Danmarkimit taarsiiffigineqarnissamik itigartinneqartut: Anneruniarnerullunilu ataqqinninnginnerusoq
![](/sites/default/files/styles/image_934x467/public/2023-03/Klaus%20Frederiksen.jpg?itok=tOkU1QpQ)
Pakatsinaq. Kisianni ilioriusissaarunnerunngilaq.
Inatsisitigut ataataqanngitsut 26-t pillugit oqaaseqartartoq, Klaus Frederiksen ippassaani nutaarsiassap alianartup kingorna oqarpoq. Danskimmi naalagaaffiata taakku pillugit suliap pisoqalivallaarsimanera pissutigalugu taarsiiffigineqarnissaat itigartitsissutigaa.
- Pakatsivunga. Taarsiiffigineqarnissaq naatsorsuutigalugulu neriuutigigaluarpara, Klaus Frederiksen KNR-imut oqarpoq.
Tupaallaatigiviuk?
- Tupaallaatiginngilara. Periarfissaasoq ilisimareerpara. Danskilli naalagaaffiata eqqartuussivimmi suliamik aallartittoqarnissaa pinaveersaassagaa naatsorsuutigigaluarpara.
Ataataasut tammartut
Inatsisitigut ataataqanngitsut 26-t danskit naalagaaffiat eqqartuussivimmut siorna juunimi sassaqquaat. Taakku ilaqutaqarnissamut pisinnaatitaaffitsik innarlerneqarsimasoraat – taakkulu tamarmik immikkut 125.000 koruuninik taarsiiffigineqarnissaminnik piumasaqaateqarput.
Taakku ataatsimoorlutik danskit naalagaaffiannit 3.250.000 koruuninik taarsiiffigineqarnissaq piumasaraat.
Inatsisitigut ataataqanngitsut kalaallit, danskit, amerikamiut allallu tikittut kalaallit arnartaasalu 1950-ikkut 1960-ikkullu ingerlaneranni meerartaaraat.
Tamatuma kingorna angutit tammarput. Meeqqat ataatavimminnik ilisimanninnissamut pisinnaatitaaffeqaratik peroriartorput, taamaammat aamma kingornussinissamut ataatamilu naggataannik naggateqarsinnaanermut pisinnaatitaaffeqanngillat.
Tamanna meeqqanut tusindilikkaanut nunatta kitaani 1963-ip siornatigut aamma nunatta sinnerani 1974 sioqqullugu inunngorsimasunut piviusuuvoq. Tamannalu Danmarkimi meeqqat 1930-kkunnili pisinnaatitaaffigilernikuuaat.
Naalagaaffiup eqqartuussivilersuunnissaanut piareersartut
Taamaammat inatsisitigut ataataqanngitsut danskit naalagaaffiat inuit pisinnaatitaaffiinik unioqqutitsisimasoraat.
Suliarli Klaus Frederiksenimut allanullu 25-nut tamaannga killeqanngilaq. Aamma naak taarsiissuteqartoqarnissaanut itigartitsisoqaraluartoq.
Suliap eqqartuussivitsigoortinnissaanut danskillu eqqartuussivimmi naapinnissaanut piareersimavit?
- Piareersimavunga. Eqqartuussiviit qullersaappat imaluunniit Inuit pisinnaatitaaffii pillugit eqqartuussiviuppat tamanna piareersimaffigaara, Klaus Frederiksen oqarpoq.
Taakkuli eqqartuussissuserisuat, Mads Pramming Isumaginninnermut ministereqarfiup itigartitsissummut nassiussaanut akissuteqaqqaarniarpoq.
- Naalagaaffiup suliaq oqaloqatigiinnikkut aaqqiivigerusunnagu kalerriutigaa, kisianni eqqartuussivimmi aaqqiiviginiarniarpaa oqarlunilu inatsisitigut ataataqanngitsut taarsiivigineqarnissamut piumasaqaataat pisoqalereersimasoq, eqqartuussissuserisoq KNR-imut ippassaq oqarpoq.
Oqaluttuarisaanermi pingajussaa pisoq
Klaus Frederiksenillu tamanna isumaqatigaa:
Naalagaaffiup taarsiissuteqarusinnginnera qanoq takussutissiisoraajuk?
- Anneruniarneq, ataqqinninnginneq. Innuttaasunut killuussisoq, taanna oqarpoq.
Kisianni suliaq pisoqalereerpoq. Tunngavilersuut taanna qanoq eqqarsaatigaajuk?
- Paasisinnaanngilara. Peqatigiiffipput 2010-mi pilersinneqarpoq. Kisianni oqaatigisinnaavara ilaasortat taarsiissuteqartoqarnissaanik qinnuteqartoqassanersoq pillugu isumaqatigiinnginnikuummata.
![](/sites/default/files/styles/image_934x467/public/2023-03/Klaus%20Frederiksen%202.jpg?itok=jIv79Cw8)
Mads Pramming Meeqqanut misileraatigineqarsimasunut siorna utoqqatserfigineqartunut aamma eqqartuussissuserisuunikuuvoq.
Meeqqat misileraatigineqarsimasut Danmark eqqartuussisunut aamma sassaqqullugu taarsiissuteqartoqarnissaanik piumasaqarput. Naalagaaffiup piumasaqaat akueraa meeqqallu misileraatigineqarsimasut tamarmik immikkut 250.000 koruuninik taarsiiffigineqarput – taamaammat suliaq eqqartuussivitsigoortinneqanngilaq.
Nunatta oqaluttuarisaanerani Danmark pingajussaanik eqqartuussivilersuunneqarlunilu taarsiissuteqaqquneqarpoq. Pituffimmi innuttaasut 1953-imi pinngitsaaliissummik nuutsinneqarnertik naammagittaalliutigaat, taakkulu 1999-imi ataatsimoorlutik 500.000 koruuninik taarsiivigineqarput, tullissaani Meeraanermini misileraatigineqarsimasut 2022-mi eqqartuussivilersuussipput.