagaluarpunga.

Ajattugaasutut misigisarpoq

Ilisimatusarfimmiut angerlarsimaffeqanngittarneq pillugu nalunaarusiiaat saqqummiunneqaqqammeraluartoq Nuka Amiinnaq isumalluarpallaanngitsoq ima oqarpoq:

- Aasimmiaa taamatut. Taamamiaa kinguneqangaassanngillat. Soorlu suliaat, iliuusaat kingunerilu uannut malunnarneq ajorput. Radioinnakkut, tv-ginnakkut takusarlugit tusaasarlugit oqaluttut, imatorsuarlu annguttoqassanani uannut, uagutsinnut angerlarsimaffeqanngitsunut.

Ilinniagaqarnissamut suliffeqarnissamullu akornusiisarpoq

Kofoeds Skolemi aamma naapipparput 26-nik ukiulik Qisunnguaq Karlsen. Taanna aamma namminerisaminik initaarusukkaluarpoq, allatullu nalinginnaasumik inuuneqalerusukkaluarluni. 

-Ilinnialeraluarama atuarlunga. karakteerikka Piareersarfimmi qaffassarlugit, iluatsinngitsumillu atuarunnaartitaavunga procenteqarpalaarnera pissutaalluni.

AAMMA ATUARUK Ilisimatuut paasisaat: Inuit 500-t missaanniittut angerlarsimaffeqanngillat

Qisuannguaq oqaluttuarpoq ilaquttamini maanna unnuisarluni. Massakkut inissisimanini siunissamullu pilersaarutini ataqatigiissippiarsinnaannginnerarpai:

-Nammineq ineqarsimasuuguma piumassusera annertunerusimassagaluarpoq ilinniarnissap tungaatigut suliffissalluunniit tungaatigut. Nukissaqarnerussagaluarpunga immaqa privateqanerulaartuuguma.

- Suliffissarsiunnginnama qanittumi, aamma imminut piumaffigeqqanngilaarnermut. Suliffissarioriaannaagaluarpunga unittooqqanarnermut, ikiaroornartumik aamma atuisuugama.

- Ikiorneqarusukkaluarpunga, tusaaneqarnerulaarusukkaluarpunga. Ilaanni oqaluuserineqarluni tusaasoorlugulu misiginartarami soorlu ajattorneqarluni. Timikkut aamma nakkkartoornartarami assut. Immaqa tapersersorneqarnerulaartuugutta nukkannarnerulaassagaluarpoq qamuuna ilukkut, Qisunnguaq Karlsen oqarpoq.