Danskit naalagaaffiata kalaallit meeravissianngortinneqarsimasut sisamat inuit pisinnaatitaaffiinik unioqqutitsisoqarsimanera pissutigalugu taarsiiffigineqarnissamik piumasaqaataat itigartitsissutigaa.

Eqimattanut eqqartuussissuserisup, Pramming Advokaterip, oqarnera naapertorlugu tamanna isumaginninnermut ministereqarfimmit akissummi takuneqarsinnaasoq. Piumasaqaatip Kalaallit Nunaata siorna juunip 21-anni inuiattut ullorsiorneranni nassiunneqarneranit ukioq ataaseq qaangiuttoq itigartitsissutigineqarpoq.

Meeravissianngortinneqarsimasut sisamat 1950-ikkunnit 1970-ikkunnut ilaqutaviminnit peersinneqarnerminni inuttut pisinnaatitaaffitsik unioqqutinneqarsimanerarlugit immikkut tamarmik 250.000 koruuninik – katillugit 1 millionit koruuninik – danskit naalagaaffiannit taarsiiffigineqarnissartik piumasaqaatigaat.

Eqqartuussissuserisup Pramming Advokaterineersup, Viktor Ingemann Herskindip oqarnera naapertorlugu suliap pisoqalisimanera pissutigalugu isumaginninnermut ministereqarfimmit itigartitsisoqarpoq.

Tamatuma saniatigut ministereqarfiup meeravissianngortitsinermut malittarisassat taamani atuuttut suliani sisamani malinneqarsimannginnerannut naammattunik paasissutissaqanngissoraa.

- Ministereqarfiup sullitatsinnut itigartitsinerat pakatsissutigilluinnarparput, pingaartumik taama naatsigisumik tunngavilersuimmat. Inuit pisinnaatitaaffiinik unioqqutitsisoqarsimaneranut takussutissaqarluarpoq, Viktor Ingemann Herskind oqarpoq.

Isumaginninnermut ministereqarfimmit itigartitsinermut akissutit sisamat inunnut tunngatillugu suliat pineqarmata KNR-imit takusinnaanngilagut.

Europami Inuit Pisinnaatitaaffii pillugit isumaqatigiissut artikel 8 nammineq inuuneqarsinnaatitaanermut ilaqutariittullu inuuneqarsinnaatitaanermut tunngassuteqartup unioqqutinneqarnera tunngavigalugu taarsiissuteqartoqarnissaanik piumasaqaatigineqarpoq.

Suliaq maanna eqqartuussivitsigoortinneqassasoq, Viktor Ingemann Herskindip paasissutissiissutigaa. Suliallu ingerlanerani ukiunik arlalinnik sivisussuseqarsinnaavoq.

- Tamanna sullitatsinnut piffissartornarlunilu annertoorujussuussaaq, taanna oqarpoq.

Kinaluunniit akuliussimanngitsoq

Meeravissianngortinneqarsimasut piumasaqaateqartut ilaata, Margrete Johansenip suliap eqqartuussivitsigoortinnissaa piareersimaffigaa.

Taassuma itigartitsissuteqartoqarnera suliallu ukiumik ataatsimik sivisussuseqarnera kamaatigaa.

- Uannut inuttut itigartitsinerullunilu inuunerisimasannik nikanarsaaneruvoq, kamassimaqaanga, Margrete Johansen ullumikkut 74-inik ukioqartoq oqarpoq.

<em>Margrete Johansenip suliap maanna ukiumik ataatsimik sivisussuseqalereernera kamaatigaa.</em> Assi © : KNR/Ann-Sophie Greve Møller

Ministereqarfiup Margrete Johansenimut itigartitsinera ministereqarfiup maanna paasissutissarsiaminit meeravissianngortitsinermi anaanavianit akuersissuteqartoqarsimannginnera tunngavilersorneqarsinnaasorinngilaa. Tamanna allakkap KNR-ip takusimasaata takutippaa.

Margrete Johansen danskinit aappariinnit Kalaallit Nunaanni sulisimasunit 1951-imi meeravissiartaarineqarpoq. Tamatuma kingorna aappariit Danmarkimut nuummata Margretep kalaallisut kulturini oqaatsinilu annaavai. Taassumalu oqarnera naapertorlugu peroriartornini nalinginnaasuusimanngilaq, tamannalu KNR-ip siusinnerusukkut saqqummiunnikuuaa.

Inersimasunngoreerluni ilaqutavini nassaarai meeravissianngortinneqarnerminullu oqaluttuaq ilisimasaminit allaanerulluinnartoq paasivaa. Taassuma oqarnera naapertorlugu anaanavini meeravissianngortinneqarnissaanut pinngitsaaliissummik atsiortinneqarsimavoq, tamatumalu saniatigut atsiugaa danskisut allassimasuusimalluni, tamannalu kalaallisut oqaaseqartutut paasisinnaasimanngilaa.

- Meeraaninni inuusuttuuninnilu akuliuttoqarluni atornerlunneqarsimaninnut unitsitsisoqarsimannginnera nassuerutigineqartikkusuppara, Margrete Johansen oqarpoq.

Eqqartuussivikkoortinneqassasoq

Danskilli naalagaaffiata taarsiissuteqartoqarnissaanut itigartitsinera Pramming Advokaterinit tupaallaatigineqarujussuanngilaq.

Danskimmi naalakkersuisui arnanut spiralilersorneqarsimasunut aamma inatsisitigut ataataqanngitsunut eqimattanut, Pramming Advokaternimit aamma eqqartuussisuuffigineqartunut itigartitsissuteqareernikuupput

Suliat taakku marluk aamma eqqartuussivitsigoortinneqassapput.

- Danskit naalakkersuisuisa suliat uku eqqartuussivikkoortinneqarunik aatsaat iluamik suliarineqarsinnaasut siusinnerusukkut takutereerpaat, Viktor Ingemann Herskind oqarpoq.

KNR-ip danskit isumaginninnermut ministeriat, Sophie Hæstorp Andersen suliamut atatillugu apersorniarsarigaluarpaa, tamannali periarfissaanngilaq.

Taarsiullugulu Isumaginninnermut Ineqarnermullu ministereqarfik, KNR-imut allakkatigut akissuteqarpoq:

- Isumaginninnermut Ineqarnermullu Ministereqarfik Naalagaaffiup eqqartuussissuserisuanit siunnersorneqarluni taarsiissuteqartoqarnissaanik piumasaqaatit taamani meeravissianngortitsisarnermut malittarisassanut atuuttuni inatsisitigut tunngavissaqanngitsoq nalilerpaat. Tamannalu kisiat tunngavigalugu piumasaqaatit itigartitsissutigineqarput. Piumasaqaatit eqqartuussivitsigoortinneqassagunik eqqartuussiviit piumasaqaatit nalilersussavaat.