Pimmatiginninnermik akiorniarnermut ukiuni marlunni periusissiaqareertoq: Imminut toqunneq pimmatiginninnerlu oqaluuserisariaqarparput

Inuusuttut inuiaqatigiinnit ajattugaasutut misigisinnaapput, tamannalu inuunerup sinneranut sunniuteqarsinnaavoq imminullu toqunnermik killeqarsinnaaalluni. Inuiaqatigiit akisussaanermik tigusinissaat sooq aatsaat taama pingaartiginersoq, ilisimatusartoq maanna oqaluttuarpoq.

Allattoq Ulrikke Andersen

oktobarip 30-at 2024 13:54

Tamani tamaani pimmatiginnittoqartaqisoq taamaanneralu ajornartorsiutaaqisoq - ingammik nunaqarfinni. Pimmatiginninneq pillugu ilisimatusartoq Helle Rabøl Hansen taama oqaluttuarpoq.

Pimmatigineqarsimanermik nalunaarutit 2014-imili allanngujaallutik annilaartartumik amerlapput, atuartut 5. klassemiittut klassinilu angajullijunerusuniittut 35 procentii pimmatigineqarsimanermik nalunaarsimallutik. Ukioq manna nalunaarusiaq aamma allaanerunngilaq.

Inuit kommunineersut, atuarfeqarfinneersut peqatigiiffinnersullu 200-rujut pimmatiginnittarneq ataatsimeersuaatigaat. Pimmatiginninneq akiorniarlugu nuna tamakkerlugu periusissiaq Inatsisartut tamakkerlutik 2022-mi akuerimmasssulli inoqarfinni assigiinngitsuni suna iluatsissimanersoq sunalu iluatsissimanngersoq taakkua oqallisigaat.

Nuna tamakkerlugu pimmatiginninneq akiorniarlugu periusissiaq

Inatsisartut 2019-imi upernaakkut ataatsimiinneranni Inatsisartut tamarmiullutik isumaqatigiissutigaat, pimmatiginninneq akiorniarlugu nuna tamakkerlugu atuuttussamik periusissiortoqassasoq. Ilinniartitaanermut Aqutsisoqarfiup periusissiaq suliarivaa, sulinerlu tamanna malinnaatitanit immikkut ilisimasalinnit malinnaaffigineqarpoq.

August 2022-mi periusissiaq atsiorneqarpoq akuersissutigineqarlunilu. Naqitami matumani periusissiaq naalisarlugu saqqummiunneqarpoq. Periusissiaq tamakkerlugu.

Naalakkersuisut ulloq 10. august 2022-mi ataatsimiinnerminni pimmatiginnittarneq akiorniarlugu nuna tamakkerlugu periusissiamut missingiut siulleq akuersissutigaat. "Pimmatiginninneq akiorniarlugu periusissiaq" Ilinniartitaanermut Aqutsisoqarfiup tamanut saqqummiuppaa, taannalu nuna tamakkerlugu aallartisarneqassaaq.

Kommunit nunalu tamakkerlugu akisussaaffiit Periusissiaq marlunnik tunngaveqarpoq. Tunngavigisami siullermi kommunini suliaqarneq pineqarpoq. Kommunit oqartussaaffeqarfimminni suliniutinik aallartitsinissaminnut akisussaasuussapput aammalu paaqqinnittarfiit atuarfiillu pimmatiginnittarnermut akiuiniarneranni naleqartitassaminnik imaluunniit pimmatiginnittarnermut politikkissaminnik ineriartortitsineranni tapersersortussaallugit - tassanilu angajoqqaaqatigiit ilanngunneqartussaapput.

Allisiguk

Helle Rabøl pimmatiginninneq akiorniarlugu ataatsimeersuarnermi peqataavoq. Periusissiarlu sumiiffinni assigiinngitsuni pimoorullugu atsaat massakkut piviusunngortinniarneqaleruttortoq, taanna oqaluttuarpoq.

Taamaammat periusissiaqarnera kisitsitigut suli takussutissartaqannginera quarsaarutiginngilaa.

