Ilisimatuutut misissuisoq: AI-mik nutserineq allannguutaavoq, kisianni mianersuutigisariaqarluni
Qarasaasiat atorlugit eqqarsaatersuutissanik paasiniaaneq, aamma taaneqartartoq AI, atorlugu tuluttuumiit, franskisuumiit imalunniit kineserisuumiit nutserineq sivisuumik periarfissaareerpoq, kisianni kalaallisut nutserineq nutserissutini nalinginnaasuni nassaarineqarsinnaanngilaq.
Kisianni ilimagineqarsinnaavoq sivitsorpallaartinnagu tamanna allanngorsinnaavoq.
Tassami maannangaaq algoritmeqareerpoq allatanik kalaallisuumiit danskisuumut nutserisinnaasunik ingerlallualaavissumik.
Tamannalu allannguutaavoq, Signe Ravn-Højgaard, Ilisimatusarfimmi attaveqaqatigiinneq/tusagassiorneq pillugu ilisimatuutut misissuisoq aamma Tænketanken for Digital Infrastruktur (Digitalimik Nunap Ataqatigiinnera pillugu Eqqarsaqatigiittartut)-inik aallarneeqataasoq.
- Oqaatsinut ilutsit qanoq pitsaagilereerneri tupaallaatigaakka. Ilutsillu kalaallisuut immikkut sammisaqartumik sungiusarneqarpata qanoq pisoqarnissaa pissanganarpoq. Tamannami sukkaqisumik pisoqarfiuvoq.
Attaveqaqatigiinneq/tusagassiorneq pillugu ilisimatuutut misissuisoq naapertorlugu sakkussaq taanna annertoqisumik sunniuteqassaaq. Nunami maani suliffinnut aamma inuinnarnut.
- Inuiaqatigiinni kalaallini sumiiffinni amerlaqisuni allannguutaanissaa ilimagaara, nutserinermut aningaasarpassuit atortaratsigit. Inuillu akunnerminni attaveqaqatigiinnermut periarfissaannut allannguutaassaqaaq, oqarpoq nangillunilu.
- Inuit danskisuinnaq oqaluttut kalaallisullu nalusut oqaatsinik nutserinissaminnut periarfissaqanngillat. Tassami ordbogip atornissaanut oqaatsit sannai ilisimalluartariaqarput, danskisut oqaatsit allatorujussuaq sannaqarmata. Massakkullu taamaaliorsinnaalerput, allannguutaassasorlu isumaqarpunga.
Suli pitsaanerpaanngilaq
Kisianni Signe Ravn-Højgaard tamakkiisumik qiimmattanngilaq.
Tassami teknologiimi nutaami akimmiffissaqarpoq. Assersuutigalugu allatat qanoq ittut algoritmimik ineriartortitsinermi sungiusaanermillu atorneqarnersut pingaaruteqaqaaq.
Allatat isummanik ersersitsiviuppata imaluunniit kukkuneqarlutik taava qarasaasiat atorlugit eqqarsaatersuutinik paasiniaanerup tamanna ilikkassavaa – nammineerlunilu uteqqillugu. Tamannalu immikkut ittumik ilungersunartuuvoq allata nutaat algoritmeit sungiusaqqinnerannut atorneqarpata, attaveqaqatigiinneq/tusagassiorneq pillugu ilisimatuutut misissuisoq oqaluttuarpoq.
- Teknologii paasissutissanik AI-mi ineriartortinneqarsimasunik sungiusarlugu aallartikkaani, taamalu nammineq imminut sungiusalerluni, taava allatami bias-it (kukkunerit/paatsoornerit) imaluunniit oqaasilerinikkut kukkunerit ilanngussimasai sakkortusissapput.
- Iluseq una danskisut allattarpoq inuit oqalunnerat naapertorlugu. Tamarmillu oqaatsitigut kukkuppata taava robotti aamma taamaaliussaaq. Takorloorneqarsinnaavoq tamanna kalaallisuumut aamma atuutissasoq.
Unammilligassaq alla tassaavoq allatani algoritmenit nutserneqartuni paasissutissat qanoq iittuuneri. Assersuutigalugu paasissutissat inunnut tunngasut aamma allanut isertuussat ilikkarneqarpata qarasaasiat atorlugit eqqarsaatersuutinik paasiniaanermilu atoqqinneqarlutik, taava eqqarsarnartoqarsinnaavoq, Signe Ravn-Højgaardip uparuarpaa.
- Paasissutissat qanoq ittut nutserissummut robottimut aallartinneqarnissaat eqqumaffigisariaqarpoq. Paasissutissat qanoq passunneqarnerat paasiniartariaqarpoq taamalu nammineq sakkussamik namminerlu paasissutissaatinik nakkutiginninnissaq pigiinnarlugu.
Isorniartuugit misissoqqillugulu
Akimmiffissat qarasaasiallu atorlugit eqqarsaatersuutinik paasiniaaneq tunngavigalugu nutsikkat kukkuneqarsinnaaneri pissutigalugit suliffeqarfiit suliniaqatigiiffiillu taassuminnga atuisut aamma annertoqisumik akisussaaffeqarput, Signe Ravn-Højgaard isumaqarpoq.
Teknoligiit taakku nutaat atornissaat mianersuutigisariaqarpoq inernerilu isorniarnani tatigiinnarnagit.
- Isorniartariaqarpoq, tassami kukkusinnaammat. Misissoqqinneqartariaqarput sammiveqanngitsumillu atuinnarnagit, oqarpoq.
Ilaatigut nutsigaq suli inuimmit pitsaassutsikkut paasissutissallu imarisaanik misissorneqassaaq, isumaqarpoq.
- Qarasaasiat atorlugit eqqarsaatersuutinik paasiniaanermik atuisutut allataq nassiutsinnagu atuaqqissallugu isumagineqassaaq. Nassitsisutut nammineq akisussaasuuvoq, taamaattumillu pingaaruteqarluinnarpoq misissueqqissaarnissaq.
