1951-imi meeravissiartaarneq: Oqartussat Dina Hansen pinngitsaalillugu atsiortissimagaat

Oqaluttuap immikkoortua siulleq ippassaq saqqummerpoq, taannalu uani atuarsinnaavat.

39-nik ukiullip Margrete Johansenip arnaa peqqilluni Paamiuni inuuarsimavoq.

Margrete Johansenimmi anaanani pillugu oqaluttuarsiarisimasaa allanngorluinnarpoq. Oqaluttuunneqartarsimavormi arnaa panini naalungiarsuusoq meeravissianngortereeramiuk toqqutigisaminik sakialluuteqalersimasoq.

Margrete Johansen anganilu Taseraasani naapikkamik angaavata Ilulissani illumini aqaguani ilaqutamaarnissaminnut qaaqquaa.

Margrete Johansenip angaavi marluk, nuliaat taakkualu qitornaat tassa illui najuupput - tamarmillu ilalisaaterpaaloqarput.

Ilalisaaterpassuavut takuakka. Naapitakka ilisarisimavakka. Tamaani angerlarsimasutut misigisimalluinnarpunga, Margrete Johansen oqarpoq.

Taassuma naalungiarsuulluni aallarussaasimanera ilisimajuarsimagitsik, ilaqutai oqaluttuarput. Margrete Johansenip arnaa meerartaaqqissimanngilaq, Margrete Johansenilu ilaquttaminit ujarneqartarsimagaluarluni. 

Angaavata Danmarkimi ukiorpassuit matuma siorna ilinniarnermini ujartarsimagaluarpaa, Margrete Johansenilli arnavissiartaava arlaleriarluni katissimanera peqqutaalluni najugaqarfigisimasaat naggatigisimasaallu allanngortarsimammata naninngitsoorsimallugu.

Margrete Johansenili Ilulissaniinnermini suut tamarmik allanngortut malugisinnaasimallugulu najuganivittutut misigisimasimavoq.

- Ilulissat uummateqarfigivissorpara. Tamaani angerlarsimasutut migisimasarpunga. Manna nukissannik sunaaffami inuuninni pigiuaannarsimasannik aallerfigisarpara, Margrete Johansen oqarpoq.

Ilaquttani ikiortiseralugit anaanani Paamiuniittoq sianerfigaa. Arnaa Dina Asapa Bolette Hansenimik ateqarpoq.

Margrete Johansenip anaananilu oqaloqatigeeqqaarnertik eqqaamasaqarfigerpianngilaa, inuttaami taamani killitsisimanermik. 

- Eqqaamarpianngilara, anaanagami siullerpaamik oqaluukkakku. Inuit allat anaanaminnut sianertariaannaasarput, aperalugulu TV-mi ullumikkut suna isiginnaarniaraa. Uangali anaanaga aatsaat 39-nik ukioqalereerlunga siullerpaamik oqaloqatigaara... Misigisarlu tupinnaqaaq!

Assi © : Privat - Margrete Johansen

Margrete Johansenip arnaata, Dina Asapa Bolette Hansenip, Petersenitut kuisimasup, inuusukkallarami assinga.

Pinngitsaalisaalluni atsiortitaasimasoq

Margrete Johansenip Ilulissani ilaquttani tamatuma kingorna ataasiaannarani naapeqqippai. Anaananili nunatsinniinnermini aamma naapippaa. 

Danmarkimullu utereerami anaanani allaqatigisarpaa, ukiorlu ataaseq qaangiummat Ilulissanukaqqilluni. Arnaa aqqalussamik aappaani najugaqarluni taamanikkut aamma Ilulissaniippoq.

Margretellu anaanani eqqaamasaminik aatsaavissuaq takuaa. Arnaatalu panini 40-leeriillartorlu takoqqillugu.

Naalungiarsuullunga assera aningaasivimmiorigini naapikkatta takutippaa. Asseralu nassatariuartarsimavaa. Uangalu 40-leeriillarlunga naaperatarpugut.

Tassanngaanniit ulluni tulliuttuni sapinngisamik naapisimaaqattaarput, pisuttuartarlutik oqaloqatigiittarlutillu. Inuuneq, ilaquttat, meeravissiartaarineqarnera kalaallillu ileqqui pillugit eqqartueqatigiittarlutik.