- Qiimavugut. Pimmatiginnittuerutinngilarput, ukiulli pingasut qaangiuppata pimmatigisaasimasut ikilisimassaqaat.

Pimmatigisaaneq kingunipiloqartaqisoq, inuunerissaarnissaq sunnertarlugu – inersimasunngoreerujussuarnermi suli malunnakkajuttumik, Helle Rabøl oqaluttuarpoq.

Taamaammat pimmatiginnittarnerup imminut toquttut amerlassusaannut sunniuteqartarnera oqaluuserinerusariaqaripput, ilisimatusartoq oqarpoq.

TUSAANNGA

Tusaannga

Kiserliorpit aamma oqaloqateqarnissannik pisariaqartitsivit?

Kisimiinngilatit. Piffissani inuunermi pisumiluunniit artornartorsiorfimmi, nammineq sapikkaminnik pisoqaraangat, inuit amerlanerpaat tusaaneqarnissartik pisariaqartittarpaat.

Tusarnaarnissamut piffissaqarpugut. Tusaanngap siunnersortai tusarnaartarput, unammilligassavillu oqaasertalernissaanut ikiorsinnaallutit. Aamma illit inuuninni pissutsit artornartut qanoq iliuuseqarfiginissaanut sakkussannik tunisinnaavaatsit.

Oqarasuaatikkut siunnersuisarneq tassaavoq kinaassutsimik isertuussilluni illit siunnersuisullu akornassinni inuttut oqaloqatigiinneq, tassani oqaloqatigiinnerup imaa illit aalajangissavat.

Meeqqat, inuusuttut inersimasullu tamarmik oqaloqateqarnissamik allaqateqarnissamilluunniit pisariaqartitsisut Tusaannga attavigisinnaavaat. Tusaanngamut attaveqarneq kinaassutsimik isertuussisinnaaffiuutigaluni akeqanngilaq – aamma Tusassit imaqanngikkaluarpalluunniit sianersinnaavutit allallutilluunniit.

Telefon: 80 11 80

SMS: 1899

Tigusiffik: Tusaannga

Imminut toqunneq illua tungilerlugu

Ilisimatusartut pimmatiginnittarnermik ilisimatusarnerminnut ilanngullugu imminut toqqutut ilarpassuinut suna peqqutaasimanersoq misissorpaat.

Helle Rabøl oqaluttuarpoq, inuiaqatigiinnut ajattugaanernik misigisimanermik oqaluttuat uteqqiattut. Pimmatigisaasarsimagaannilu, taavalu meeqqqat atuarfianni ajattugaasimagaanni, imaanngilaq inersimasuunermi taama misigiunnaarfissaasartoq.

Imminummi toquttut amerlasuut inuugamik nuannaarpasikkaluarlutik inoqatiminnit ajattugaasimallutik, inuulluaqqussumminni allassimasarput.

Aamma atuarukAviâja E. Lynge pimmatiginnittarneq pillugu: Pimmatiginninneq akiorniarlugu periusissaq nutaaq pappiliaannaavoq

- Inoqatinit ajattugaaneq pimmatiginninnerit nipangiutiinnagaasartut arnersaasa ilagaat. Allat, soorlu aapparisamit qimagaaneq, meeraanerlunneq atornerluinerluunnit, peqqutitut taaneqakkajuppoq.

- Imminut toqunnissamik pitsaaliuiniarutta, pimmatiginninneq qanoq sunniuteqartarnersoq oqaluuserisariaqarparput. Uagutsinnulli oqaluuserilertussaagatta tamma ajornakusuussaaq. Oqaluuserissallugulumi annernassaaq, Helle Rabøl taama oqarpoq.

Pimmatiginninnerup ersiutai suunersut paasiniassagutsigu, takussutissat erseqqaarilluinnartut takujuminartorujussuupput.

Tunumiut Kitaamiullu illua tungeriittut

Meeqqanik allamiit tikittoqaraangat pimmatigitoqakkajuppoq.

