Folketingimi ilaasortani nunatsinneersut meeqqanik allamut inissiisarnermut: Iliuuseqalertortariaqarpoq
Danmarkimi kalaallit meerartaannik angerlarsimaffiup avataanut inissiisarneq pillugu nalunaarusiap saqqummiunneqarneraniit qaammatit arfineq-pingasut qaangiussimalerput.
Danmarkimi kalaallit meerartaat 100-gaangata tallimat angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarsimasuupput. Taakku danskit meerartaannik angerlarsimaffiup avataanut inissineqarsimasut tallimariaatigaat.
Tamanna Danmarkimi kommunit kalaallit meerartaannik allamut inissiisarnerat pillugu nalunaarusiaq, ”Børn med grønlandsk baggrund, der er anbragt i Danmark – fra danske kommuner”, maajimi saqqummereernerani oqallisaaqaaq. Danmarkimi atugarissaarnermik ilisimatusarfik, VIVE Det Nationale Forsknings- og Analysecenter for Velfærd i Danmark, nalunaarusiortuuvoq.
Nalunaarusiaq Danmarkimi 2021-mut aningaasanut inatsimmit aningaasaliiffigineqarpoq.
Danmarkimi kalaallit meerartaasa 5,6 procentii allamut inissinneqarsimasut, nalunaarusiami erserpoq.
Taakku danskit meerartaannut sanilliukkaanni danskit meerartaasa 1 procentiinnaat allamut inissinneqarsimapput.
Danmarkimi kommunit isumaginnittoqarfiini sulissisut kalaallillu ilaqutariit suleqatigiinniarnerisa kipusoortarnerannut peqqutaasut makkuupput:
- kalaallit angajoqqaat danskisut piginnaasakinnerat
- oqalutsissaalatsineq
- Danskit suliamik isumaginnittut kalaallit kulturiannik ilisimaqannginnerat
- Kalaallit ilaqutariit danskillu suliamik isumaginnittut akornanni pigiliutiinnakkanik isumaqartoqartarnera
- Kalaallinik angajoqqaanik kalaallisut misissuisoqartannginnera
2014-imi, 2016-imi, 2018-imi 2020-milu meeqqat aqqanillit 17-illu akornanni ukiullit allamut inissinneqarsimasut apersorneqarnerini akissutaat kalaallillu ilaqutariit 17-it allamut inissinneqarsimasumik ikinnerpaamik ataatsimik meerartallit pillugit paasissutissat misissuinermi najoqqutarineqarput.
Tamatuma kingornali danskit naalakkersuisortaarput, taakkulu iliuuseqartariaqarput.
Folketingimi ilaasortani nunatsinneersut, Aaja Chemnitz (IA) aamma Aki-Matilda Høegh-Dam (Siumut), taama isumaqarput.
Aaja Chemnitz danskit isumaginninnermut ministeriannut, Pernille Rosenkrantz-Theilimut (S), ingerlateqqitassanik Folketingip ataatsimiititaliaanut marlunnik apeqquteqarpoq.
Danmarkimi kalaallit meerartaannik inissiiniarnermi angajoqqaat piginnaasaannik misissueriaaserineqartoq allanngortinneqassasoq, taassuma siullermik kissaatigaa.
- Maanna misissueriaaserineqartartoq ajornartorsiornerulersitseriaannarpasittarpoq. Angajoqqaammi piginnaasaannik misissuinerup aallartinnerani kipusoorneq misissuinerit allat angajoqqaat meeqqamik qanoq isumassuisinnnaatiginerannik naliliinertallit qularnanngitsumik aamma kipusoornerannik kinguneqartassammat, Aaja Chemnitz KNR-imut oqarpoq.
AAMMA ATUARUK Angajoqqaat nuanniilliortut ilimagisaat taperserneqartut: Kalaaliugatta aporfeqarneruvugut
Kalaallit angajoqqaat piginnaasaannik misissuinermi naliliinermut sunniuteqartumik danskit suliamik isumaginnittut kalaallillu ilaqutariit assigiinngitsunik oqaaseqarnermikkut kultureqarnermikkullu aporfeqarnertik pissutigalugu suleqatigiinniarnikkut ajornartorsiortartut, VIVE-p nalunaarusiani inerniliunneqarpoq.
