Atorunnaarsinneqareeraluartoq: Illersornissaqarfik nunatsinni ulloqartinneqaqqiliinnassasoq

Inuusuttavut sakkutuujusussaatitaanermik nunatsinni aaqqissuussamik misilitsinnissamik periarfissaqartarnikuupput. Kingorna atorunnaarsinneqarpoq, annertusisamilli aaqqissuullugu aallarteqqinneqartussanngorpoq. 

Illersornissaqarfik nunatsinni sumiiffinni arlalinni ukiaru ulloqartinneqaqqittalissaaq. Inuusuttavut sakkutuujusussaatitaanermik Issittumilu tunngaviusumik ilinniakkamik taasamik upalungaarsimanermik Kangerlussuarmi ilinniarfeqaleriarpat (Arktisk Basisuddannelse, aaqq.)) taamanikkussamut misilitsissinnaalissapput. Danmarkip illersornissamut ministereqarfia KNR-imut taama ilisimatitsivoq.

- Issittumi tunngaviusumik ilinniakkami, Danmarkimi sakkutuujususaatitaanermut Illersornissaqarfimmilu allamik ilinniagaqarnissamut Illersornissaqarfiup Kalaallit Nunaanni ulloqartinneqarnerani misilitsittoqarsinnaalissaaq, ministereqarfik allappoq.

Illersornissaqarfik Kalaallit Nunaata Kitaani illoqarfinni ilinniarnertuunngorniarfeqarfiusuni sisamani, tassa Aasianni, Sisimiuni Nuummi Qaqortumilu sapaatit akunneri 43-miit 45 ilanngullugu ulloqartinneqassasoq, Illersornissaqarfiullu Tasiilami Ittoqqortoormiinilu ulloqartinneqarnissaa aamma sulissutaasoq, illersornissamut ministereqarfik ilisimatitsivoq.

Illersornissaqarfiup ulloqartinneqartarneranik politikikkut isummat assigiinngiiaartut

Illersornissaqarfiummi ulloqartinneqartarnera paatsiverusimaarutaangaatsiarpoq.

Illersornissaqarfiummi nunatsinni ukiualunni ulloqartinneqartareersorlu 2021-imi atorunnaassasoq, taamanikkut naalakkersuisoqatigiit IA-meersut Naleqqameersullu aalajangerpaat. 

Naleraq kimigiisermat taama aalajangerput. Kunngeqarfimmi nunatsinni illersuinermi imartaanilu annaassiniarnermi siuttuujunnaarluni sakkutuujunngitsunik nunatsinneersunik kajumissutsimik suleqataarusuttunik illersuisoqalernissaq, Naleqqap sorsuutigaa.

Taama aalajangernerat Siumup Demokraatillu isoraat, tamannalu inuusuttatta namminneq akilikkamik sakkutuujusussaatitaanermik Danmarkimi misilitsikkiartortalernerannik kinguneqarpoq.

Politikerilli tamanna pillugu isumaat tamatuma kingorna allanngorput.

Kalaallit inuusuttut Illersornissaqarfimmi sakkutuujusussaatitaanermik qinnuteqartut amerlanerusariaqarsorigitsik, IA illersornissaq pillugu siunnersuummini allappoq.

Naalakkersuisoqatigiit affaasa missaat IA-meersuupput, tassanngaannersullu Folketingimi ilaasortap, Aaja Chemnitzip, Illersornissaqarfik nunatsinni sooq ulloqartinneqaqqittaleriinnginnersoq juunimi aperigatsigu akisinnaannginnerarpaa.

- Sakkutuujusussaatitaanerup atuutilerseqqinneqarnissaanik kissaateqarnerput IA-p siunnersuutaani erseqqippoq. Taamaattumik naalakkersuisut tassunga tunngatillugu qanoq isumaqarnersut aperineqartariaqarput, Aaja Chemnitz KNR-imut juunimi oqarpoq.

Illersornissaqarfik nunatsinni ulloqartinneqartaleqqissanersoq, Nunanut Allanut, Inuussutissarsiornermut Niunermullu Naalakkersuisoq Siumumeersoq Vivian Motzfeldt juunimi aperigatsigu ima akivoq:

- Inuusuttut sakkutuujusussaatitaanermut misilitsikkusunnerlutik misilitsikkusunnginnerlutilluunniit nammineq aalajangissagaat isumaqarpunga. Illersornissaqarfiup nunatsinni ulloqartinneqartaleqqinnissaa Naalakkersuisut kissaatiginngilaat.

Taassumali naalakkersuisoqarfia paasiuminaakannersumik tusagassiorfinnut ullualuit qaangiuttut nalunaaruteqarpoq. Tassa Illersornissaqarfimmi nunatsinni ulloqartinneqaqqilissasoq aammali upalungaarsimanermik Kangerlussuarmi ilinniarfiulersussami misilitsittoqarsinnaalissasoq, nalunaarummi tassani allaqqavoq.

- Naqissuserlara Illersornissaqarfiup nunatsinni ulloqartinneqartaleqqinnginnissaanik oqaaseqarnera isumaqanngimmat sakkutuujusussaatitaanermut nunatsinni misilitsittoqartaleqqinnissaa unitsinneqassasoq, aamma Illersornissaqarfimmit neqeroorutigineqartumut Issittumi tunngaviusumik ilinniakkamut iserniarnermi misilitsittarnissamut taanna tunngammat. 

Taanna oqaloqatigigatsinni ima erseqqissaavoq: 

- Qangali oqariartuutiginikuuara taanna ingerlaannassasoq, kisiannili kissaatigigipput nunatsinninngaanniit nipit sakkulersuunnermut sakkutooqarnermullu tunngassuteqartut annikinnerpaaffissaaniitinneqassasut, kisiannili inuinnaat tassani qaffasinnerusumik inissinneqassasut, taanna oqarpoq. Sakkutuujusussaatitaanikkummi amerlanerusut sakkutuunngornissaat pisariaqartikkitik, Danmarkip naalakkersuisui nalunaareerput.

Upalungaarsimanermik Kangerlussuarmi siusinnerpaamik 2023-mi ilinniarfeqalissasoq isumaqatigiissutaagaluarpoq, tassanili misilitsittussat siulliit aatsaat 2024-mi maajimi aallartissinnaassangatikkitik, illersornissamut ministereqarfik KNR-imut ilisimatitsivoq.