Misissuneq: Nunatsinni inersimasut aalakulaartarput
Timersoqatigiit Kattuffiata Aalasamik taallugu nunatsinni inersimasut qanoq aalariaaseqarnerannik misissuinermi paasisat marlunngormat saqqummiuppai.
Nunatsinnilu inersimasut ilarpassui, tassa 81 procentii aalakulaartartut misissuinermi erserpoq.
Timersoqatigiit Kattuffiat tusagassiorfinnut taama nalunaarpoq.
Aalakulaarfiunerpaasartut tallimat ukuupput: Angerlarsimaffik, suliffik, ornitaqarneq, sunngiffik timigissarnerlu. Nunatta inuisa aalakulaartarnerisa akuttussusaat suunerilu allanngorartut inersimasulli tamangajammik ulluinnarni aalakulaartaqisut, misissuinermi erserpoq.
- Inuiaqatigiit aalanerulernissaat iluatsilluassagutsigu, pisariaqarluinnarpoq timimik atuineq aalatitsinerlu ulluinnarni inuunitsinnut atalluinnartariaqartoq paasissallugu.
- Assigiinngitsorpassuarnik aalariaaseqarsinnaasugut aatsaat paasigaangatsigu periutsinik aalariaatsinillu pimoorussilluta aatsaat allannguisinnaalertarpugut, Timersoqatigiit Kattuffiata pisortaa Jonas Jensen tusagassiorfinnut nalunaarumminni ilaatigut allappoq.
Piumassuseq
Nunatta inui qanoq aalasartiginersut misissuinnarnagu aammali sooq aalakulaartarnersut, Timersoqatigiiffiit Kattuffiata Syddansk Universitetillu misissorpaat.
Peqqissuunissaq aalakulaartarnermut peqqutaaginnarnani piumassusermilli aamma aallaaveqartoq, misissuineranni erserpoq.
Tassa sammisamik assersuutigalugu pinngortitamiinnermik nuannarinninneq aalakulaartarnermut aallaaviusarpoq.
Ukiut, suiaassuseq ilinniagaqarsimanerlu aalanissamut aallaaviunatik qanorli aalariaaseqarneq aalakulaartarnermut aallaaviusarpoq.
Timersorneq timigissarnerlu pinngortitamiinneminngarnit peqqissuunissamut aallaaviunerusarput.
- Peqqissuunissaq inuit timersulernissamut kajumissuseqalersittarpaat. Inuilli aalakulaartiinnarniaraanni aalanerup nuannersortaaniik ukkassinissamut siuarsaaffiginissaat pingaarpoq. Sapinngisamillu peqateqartinnerisigut taamaaliorsinnaavugut, Timersoqatigiit Kattuffiata suliniutaani aqutsisoq Bjørn Søvsø Jensen oqarpoq.
Unammillernartut
Inuusukaartavut 15-it 24-llu akornanni ukiullit angajoqqaamininngarnit aanakkumininngarnillu pinngortitamiikulaannginneroqisut, misissuinermi aamma erserpoq.
Taakku peqatissaaleqisaramik aalakulaartanngitsortaqartut, misissuinermi aamma erserpoq. Tassa inuusukaat sisamaangaangata ataaseq peqatissaaleqisarpoq.
Aamma ukioqqortusiartortut ingammik 60-ileereersimasut aalakulaarunnaartarput.
- Tamatuma iliuuseqarfigineqarnissaa pingaaruteqarluinnarpoq. Tassami inuunerissaarneq aammalu timimi atuilluarneq imminnut attuumassuteqarluinnarmat. Inuiaqatigiinni naatsorsuutitsigut takuneqarsinnaavoq sivisunerusumik inuusaleriartortugut, aamma Kommuneqarfik Sermersooq qiviarutsigu ukioqqortunerit amerlassusiat 60 procentinik ukiuni kingullerni qulini amerleriaateqarsimapput, Jonas Jensen oqarpoq.
Aamma inoqarfinni annerniittut periarfissaalatsisutut misigisimasartoqarlutillu aalassarippallaarunnaarsimasortaqarput.
Tassa inersimasut quliugaangata pingasuinnaat meeqqatik ernuttatilluunniit pinngortitameeqatigisarpaat.
Misissuinermi paasisat Timersoqatigiit Kattuffiata Aalasa 2023-mik taallugu Nuummi sapaatit akunnerata tulliani ataatsimeersuarnerani saqqummiutissapput.