Margrete Johansenip angutaa kinaanersoq arnaata oqaluttuarerusussimanngilaa.

Margrete Johansenilli arnaata panini meeravissianngortikkusunngisaannarsimanerartarsimavaa. Naamerluinnaq. Margrete Johansenip arnaata angutaa, tassa Margrete Johnsenip aataava, paartuusimasoq paarnerminilu ajunaarsimasoq, arnaatalu arnaa, tassa Margrete Johansenip aanaava, qitornani perorsarlugit angerlarsimaannartuusimasoq, Margrete Johansenip arnaa Dina Hansen qatanngutigiinni angajullersaasoq nassuiaasimavoq.

Margrete Johansen anaananilu aanamini niuertoqarfiup naalagaata nakorsallu Ilulissanut tikinnissaasa tungaannut najugaqarsimapput. Aamma nuliariit danskit qitornaqanngitsut Ilulissaniipput, taavalu Margrete Johansen taassumalu arnaa aanaavalu pilersuisussamik angutitaqaratik Ilulissani najugaqatigiillutik.

Tamanna Dina Hansenip paniminik meeravissianngortitsisariaqarsimaneranik kinguneqarpoq.

- Anaanaga oqartussanit pinngitsaalisaalluni atsiortitaasimanerartarnikuuvoq. Assaatigut aalajangeriarlugu atsiortissimavaat… Tassa pinngitsaalillugu atsiortissimavaat, Margrete Johansen oqarpoq.

Paninilu meeravissianngortitaaqqammertoq aasimagaluarini oqaluttuarisimallugu.

- Anaanaga immaqa meeravissianngortitsinissaminut pinngitsaalisaasimanerartarnikuuvoq. Inuttaata taama paasisimanerarnikuua. Taamaammallu tigoqqinniarlunga danskit nuliariit illuannukarluni aasimagaluarpaanga, arnavissiartaarali ima oqarsimalluni: ’Tigoqqinnavianngilat. Uagut maanna meeravissiartaaraarput’, Margrete Johansen oqarpoq.

Margrete Johansenip arnaatalu pereersut allanngortissinnaanngilaat. Arnaatali panini inooriaasitsinnik, ileqqutsinnik nerisassioriaasitsinnillu sapinngisamik ilinniartissimavaa. 

- Assersuutigalugu qimminik qanoq ungoorisarnersut ajoqersuuppaanga. Tamalaanik sapinngisamik ajoqersuutilertorpaanga, Margrete Johansen oqarpoq.

Arnaata oqaluttuaa ilumoornersoq qularutigisimagaa

Margrete Johansen tamatuma kingorna Danmarkimiittuarsinnarpoq. Sulisarpoq, qitornaqarpoq ernutaqarlunilu. Anaananilu oqarasuaatikkut allakkatigullu atassuteqarfigisinnaagaluarlugu qaqutikkut attavigisarpaa. 

Arnaatalu oqaluttuaa ilumoornersoq aamma qularutigilersimavaa. Tassami anaanami oqaasii upperissanerlugit qularutigilersimavaa. Ilumut arsaarinnissutaallunga meeravissianngortitaasimanerpunga?

Apeqqutillu makku puttuttarsimapput: Anaanaama Københavnimut sooruna tikeraarusunngikkaatigut? Arnaalu Danmarkimi napparsimmavissuarmi uninngammat, Margrete Johansen attavigineqarsimanani.

Atassuteqartarnivut akuttoriartorput. Tamannalu kamaatigaara apeqquserlugulu ima: ’Oqaluttuaa ilumut upperissanerpara? Meeravissianngortitsinissaminut ilumut pinngitsaalisaasimanerpa?”

Margrete Johansen tamatuma kingorna ukiorpaaluit qaangiummata soraarninngorpoq. Meeravissiaanerminillu qulaajaanissaminut meeravissiaasunillu nunatsinneersunik nunanillu allaneersunik naapitaqarnissaminut soraarninngoreerami nukissaqalerpoq.

Angutip Koreameersup meeravissianngortitaanerminut periuserineqarsimasoq kamaatigalugu meeravissiaanini atorunnaarsissimagini Margrete Johansenimut oqaluttuaraa. Tamannalu Margrete Johansenip meeravissiaaneranut allagaatinik qulaajaneranik kinguneqarpoq. 