Meeqqat Danmarkimersuinnaanngitsut, aammali ingammik meeqqat Tunumeersut kitaaanut tikittut pimmatigineqartarput.

- Suminngaanneerneq peqqutaalluni pimmatiginninnittoqarnerusarpoq. Inuusuttut Tunumiut ilinniakkaminik unitsitsisarput, aperingaagatsigillu sooq unissimanersut, malinnaasinnaannginneq peqqutaaqqajarneq ajorpoq, inoqatinulli ilaannginneq peqqutaanerartarpaat.

Pimmatiginninneq akiorniarlugu periusissiami pingaartitat:

Periusissiaq sammisanut pingaarutilinnut arlariinnut tunngasuuvoq, soorlu:

Meeqqat inuusuttullu pimmatiginninnermik akiuiniarnermi namminneq isumassarsiaat ilaanngunneqassapput.
Ilinniartitsisut perorsaasullu meeqqanut atassuteqarsinnaassusaannik nakussassaanissaq - uanilu qanilaartumik paasinnittumillu isiginnittaaseqarnissarput pineqarpoq.
Kikkuugaluartulluunniit kaammattussavagut pimmatiginninnermik naammattoorsigaangamik akuleruttassasut.
Sumiiffinni pimmatiginninneq akiorniarlugu iliuusissatut pilersaarusiornissaq – taakkualu sumiiffinni kommuninilu tamani pissutsinut tulluarsarsimassapput.
Attaveqaatini digitaliusini pimmatiginnittarnerit eqqumaffiginissaat digiitalikkullu isumassuinerup siuarsarnissaa.
Kulturikkut pisuussutitta pinngorartitsinikkut, nipilersornikkut oqaluttuarnikkullu pitsaaliuinitsinnut akuutiinnissaat

Allisiguk

Inoqarfinni inukinnerusuni pimmatiginnittukinnerusartoq, amerlaqisut ukiorpassuarni eqqarsartarsimasut, Helle Rabøl oqaluttuarpoq, tamannali eqqunngitsuunerarpaa.

- Imaavippoq, nunaqarfiit minnerujartortillugit pimmatigineqarsimanermit nalunaarutit amerlanerujartortarput. Pimmatiginnittartut assigiinngippallaanngillat. Pimmatiginniffiunerpaat ataatsimoorfiunngitsuutut imaluunniit "uaguussuseqanngitsuusut" takusinnaavarput.

Pimmatiginninnermut peqqutit assigiissinnaagaluartut, pimmatiginninnermik sumiiffinni assigiinngitsuni assigiinngitsunik akiueriaaseqarput - tamannalu ajunngitsuusoq, Helle Rabøl isumaqarpoq.

Inatsit nutaaq

Pimmatiginninneq akiorniarlugu periusissiaq atuarfinnut ataasiakkaanut naleqqunnerpaanngorlugu qanoq nalimmassassanerlugu, atuarfiit nammineq aalajangissavaat.

Massakkut piffissatsialaagaluartoq, ajornartorsiut pillugu inatsisiliornissa siunissami suliassaavoq. Helle Rabøl oqarpoq.

Aamma atuarukPimmatiginninneq pillugu ilisimatusartoq: Kalaallit Nunaanni pimmatiginninneq imminut toqunnernut attuumassuteqarpoq

Ilisimatusartummi oqarnera naapertorlugu atuarfiit pimmatiginninnermik akiorniarnermut pinngitsooratik politikkeqarnissaannik imaqartumik inatsisissamik piareersimasoqareerpoq. Ilinniartitaanermullu Aqutsisoqarfik aallartiinnartariaqartoq Helle Rabøl oqarpoq.

- Imaassanngilaq, atuarfiit politikkeqarsinnaassasut, pinngitsooratillu politikkeqartariaqartut. Ajornartorsiut una oqitsuunngilaq. Ajornartorsiutip atuartut ajoqusersinnaavai. Taamaammat suliassaq pimoorunneqartariaqarpoq, kajumissutsimik suliassaanngilaq.

Nutaarsiassami kukkunermik nassaarsimaguit uunga allaffigineqarsinnaavugut.