Pituffimmiut pissangasimanngitsut: Qinersineq ikittuinnarnit ilisimaneqartoq inaarneqareertoq
Apriilip ulluisa arfernanni qinersissasugut arajutsisimaneqannginnguatsiarpoq.
Kommuninut, Inatsisartunut, nunaqarfiit aqutsisuinut ilagiillu sinniisaannut qinersissaagut - taakkunanngalu tallimaat ikittuinnarnit ilisimaneqartoq pereerpoq.
Tassaavorlu Pituffimmi innuttaasut siunnersuisoqatigiivinut qinersineq.
Pituffimmiuni qinersisinnaatitaasut 52-iusut tamarmik 18-ileereersimasuullutillu soorlu qatserisartuupput, sanaartornermi sulisartuupput, igasuupput, politiiupput, peqqissaasuupput, allaffimmiuupput il.il. Tassa imaappoq, amerikamiut Pituffimmi sakkutooqarfianni atorfeqarlutillu aalajangersimasumik najugaqarput.
Amerikamiut Pituffimmi sakkutuui nunatsinni taasisinnaatitaanngillat. Pituffimmili sakkutooqarfimmi sulillutik aalajangersimasumik najugallit taasisinnaatitaapput, taamaammallu tamaani qinersineq pissanganarsimanngilaq.
Pituffimmiummi nunatta sinnerani inuit assigalugit qinersiartortariaqarsimanngillat. Pituffimmimi innuttaasut siunnersuisoqatigiivinut qinersineq inaarneqareerpoq.
Naalakkersuisut Siulittaasuata Naalakkersuisoqarfiata immikkoortortaqarfiata pisortaa, Klaus Georg Hansen, taama ilisimatitsivoq.
- Innuttaasut siunnersuisoqatigiivi pingasunik ilaasortaqartarput, qinigassanngortittullu pingasuupput. Taamaammat unammillerteqanngiivillutik qinigaapput. Tassa qinersineq inaarneqareerpoq, taanna oqarpoq.
Ilaasortanngortullu pingasuusut tassaapput, siulittaasoq Kasim S. Virk, siulittaasup tullia Flemming H. Jensen aamma Heidi Andersen.
Siulittaasoq orulunani qinigassanngortittoq
58-inik ukiulik, Kasim Virk, innuttaasut siunnersuisoqatigiivini ukiuni kingullerni arfineq-pingasuni siulittaasuuvoq, siulittaasunngunnginnerminilu ukiuni sisamani aamma ilaasortaalluni. Tassa innuttaasut siunnersuisoqatigiivini maannamut ukiuni katillutik aqqaneq-marlunni ilaasortaavoq. Ukiunilu tulliuttuni sisamani ilaasortaaqqinnissaminut piareersimalluni, taanna oqarpoq.
Danmarkimeersoq, Kasim Virk, Pituffimmi maannamut ukiuni 30-ni sapaatit akunneri arlalikkuutaartarlugit qatserisartuuvoq. Tassa imaappoq, sapaatit akunneri 8-12-ikkaarlutik Pituffimmeeriarluni sapaatit akunnerini sisamani Danmarkimiittarpoq, kingornalu uteqqittarluni.
Pituffimmi suleqatini oqinnerusumik ulluinnaqarnissaat sulissutigerusullugu qinigassanngortilluni, taanna oqarpoq.
- Sunniuteqaqataarusukkama. Pituffimmimi pissutsit ukiorpassuit matuma siorna atuuttut nammineq nalaappakka. Taamanikkummi naalakkersuisoqarfinnut akileraartarnermulluunniit aqutsisoqarfimmut atassuteqarniarneq pisariittuaannanngilaq.
- Orulunanga iliuuseqaqataarusullunga qinigassanngortippunga. Tassa inuit allat Pituffimmiuusugullu atukkatsinnik pitsanngorsaaqataarusullungalu pisariillisaarusuppunga.
Kulturikkut allatigullu aaqqissuussisartut
Pituffimmili innuttaasut siunnersuisoqatigiivi sulerisarpat?
- Pituffimmiut soorlu Namminersorlutik Oqartussanut oqartussanulluunniit allanut saaffiginninniarneranni ikiuuttarpugut. Tassa uagut aqqutigaluta saaffiginnittarput.
- Nunarfimmi aqutsisutupajaaq atuuffeqarpugut, Kasim Virk oqarpoq.
Sakkutooqarfimmilu sulisunut kulturikkut allatigullu aaqqissuussisarput.
Assersuutigalugu inuiattut ullorsiornermi nereqatigiissitsisarlutillu amerikamiut sakkutuuinik qaaqqusisarput.
- Danskit, kalaallit amerikamiullu tamaaniimmata kulturit tamaani tamatigoorput. Inuiattut ullorsiornermi soorlu Qaanaameersunik mattattuullutalu Savissivimmeersunik appaliarsuttortarpugut.
Pituffimmiunilu taasisinnaatitaasut kommunimut Inatsisartunullu nunatta sinnerani inuit assigalugit qinersiartorsinnaasaleqqullugit Pituffiup qinersivinngornissaa, innuttaasut siunnersuisoqatigiivisa Kasim Virkillu aamma sulissutigaat.
Pituffimmilu sulisut kalaallit sunngiffimminni piniaqqusaalernissaat, Kasim Virkip ukiualunni kingullerni aamma sulissutigaa. Soorlu umimmanniarnermut akuersissummik tunineqaqqusaasarsimanngitsut, siulittaasoq oqarpoq.
Pituffik nunatsinni kommunit agguataarneqarneranni immikkut inissisimammat, tamaani immikkut qinersisoqartarpoq. Tunup avannaarsuani nuna eqqissisimatitaq nunatsinni kommunit agguataarneqarneranni immikkut aamma inissisimasoq najugaqarfigineqarani taamaallat nanoqarfiullunilu Siriusip alapernaarsuisui tassaniipput.
Kangerlussuaq amerikamiut sakkutoorfigigallaramikku, nunatsinni kommunit aaqqissuunneqarneranni immikkut aamma inissisimavoq.
Amerikamiulli Kangerlussuaq 1992-imi sakkutooqarfigiunnaareeraallu, nunatsinni illoqarfiit nunaqarfiillu allat assigalugit kommuninngorpoq.
Pituffilli amerikamiut suli sakkutooqarfigimmassuk, nunatsinni kommunit aaqqissuussaaneranni immikkut suli inissisimavoq.
