Silassorissuusiap arferit pillugit ilisimasaqarnerulersissinnaagaatigut

Issittumi sikup aannerata kingunerisaanik inuit suliniuteqarfissaat annerulertarpoq. Tamannalu arfivinnut qilalukkanullu tuugaalinnut sikup eqqaaniittartunut akornutaalertarpoq.

Taamaattumik Pinngortitaleriffiup suliniut AURA AI aallarnisarpaa, tassani arfiviit qilalukkallu tuugaallit silassorissuusiaq atorlugu ilisimatuut misissuissapput. Tassanilu ilisimatooq Outi Tervo ukiut 20-t sinnerlugit imaani miluumasunik ilisimatusarsimasoq ilaavoq.

- Nunatsinni uumasunik pingaarutilinnik peqarpoq, uagullu taakku misissornissaat paasinerunissaallu akisussaaffigaarput. Taakku uumasut marluk silap pissusiata allanngoriartornerata kingunerisaanik sunnerneqarnerat ilimanaateqarluinnarpoq, taamaattumik atortunik periaasinillu nutaanik taakkununnga tulluussakkanik ineriartortitsinissaq pingaaruteqarpoq, Outi Tervo oqarpoq.

Nipinik paasissutissarpassuit

AURA AI silassorissuusiaq atorlugu imarmiunik misissuinerup atortuinik ineriartortitsisinnaavoq. Outi Tervollu oqarnera naapertorlugu qarasaasiakkut suliarinninneq siunissami sunniuteqarluarnerujuussaaq.

- Nipit soqutigisagut nassaarinissaanut pitsaanerulerusuppugut. Taamaaliornikkullu nipinik immikkoortiterinermi silassorissuusiaq atorneqarsinnaavoq, taanna oqarpoq nangillunilu:

- Taamatut avatangiinerput pillugu paasisassanik amerlanerusunik pissarsineq torrallagaavoq, nipilli paasissutissarpassuarnik piliaqartarnera ajornartorsiutaavoq.

Arferit najuunnerannut, pissusiannut siaruariartornerannullu nipit pingaarutilimmik paasissutaasinnaapput. Ilisimatusartullu nammineq tusaasaat qarasaasiap immiussinnaasaanit killeqarnerupput.

Qilalugaq tuugaalik issittumi nillertumiittussiaallunilu immap sikuata eqqaani uumasuuvoq. Assi © : Fernando Ugarte / Grønlands Naturinstitut

- Arferit nipit atortuaannarpaat, attaveqatigiinnerminni pingaarnerpaavoq. Eqqarsarpugut algoritme paasissutissanik naammattunik tunisinnaagutsigu, assigiinngitsunik killiffinnik angusinnaanngikkaluagatsinnik killiffeqarsinnaalissaagut, Outi Tervo nassuiaavoq.

Ilisimatuut nammineq suussusersiisartumik immikkoortiterisartumillu periuutsimik inerisaanerat iluatsissappat, qilalukkat qernertat arfiviillu malinnaaviginissannut pingaarutilerujuussaaq.

Aatsaat taama naleqqutsigisoq

Ilisimatusartut nipinik nammineerluni suussusersisinnaasumik immikkoortiterisinnaasumillu ineriartortitsissappata tamanna tuugaalinnut arfivinnullu pingaaruteqarluinnarsinnaavoq.

- Qeqertarsuup Tunuani imaani miluumasut assigiinngitsut ukiumut amerlasarput. Tassani avatangiisit allanngornerat pissutigalugu tuugaallit, arfiviit qaqortallu nalinginnaasumik ukiuttut tikiuttartut kingusinnerusukkut takkuttarnersut allamukartarnersullu paasiniarneqarsinnaavoq.

Suliniut aallartisarfimminiippoq, kisiannili aatsaat taama naleqqutsigisoq, Outi Tervo isumaqarpoq. Pingaartumik arferit immami kissakkiartortumut tulluarsagaanngimmata.

- Arferit ukiisartut silittumik orsoqarput, taakkulu silap pissusia issittoq sungiusimavaat. Imaq kissappallaarpat ajornartorsiutaalersinnaavoq, Outi Tervo oqarpoq.

Sikup aannerata kingunerisaanik nutaanik akeraqaratarsinnaavoq,  arfivinnut qilalukkanullu qernertanut naliginnaasumik qanittanngitsunut.

- Aarluit qanilliartorput, taakkulu qilalukkat qernertat arfiviillu piaqqat saassussinnaasarpaat. Siku aappat allanik unammillerteqalernissaat ammassaaq, taanna naggasiivoq.

Ilisimatusartut suliniutaat nutaaq arfernik siunissami pitsaanerusumi malinnaaffiginnissutaasinnaassasoq Outi Tervop neriuutigaa.