Allagaatilli taakku peqqutigalugit qularunnaarpoq.

- Qulaajaqqissaarnerini ima eqqarsarpunga: ’Anaanama oqaluttuaa ilumoorsimavoq: Periuserisimasaat eqqunngitsuliornerusimavoq. Anaanaga akuersinngitsorluunniit arsaaginnapajussimavaat, Margrete Johansen oqarpoq.

Meeravissiaanini atorunnaarsikkusukkaa

Paasissutissat tunngavigalugit ima aalajangerpoq: Misigivunga eqqunngitsuliorfigineqarujussuarsimalluta - uanga, anaanaga ilaquttavullu. Taamaammat meeravissiaanera atorunnaarsissavara - kingusissoornermi pinngitsoornermit ajunnginneruvoq.

Margrete Johansen timmisartorluni nunatsinnukarnissaminut 2016-imi bilitsisivoq. Anaanani bilitsisinnginnermini allaffigaa aperalugulu meeravissiaanera atorunnaarsikkusunneraa. Arnaali akinngilaq. 

Anaananili Ilulissani najugaqalersimasoq naapippaa.

- Naapippugut. Misigisarlu nuannerluinnarpoq. Anaanaga utoqqalisimallunilu qumarsimavoq. Ulluni tallimani najorpugut, kiisamilu anaanama angerlarsimaffianiillunga. Aatsaavissuarli angerlarsimaffianiinngilanga, inersimasuuninnili siullerpaamik angerlarsimaffianiillunga, Margrete Johansen oqarpoq.

Allagaatit arnaata atsiorpagit ukiut 65-it matuma siorna meeravissiaalerneranik atorunnaarsitsisussat nassarpai. Margrete Johansenilli kissaataa piviusunngunngilaq.

Meeravissiaaninnik atorunnaarsitsinissatsinnut utoqqalivallaarsimanerarpaatigut.

Margrete Johansen ajuusaarpoq. Arnaatali aalajangernera akueralugu. 

- Allagaatit inissinnerini ima eqqarsarpunga: ’Inuttaata atsiornissani pisariaqartissimanngilaa. Ajunngilaq. Piffissaq najornissatsinnut atuinnassavara’.

Ulluni tulliuttuni oqaluasaartarput. Ilaatigut Margrete Johansenip angutaa, arnaata siusinnerusukkut oqaluttuarerusussimanngisaa, eqqartorpaat.

Arnaali Margretep aallarnissaanut aqaguinnanngortoq tusarluaatissaqarpoq. Margretemmi meeravissiaanerata atorunnaarsinnissaanut allagaatit atsiorniarlugit aalajangiinnarsimanerarpoq.

AAMMA ATUARUK Kalaallit meerartaasa meeravissianngortinneqartarnerisa missisorneqarnissat ilisimatuup kajumissaarutigaa

- Allagaatit immersorpagut. Inuulluaqquvugut. Oqaasissanilu tamaasa annippai, uangalu oqaasissakka tamaasa aamma annillugit. Danmarkimullu aqaguani angerlarpunga allagaatillu isumagalugit. 

Assi © : Privat

Margrete Johansen nunatsinniikkaangami angerlarsimasutut misigisimalluinnartarpoq.

Margrete Johansenip anaanani tamatuma kingorna takoqqinngilaa.

Dina Asapa Bolette Hansen 2017-imi januaarip qaammataani toquvoq. Magretelu inatsisit naapertorlugit tamanna sioqqullugu qaammatini sisamani panigiipput.

Margrete Johansen pereersut kingumut eqqaagaangamigit qujamasuummerujussuartarpoq.

- Iluatsimmat nuannaarutigeqaara. Inuit atassuteqarfigerusunngisat attuumassuteqarfigiunnaarlugit oqiliallannaqaaq nukissaneqqinnaqalunilu, taanna oqarpoq - taassumalu meeravissiat ilarpassuisa tamanna misiginngisaannaraat arajutsisimanngilaa.

- Qujanaqaaq aaneqarama. Aaneqarnikuusugummi amerlanngilagut, Margrete Johansen oqarpoq.