USA-mut isumaqatigiissut: Aningaasat naalagaaffiup nunanut siuarsarniakkanut agguaassassaneersuupput
USA 83 millionit kroninik Kalaallit Nunaanni suliniutinut tunniussiniarpoq.
Tamanna sapaatip akunnerata siuliani sisamanngornermi pisortatigoortunngorpoq. Aningaasat ukioq manna aappaagulu aatsitassarsiornermut, takornarialerinermut ilinniartitaanermullu atugassaapput.
Aningaasallu USA-p naalagaaffiata nunarni siuariartortuni ineriartortitsinermut aningaasaliissutaaneersuupput, USAID-mik taaguteqartut.
USA-p nunatsinnut soqutiginninnera
- USA 83 millionit koruuninik nunatsinni suliniutinut assigiinngitsunut aningaasaliivoq.
- USA-p præsidentiata, Donald Trumpip, nunatsinnik pisiarinninnialikkersaarneraniit ukiup affaa sinnilaarlugu qaangiutereersorlu tamanna pivoq.
2019:
- Aggustip ulluisa 15-iat 2019: Donald Trumpip nunarput pisiarinialikkersaaraa, USA-mi tusagassiorfiit allaatigaat. Aallaatigisaat kinaassutsimik isertuussisunit paasissutissanik aallaaveqarput.
- Aggustip ulluisa 16-iat: Kalaallit Nunaat tuniniagaanngitsoq, Naalakkersuisut siulittaasuata, Kim Kielsenip (S), erseqqissarpaa.
- Danmarkip ministeriunerata, Mette Frederiksenip, tamanna pillugu oqallinneq pisariaqanngitsuunerarpaa.
- Donal Trumpip Mette Frederiksen ataatsimeeqatigiartorlugu septemarip ulluisa aappaanni pingajuannilu Københavnimiittussaagaluarpoq. Kim Kielsen Savamlimmiunilu lagmandi Københavnimi aamma ataatsimeeqataasussaagaluarput. Issittoq isumannaallisaanermullu politikki pillugit ataatsimeeqatigiittussaagaluarput, Trumpilli tikeraarnissaraluani taamaatippaa.
- USA sinniisoqarfimmik nunatsinni aammaaqqinnissaminut pilersaartoq, nutaarsiassaqartitsivik AP Amerikap nunanut allanut tunngasunut ministereqarfiata Amerikami naalagaaffiit inatsisartuinut allagai naapertorlugit allappoq.
2020:
- Ruslandip Kinallu Issittumi najuunnerat USA-p aarleqqutigigaa, Amerikap Danmarkimi aallartitaa Carla Sands Altingetimut apriilip ulluisa 20-anni isumaliuutersuummini allappoq. USA nunatsinnut atassuteqalerusullunilu nunatsinni ineriartortitsinermi siuarsaaqataarusuttoq, taanna allappoq.
- USA 12,1 millionit dollarinik - 83 millionit koruunit missaannik - nunatsinni innuttaasut iluaqutigisinnaasaannik suliniutinut aningaasaliisoq, Namminersorlutik Oqartussat apriilip ulluisa 23-anni ilisimatitsipput.
USA-p naalagaafiata ukiumut aningaasartuutaanniit procenti ataaseq sinnerlugu USAID-ip Asiami, Afrikami, Amerikka Kujallermi, nunanilu siornatigut Sovjetsimiissimasuni , suliniutinut artortarpai.
Ateq ”USAID” oqaatsinik katitigaavoq, tassaallutik U.S. ’United States’ aamma ’aid’ tuluttut ikiuinermik isumalik.
AAMMA ATUARUK USA-p Kalaallit Nunaannut millionilikkaanik tapiissuteqarnera Ruslandimit isornartorsiorneqartoq
Aningaasat ilaasa tassanngaanneersuuneri amerikamiut diplomatiata Sung Choi-ip Nuummi konsulatimi siuttuusussap, uppernarsarpaa.
- USAID-ip piffinni avinngarusimasorujussuarni sulinissaminut piffinnilu taakkunani aningaasatigut ineriartortitsinissaq piginnaasaqafigaa, taamaammallu nuannaarutigaarput aningaasaliissutit USAID-imiit (Kalaallit Nunaanni, aaqq.) tamakkununnga atugassatut tunniunneqarsimammata, tusagassiortunut sapaatip akunnerata siuliani matoqqasumik ilisimatitsinermini taama oqarpoq.
Misilittakkat Kalaallit Nunaanni atorneqarsinnaapput
83 millionit koruuninit qassit USAID-meersuunersut pisortatigoortumik oqaatigineqanngilaq. Amerikkamili oqartussat arlallit, taakkunnunngalu ilaalluni USA-mi Nunap iluani niiveqatigiinnissamut Naalakkersuisoqarfik, Kalaallit Nunaannut isumaqatigiissummut peqataasimapput.
Sung Choi-illu oqarnera naapertorlugu taamaannerata Kalaallit Nunaannut aningaasaliissutissat nunanut siuarsarniakkanut aningaasaliissutinut assersuunneqarsinnaannginnerat uppernarsarpaa.
AAMMA ATUARUK Nunarput USA-lu koruuninik millionilikkaanik nalilinnut suleqatigiissasut
USAID-mili misilittakkat Kalaallit Nunaanni atorneqarsinnaasut, oqaatigaa.
- USAID nunarsuarmi inuppassuit sungiusimasaattut akulerussimasuunngilaq. USAID-ip piginnaasaqarfigaa sumiiffinni avinngarusimasorujussuarni sulisinnaaneq, aamma piffinni taakkunani aningaasatigut ineriartortitsisinnaaneq.
DF narrutsappoq
USA aningaasaateqarfik nunanut soorlu Afrikami, aasiami Amerikamilu kujallermi ineriartortunut atorneqakkajuttoq atorlugu Kalaallit Nunaanni aningaasaliiniarmat ajuallatsitsinerusoq, Danmarkimi Dansk Folkepartiip siulittaasuata tullia isumaqarpoq.
Tamanna Altinget Arktis-mut oqatigaa.
- Taamatut aningaasanik tapiisoqarniaraangat, nunanut siuarsarniakkanut pisarpoq. Taamaammallu taamatut neqerooruteqarneq Kalaallit Nunaannut naalagaaffeqatigiinnermullu kanngunarsaataavoq, taamatut oqarpoq.
