Kalaallit meerartaannik Danmarkimi allamut inissiisarneq: Naalagaaffik angajoqqaanik nalileeriaasitaarnissamut aningaasaliisoq

Danmarkimi kommunit isumaginninnermi meeqqamik allamut inissiinissamik naliliiniartillutik kalaallit angajoqqaat kulturiat oqaasiilu eqqarsaatigalugit apersortalertussanngorpaat.

Tassa naalagaaffik danskit kommuuniisa ilaqutariinnik kalaallinik sullissitillutik oqaasiinik kulturiannillu eqqarsaatiginnillutik apersuisalernissaannut taamaaliornissamullu najoqqutassiuunnissaannut 7,8 millionit koruuninik illikartitsivoq.

Danmarkimi isumaginninnermut, peqqissutsimut suliffeqarnermullu tunngasuni Folketingimi isumaqatigiissusiortoqarnerani taamaaliorput. IA-meersoq Aaja Chemnitz Siumumeersorlu Aki-Matilda Høegh-Dam isumaqatigiissusioqataanerminni tamatumunnga aningaasaleeqqusisuupput.

- Angusarissaarussuuvoq, tunngavissaqanngitsumimmi allamut inissiisoqartarunnaarnissaa sulissutigilereernikuuarput, Folketingimi ilaasortaq IA-meersoq Aaja Chemnitz oqarpoq.

Ajornartorsiutaajunnaassasoq - suliaalereersuniunngitsorli

Danmarkimi kalaallit meerartaat allamut inissitat danskit meerartaasa allamut inissitaasut tallimariaatigaat.

Ingammik Peqatigiiffik Mentor Immanuelip danskit kommuuniisa ilaqutariit kalaallit angerlarsimaffimmi atugaannut tunngasuni paatsoortarnerat peqqutaalluni kalaallit meerartaannik tunngavissaqanngitsumik allamut inissiisarnerat isornartorsiungaatsiarpaa.

Danmarkimi kommunini isumaginninnermik suliallit kalaallit kulturiannik oqaasiinillu ilisimasaat amigaateqartut tamannalu paatsoortarnerannik isummanillu pigiliutiinnagaqartarnerannik kinguneqarsinnaasartoq, Danmarkip inuunermi atukkanik ilisimatusarfiata misissueqqissaarisarfiatalu, Det Nationale Forsknings- og Analysecenter for Velfærdip (VIVE), nalunaarusiaani 2023-meersumi erserpoq. 

Tassalu tarnip pissusiinik ilisimasallit kalaallinik angajoqqaanik apersuinermi immersugassaliaat kalaallisut nutserneqassaaq, tassanilu apeqqutit kalaallit kulturiat ileqquilu eqqarsaatigalugit nutarterneqassapput.

Aamma Danmarkimi kalaallit angajoqqaat meeqqallu Danmarkimi isumaginninnerup aaqqissuussaaneranut tunngasuni malittarisassat pisinnaatitaaffiillu pillugit kalaallisut paasissutissaliortoqassaaq. 

Tamakku ilaannakortumik sullissisoqartarunnaarneranik kinguneqassasut, Aaja Chemnitzip neriuutigaa.

- Ikerujussuup ilamerngaannaa mattuserparput, taanna oqarpoq.

Tamannali periusertaaqalertinngagu sulianut kalaallit meerartaannut allamut inissitaareersunut tunngasuusunut sunniuteqarnavianngilaq. Tamannalu ajornartorsiutaasoq, Aaja Chemnitz oqarpoq. 

- Periusertaaqalereeriarpat suliaalereersuni qanoq iliortoqassanersoq isummerfigisariaqarpoq.

Allamut inissiinerit ikiuliumaartut neriuutigigaa

Danmarkimi kalaallit meerartaannik allamut inissiisarneq nunatsinni politikerit akornanni tusagassiuutinilu ukiuni kingullerni oqallisaaqaaq. 

Meeqqanut, inuusuttunut, ilaqutariinnut peqqissutsimullu naalakkersuisoq IA-meersoq, Mimi Karlsen, danskit isumaginninnermut ministeriannut Pernille Rosenkrantz-Theilimut kalaallit angajoqqaat oqaasii kulturiallu eqqarsaatigalugit apersorneqartalernissaat kaammattuutigalugu siorna januaarip 27-ani allagaqarpoq.

Inatsisartut siorna ukiakkut ataatsimiinnerminni taamaalioqqummanni taamaaliorpoq.

Kalaallilli angajoqqaat oqaasii kulturiallu eqqarsaatigalugit apersorneqartalernissaannut allakkamini aningaasaleeqqusinngilaq.

KNR-ip paasissutissaatai naapertorlugit danskit isumaginninnermut ministeriata naalakkersuisumit allagarsiani akinikuunngilai.

Nunalli inoqqaavisa pisinnaatitaaffii pillugit Naalagaaffiit Peqatigiinnut (FN) nalunaartartoq, José Tzay, nunatsinneereerluni Danmarkimeereerlunilu naalagaaffimmut sapaatit akunnialuit matuma siornatigut kajumissaaruteqarpoq. Danskit tarnip pissusiinik ilisimasallit meeqqamik allamut inissiinissamik naliliiniarnermi kalaallinik angajoqqaanik danskit ileqqui tunngavigalugit danskisut apersuisarnerat, taassuma ilaatigut isornartorsiorpaa.

Danmarkimi kalaallit meerartaannik allamut inissiiniarnermi angajoqqaanik apersuinermi periusertaartoqareernerani allamut inissiisarnerit ikilinissaat naatsorsuutiginerini Aaja Chemnitz aperigatsigu ima akivoq: 

- Allamut inissiinerit ikiliuumartut neriuutigaara, taanna oqarpoq nangillunilu:

- Meeqqamik allamik inissiissatilluni, tamanna suliamik ilisimasaqarnermik tunngaveqartassasoq, tassalu uppernarsaateqarfiusumik kalaallillu oqaasiinik kulturiannillu eqqarsaatiginniffiusumik apersuisoqartasssasoq, tassanilu inuit tusaaneqartutut suliamilu akuutinneqartutut misigisassasut neriuutiginerpaavara. 

Peqatigiiffik Kalaallit Meerartaat Danmarkimi kommunini sulianik suliarinnittunik sulianut, kalaallinut ilaqutaariinnut Danmarkimiittunut ajornartorsiortunut tunngasuni, suliarinnittussanut ilitsersuinermik ilinniartitsinermillu isumaginnittuussaaq. 

Kalaallit paartiivisa kissaatigigaluagaattut kalaallinut ilaqutariinnut Danmarkimiittunut isumaginninnermi sulianut kalaallisut oqalutseqarnissamut qaavatigut aningaasaliisoqassanngilaq. Danmarkimi kommunit isumaginninermi suliani oqalutseqarnissamik neqeroortussaasut inatsimmi allassimareerpoq.  

Siumut Folketingimi suliamut tunngasumik maannakkuugallartoq oqaaseqarumanngilaq.