Naalagaaffiup iliuusereriigai naammanngillat
Siumumeersullu Aki-Matilda Høegh-Damip tamanna danskit isumaginninnermut ministerinngoqqammertumut aamma kissaatiginiarpaa.
Taassuma ingammik Kalaallit angajoqqaat piginnaasaannik misissueriaaserineqartoq oqallisigineqartariaqarsoraa.
- Misissueriaaserineqartoq tarnip pissusiinik ilisimasalinnit arlalinnit isornartorsiorneqarnikuuvoq, kulturikkummi tunuliaqutarisaq oqaatsillu atukkat tassani apeqqutaatinneqartaqimmata, Aki-Matilda Høegh-Dam oqarpoq nangillunilu:
- Misissueriaasermi taanna Danmarkimimi inunngoratik peroriartoratillu danskit kulturiannit allaaneroqisumik kulturilimmi, tassani nunatsinni inunngorlutillu peroriartorsimasunut naleqqussagaanngimmat eqqunngitsumik naliliinermik kinguneqartitsisinnaavoq. Ajornerpaamik pisoqassagaluarpat, tamanna tunngavissaqanngilluinnartumik meeqqamik allamut inissiinermik kinguneqarsinnaavoq.
Danskit isumaginninnermut ministeriat Danmarkimi kalaallit meerartaasa oqaatsiminnik kulturiminnillu attassiinnarnissaannik periarfissaqartinniarneraat, Aaja Chemnitzip taassumunnga aamma apeqqutigaa.
Naalagaaffiimmi Peqatigiit nunap inoqqaavisa pisinnaatitaaffii pillugit inatsisaat, ILO-169, naapertorlugu naalaagaaffik taamaaliortussaatitaavoq. Nunammi inoqqaavisa kulturii akuersaarneqarlutillu illersorneqassasut, inatsimmi tassani ilaatigut allaqqavoq.
- Meerartatta ilarpassuisa kalaallisut oqaatsitik puigorlugillu angajoqqaatik atassuteqarfigiunnaartaraat miserratissaanngilaq, Aaja Chemnitz oqarpoq.
Aaja Chemnitz, nalunaarusiap saqqummernerata kingorna danskit naalakkersuisui angajoqqaatut piginnaasanik misisisuinermik aamma kommunit kalaallit meerartaannik allamut inissiisarnerannik naammattumik misissuisimasoraagit?
- Naammattumik iliuuseqartoqanngilaq. Tamanna erseqqippoq. Kisianni folketingimut aamma qinersisoqarnikuuvoq, oqaluttuarisaanermi aatsaat taama sivisutigisumik danskit naalakkersuisussaannik isumaqatigiinniartoqarnikuuvoq, susassaqarfimmullu tassunga nutaamik ministereqalernikuulluni, taanna oqarpoq, nangillunilu:
- Kisianni aaqqiissutissanik takkuttoqalerpoq, taakkulu neriuuteqarfigingaatsiarpakka.
AAMMA ATUARUK Grønlands folketingspolitikere ønsker bedre vilkår for grønlandske forældre i anbringelsessager
Angajoqqaatut piginnaasanik misissuisarnermik allannguinissamut atatillugu IA-p danskit danskit naalakkersuisui qanoq kimigiiserfiginiarpai?
- Isumaginninnermut ministerimut nutaamut, Pernille Rosenkrantz-Theilimut (S) allakkamik nassiussilluta arlalinnik apeqquteqaateqarpugut. Isumaqatigiinniarnerni nutaani aamma taamaaliussaagut, tassanilu angalaqatigiittartunut imaluunniit Kalaallit illuutaanni tarnip pissusianik ilisimasalinnut kommuninut pitsaanerusumik siunissami iliuuseqarnissamut ajoqersuisinnaasunut aningaasaliisoqarnissaa kissaatigaarput, Aaja Chemnitz oqarpoq.
