Spiralilersuisimanermik ilisimatuussutsikkut qulaajaasoqatigiit allagaatinik takunnissinnaatitaanermut akuerineqariarlutik itigartitaapput. Taakkuali sulinertik nangissinnaanngorpaat - ilaannakortumilli.

Ilisimatuussutsikkummi qulaajaasoqatigiit allagaatinik spiralilerneqartunut tunngasortalinnik takunnissinnaatitaanermut Peqqinnissaqarfimmi qullersanit upernaaq itigartitaapput. Allagaatit takunnissinnaatitaaffigiumagaat inuit ataasiakkaat pillugit mianernartortalinnik paasissutissartaqarnerat itigartinneqarnerannut tunngavilersuutaavoq. Sulinertilli ilaannarkortumik tassa nangissinnaanngorpaat. 

Inatsiseqarnermut naligiissitaanermulllu naalakkersuisoq Naaja Nathanielsen (IA) KNR-imut taama oqarpoq.

- Spiralilersuisimanermik qulaajaanermi unittooqqaneq aaqqiivigineqarpoq, ilisimatuussutsikkut qulaajaasoqatigiit takunnissinnaatitaaffiginngisaannik allagaateqarfinnut palligussinnaatitaalerlutik. Allagaatillu palligussinnaatitaaffigilikkatik qassiunersut missiliukannersinnaajumallugit assilivaat, taanna oqarpoq.

Tassa ilisimatuussutsikkut qulaajaasoqatigiit karsit allagaatinik takunnissinnaatitaaffiginngisaminnik imallit assilisinnaatitaavaat. Taamaalillutik spiralilersuisimanermik suliat qassiunersut tassa eqqoriakannersinnaanngorpaat. 

Allagaatilli palligussinnaatitaaffigilikkatik suli tassa misissorsinnaatitaanagillu atuarsinnaatitaanngilaat. Taamaaliorsinnaatitaaleraluarpatami inuit ataasiakkaat pillugit paasissutissanik mianernartortalinnik illersuinermut inatsimmik unioqqutitsinerussasoq, naalakkersuisut spiralilersuisimanermik qulaajaaneq pillugu oqaaseqartartuat Naaja H. Nathanielsen oqarpoq.

- Ilisimatuussutsikkut qulaajaasoqatigiit allagaatinut pissarsiarerusutaminnut palligussinnaatitaaginnarnatik aammali takunnissinnaatitaanermik qinnuteqassanerlutik namminneerlutik soorunami aalajangissavaat. Taamaammat uagutsinnut attaveqaqqissangangatippakka, sulili tassa tusarfigeqqinngilagut. Taamaammat ajornartorsiut aaqqiivigineqarallarsimalerpoq, taanna oqarpoq.

Ilisimatuussutsikkut qulaajaasoqatigiit allagaatit pissarsiarerusutaat spiralilerneqartunut tunngasuusut mianernartunik paasissutissartaqarmata, taakkuninnga takunnissinnaatitaanermik Peqqinnissaqarfimmi qullersanit itigartitaasut, Naaja H. Nathanielsen oqarpoq. 

Peqqinnissamut naalakkersuisoqarfik tusagassiorfinnut tamanna pillugu juulimi nalunaarummini ilaatigut ima allapppoq:

- Unammillernartoq tassaavoq misissuinissaq siunertaralugu peqqissuseq pillugu innuttaasut ataasiakkaat paasissutissaataannut killeqanngitsumik isersinnaatitaanissaq inatsisinut naapertuutingitsumik Peqqinnissaqarfimmit akuerineqarsinnaannginnera. Tamanna isumaqarpoq innuttaasoq akuersiteqqaarnagu 1992 sioqqullugu inunngorsimasunut innuttaasut ataasiakkaat pillugit inummut tunngalluinnartunik paasissutissanut periarfissiisoqassasoq.

Akornutaanissamik siunertaqanngitsut

Spiralilersuisimanermik ilisimatuussutsikkut qulaajaasoqatigiit allagaatinut takunnissinnaatitaaffiginngisaminnut palligussinnaatitaalersimasut, taakkua aqutsisuata Tenna Jensenip upernarsarpaa.

- Allagaatinut takunnissinnaatitaaffigiumanikuusatsinnut palligunnissamut Nunatta Allagaateqarfiata akueraatigut. Misissorsinnaajumallugillu atuarsinnaanissaannik Peqqinnissaqarfimmi qullersanut qinnuteqaasiuleruttorpugut, taanna akissummini ilaatigut allappoq.

Ilisimatuussutsikkut qulaajaasoqatigiit allagaatit pissarsiarerusutatik suunerinik erseqqissaateqarsinnaaqqullugit assilinissaannut taakkununnga Peqqinnissaqarfimmit palligussinnaatitaalertut, Peqqinnissaqarfimmi qullersat ilisimatitsissutigaat.

- Nakorsiarnermi nalunaarsukkat mianernartunik paasissutissartaqartarmata inuttaat akuersiteqqaartinnagit takunnissinnaatitaaffigineqalersinnaasanngillat, Peqqinnissaqarfimmi qullersat akissumminni allapput.

Tenna Jensen qulaajaanermi maanna killiffik pillugu oqaloqatiserigaluarparput, pisinnaananili. 

Ilisimatuussutsikkut qulaajaasoqatigiit kalaallit niviarsiaqqat arnallu tuusintilikkuutaat 1960-ikkut 1970-ikkullu akornanni spiralilerneqartut nakorsiarneranni nalunaarsukkanik takunnissinnaatitaatinnatik, spiralilerneqartut sooq qanorlu taamaaliorneqarsimanerannik qanoq ilillutik qulaajaasinnaanersut, taanna apererusukkaluarparput.

Spiralilersuisimanermik ilisimatuussutsikkut qulaajaaneq 2023-mi aallartippoq. Danmarkip oqartussaasuisa kalaallit amerliartoqqunagit niviarsiaqqanik arnanillu tuusintilikkuutaanik spiralilersueqqusisimanerat qulaajaanermi misissugassanut ilaavoq. Niviarsiaqqat ilaat aqqaneq-marluinnarnik ukioqarlutik spiralilerneqarsimapput. Arnat ilarpaaluisa spiralilerneqarnertik nipangiukkunnaarlugu inersimasunngoramik aamma oqaluttuaraat.

Qulaajaaneq 2025-mi septembarimi naammassineqassangatinneqarpoq.

Qulaajaaneq nunatsinni inuiaqatigiinnut pingaaruteqaqisoq, Naaja H. Nathanielsen isumaqarpoq.

- Ilisimatuussutsikkut qulaajaasoqatigiit sulinerannut akornutaanissamik siunertaqanngilagut. Paasissutissanilli mianernartortalinnik soorunami illersuisussaatitaavugut, taamaammat ilisimatuussutsikkut qulaajaasoqatigiit ikiorsinnaajumallugit paasissutissallu mianernartortallit illersorumallugit aaqqiinissaq pingaartissimavarput, taanna oqarpoq.