Piujuartitsineq aallaavigalugu Kalaallit Nunaanni aalisarnermik allannguinissaq angujuminaassorinarsinnaavoq. 

Uumasulerineq immallu uumasui qujassuuttariaqarput. inuusuttullu aalisarnermik inuuniuteqalerusuttut periarfissinneqarlutik. Taakku saniatigut illoqarfimmiut nunaqarfimmiut, nunallu aningaasaqarnera aamma ajunnginnerpaamik inissisimassapput. 

Taamaammallu aalisarnermut inatsisissaq naammassiniarlugu upernaaq manna Inatsisartuni oqallisigineqarnerani, akuerineqassappallu, eqqarsaatigisassat amerlaqaat. 

Alaskamiulli torrassuarmik aaqqiisimapput. 

Piujuartitsineq pilersaarusiornerlu pillugit Aalborg Universitetimi immikkoortortami lektori, Rikke Becker Jacobsen taama oqarpoq. 

- Aalisarnermit aningaasarsiorluarnissap pisassanillu siunnersuinerup malinniarnerat oqimaaqatigiissumik iluatsissimarpasippaat, taakku saniatigut aalisarnerup iluaqutaanera sumiiffinni assigiinngitsuni inuiaqatigiinnut agguataarluarneqarpoq, taanna oqarpoq. 

Aalisarnermut inatsisassami nunatsinnut eqqunniarneqartoq tassa pisassanik niuerutigineqarsinnaasunik aqutseriaaseqarneq, Alaskami 80-ikkunni eqqunneqarpoq. 

Aalisapiluttoqannginnissaa anguniarlugu aqutseriaaseq atorneqalerpoq. 

PIsassat tamakkiisut aalisartunut agguataarneqarput, taakkulu ukiup qanoq ilinerani aalisarnissartik nammineerlutik aqussinnaalerpaat pisassaminnillu tunisisinnaalerlutik. 

Niuerutigineqarsinnaasunik pisassaqarluni aaliarneq nunatsinni raajarnianit avataasiortunit atorneqarpoq. Taama aqutseriaaseqarnermi aalisartut amerlasuut naleqqussarsinnaanerminnik iluarisimaarinninnerat Rikke Jacobsenip maluginiarsimavaa. 

Pisassat niuerutaasinnaasut umiatsiaararsortunit aamma atorneqalernissaat aaliarnermut inatsisissami siunertarinqarpoq. Taamali pisasseeriaaseqarneq aarlerinartortaqarpoq. Aalisarnermi sumiiffinniit mikisuniit aataasiakkaanillu aalisartoqarnermiit, illoqarfinnut annernut suliffeqarfinnullu periarfissaqarnerusunut eqiterussulersinnaavoq. 

Aqutseriaasermi taanna atorneqarlermat Alaskami taamatoqqissaaq pisoqarpoq. 

Pisasseeriaaseq allannguallatsillugu  

Alaskami aalisartut pisassaminnik tunisisinnaalernerannit piffissaq sivitsunngitsoq aalisarneq inoqarfinnit minnernit piginnittunut aalisarfinniit ungasissumi najugalinnut nuutinneqarpoq, Rikke Becker Jacobsen oqaluttuarpoq. 

- Tassanngaannarlu aalisartuaqqat nunaqavissullu ilaat aalisarnermut isersinnaajunnaartutut inuuniuteqarsinnaajunnaartutullu misigilerput. 

Ajornartorsiullu aaqqinniarlugu PN-imik aqutseriaaseqarneq aallannguallatsinneqarpoq. Rikke Becker Jacobsenip ‘community-kvoter’-nik taasaa, inoqarfimmiut pisassaaannik taaneqarsinnaasoq atorneqalerpoq. 

PIsassat inoqarfinni ungasissuni najugalinnit pigineqarunnaarnissaat anguniarlugu Alaskami inoqarfimmiut kattullutik aningaasanik taarsigassarsiniarsinnaatitaalerput taamaalillutillu pisassatik pisiareqqissinnaalerlugit. 

Pisassalllu illoqarfeqarfinni inoqarfimmiunit ’community-quota-organisations’-init aqunneqarlutillu agguataarneqartalerput.

Aalisarnerlu ingerlalluartillugu isertitat sumiiffinni pineqartuni suliniutinut tapersersuinermut atorneqartalernissaat aamma aalajangiunneqarpoq. 

- Taamaaliornikkullu aalisarneq Alaskamiunut utertinneqarpoq, isertitallu inoqarfinnut utertinneqarlutik, Rikke Becker Jacobsen nassuiaavoq. 

Ilaarneqarsinnaava? 

Alaskami aaliarneq aningaasaqarnikkut ingerlatsinikkullu ingerlalluartutut ullutsinni saqqummiunneqartarpoq. 

- Aalisarnermit pisuussutit taakkulu nalingi paarilluarneqarput inoqarfinnullu ungasissuniittunut utertinneqarlutik, Rikke Becker Jacobsen oqarpoq. 

Aalisarnermilu pisassiissutit malinneqarnissaanut qulakkeerinissamut Alaskami aalisartut annertujaamik aamma akisssaaqataapput, taanna naqissusiivoq. 

- Aalisarnermilu malitassat suut atorneqarnissaannut aamma pisussaaffittut ittumik tunineqarput. Taamaalillutillu assersuutigalugu aalisarunnaarallarnissamik imaluunniit pisassat amerlinissaannik ikilinissaannilluunniit aalajangeeqataasinnaallutik. 

Alaskami periuserineqartoq torrassuartut isigineqarsinnaagunarpoq, periuserlu taanna nunatsinni atorsinnaanersoq maanna apeqqutaalerpoq. 

Aalisarnermi periusissiorniarnermi inoqarfinniittut eqqarsaatigalugit siunertaqarnissaq pingaaruteqartoq Rikke Becker Jacobsen akivoq. 

- Alaskami tunngavigineqartut ilaat kalaallinut tulluarsarneqarsinnaagunarput atorneqarsinnaagunarlutillu, taanna oqarpoq. 

Alaskap aamma Kalaallit Nunaata assigiissutai isiginiarlugit Amerikap avannaani sanilinut isumassarsiorsinnaaneq periarfissaasoraa. Inoqarfiit avinngarusimasut ilaatigut eqqarsaatigalugit. 

Aalisarnermut inatsisissap kingunerisinnaasaanut aaqqissutaasinnaasutut, aalisarnermilu ajornartorsiutit maanna nunatsinni atuutut, Alaskami periuserineqartut atornerisigut aaqqinneqarsinnaanerannik apeqqut Rikke Becker Jacobsenip ikiuminaatsinnerarpaa. 

- Qulakkeerneqarsinnaangilaq, taanna oqarpoq. 

- Kisianni periarfissatsialaavoq. 

Suliaasaq oqitsuinnaanavianngitsoq naqissuserpaa: 

- Periutsit maanna atorneqartut allanngortittariaqassapput. 

- Pisassat niuerutigineqarsinnaasut Namminersorlutik Oqartussanit eqqunniarneqarpata, taava annikitsunnguanik piumasaqarnikkut Alaskami anguneqartunut assingusumik ajornanngitsunnguamik angusaqartoqarsinnaavoq.