Sammisaq: Spiralilersuineq

Naalakkersuisut spiralilersuisimanermut millionilikkaanik taarsiiffigineqarnissamik suliaq taperseraat

Arnat 67-it akuersiteqqaarnagit spiralilerneqarsimasut danskit naalagaaffiannit 20,1 millioni koruuninik taarsiiffigeqqupput. Politikerilli suliamut atatillugu maanna iliuuseqarpiarsinnaanngitsut, naalakkersuisoq Agathe Fontain oqarpoq.
Peqqissutsimut Naalakkersuisoq, Agathe Fontain, qulaajaanermik suliaq naammassineqartinnagu, iliuuseqartoqarpiarsinnaannginneraavoq. Assi © : KNR / Johansinnguaq Olsen
oktobarip 02-at 2023 17:00
Nutserisoq Najâraq Egede

Arnat 67-it tamarmik immikkut 300.000 koruuninik, inuttut pisinnaatitaaffimminnik Danmarkip naalagaaffiata unioqqutitsilluni  spiraliliisimaneranut atatillugu taarsiiffigeqqupput.

Taama inatsisileritooq sulisitaat Mads Pramming Ehmer Pramming Advokater-ineersoq sapaammi KNR-imut ilisimatitsivoq. Katillugit 20,1 millioni koruunit piumasarineqarput.

Taarsiiffigitinnissamik piumasaqaat Naalakkersuisut Namminersorlutik Oqartussat allaffeqarfissuani Nuummiittumiittut illersorpaat.

- Tassa taakkua siullermik misiginneqatigeqaakka taamatut nalaassisimasut, assorsuaq misiginneqatigivakka.

- Pisinnaasarput uagut imaappoq, ikiuunnissatsinnut aqqutaasinnaasoq paasissutissat suugaluarnersut nakorsaqarfimmiit tamaasa pisariaqartinneqartut uagut soorunami tunniutissavagut, peqqissutsimut naalakkersuisoq Agathe Fontain (IA) oqarpoq.

Spiralilersuisimaneq suua?

  • DR-imit tusarnaagassiap ”Spiralkampagnen”-ip niviarsiaqqat arnallu tusindilikkaat danskit oqartussaasuisa kalaallit inuiaqatigiit amerliartornerannut killiliiniarlutik 1966-imit 1975-imut spiralilersorneqarsimanerat saqqummiuppaa.
  • DR naapertorlugu 1966-imit 1970-imut 4500-t spiralilerneqarput.
  • Piffissami tassani nunatsinni arnat meerartaarsinnaasut 9000-iupput.
  • Arnat arlallit spiralilerneqarnertik pinngitsaaliinertut naapertuilluanngitsuliornertullu misigisimallugu oqaluttuaraat.
  • Naalakkersuisut danskillu naalakkersuisuisa piffissami 1960-imit 1992-imut nunatta peqqinnissamik oqartussaaffimmik tigusinissaanut tungaanut spiralilersuisoqarneranik qulaajaasoqarnissaa septembarimi 2022-mi isumaqatigiissutigaat. Qulaajaanermi kalaallinut 1960-imit 1991-imut naartunaveersaartitsinermut atatillugu iliuuseqartarsimasut qulaajarneqassapput, spiralilersuisimaneq ilanngullugu. Nunatta peqqinnissamut oqartussaaffik 1992-imi tiguaa.
  • Qulaajaaneq maaji 2025-mi piariissangatinneqarpoq.
  • Arnat spiralilersorneqarsimasut 67-it eqqartuussissuserisumut Ehmer Pramming Advokaterimeersumut Mads Prammingimut saaffiginnipput. Taakku danskit naalagaaffianiit utoqqatserfigineqarnissamik taarsiiffigineqarnissaminnillu kissaateqarput.

Danmarkimi nunamut namminermut peqqissutsimullu ministeri Sophie Løhde (V) taarsiiffigineqarnissamik piumasaqaammut danskit oqartussat qanoq isumaqarnerat pillugu apersorneqarusunngilaq. Taamaattumik allakkanik nassiussivoq:

- Pisimasunik suliaq assorsuaq alianarpoq, arnallu oqaluttuaat assut attortinnarput. Susoqarsimanerata qulaajarnissaa pingaaruteqarpoq, taamaattumik ilisimatusartut eqimattat sumulluunniit attuumassuteqanngitsut maanna qulaajaallutik aallartereerput.

Misissuinermi isumalioqatigiissitat aallarteriigaat nunatsinni Naalakkersuisut aamma danskit naalakkersuisuisa pilersitaaraat. Qulaajaanerup inernera 2025-imi tunniunneqassaaq.

Qulaajaaneq utaqqinianngikkaat

Naalakkersuisut taarsiiffigitinnissamik piumasaqaat tapersersorlugu, arnat eqqugaasut paasissutissat piumasaat tamaasa Nakorsaaneqarfiup isumagiumaarai neriorsuivugut, Agathe Fontain oqarpoq.

Qulaajaaneq naammassiitinnagu allamik iliorsinnaanatik aamma isumaqarpoq.

Agathe Fontain, taarsiiffigineqarnissamik piumasaqaat danskit naalakkersuisuisa  akuerissagaat naalakkersuisuniit piumasariniarpisiuk?

  • Siullermik suliaq naammasseqqaartariaqarpoq. Taavalu aatsaat tunngavissaqalertoqarsinnaagami eqqartorneqarsinnaaneranut. Tassanngaanniit aatsaat Naalakkersuisuni suliarineqaqqissinnaavoq, Agathe Fontain oqarpoq.

Naja Lyberth, arnat spiralilersugaasut sinnerlugit oqaaseqartartup oqarnera naapertorlugu, inuit pineqartut qulaajaanerup naammassinissaanut utaqqisinnaanngillat. Arnat spiralilersukkat utoqqaanersaat ullumikkut 80-it missaannik ukioqarput. Taamaammat maannangaaq iliuuseqarnissaq piffissanngorpoq, oqarpoq.

- Taarsiiffigineqarnissamut piumasaqaaterput – naalliuuteqarnitsinnut tunngatillugu – taartisiaassaaq. Timikkut tarnikkullu kingunerluuteqarpugut. Ilattami amerlasuut ikkussiffigitinneq naalliutsitsinertut misigaat, KNR-imut sapaammi oqaluttuarpoq.

Kalaallit Nunaata oqaluttuarisaanerani sisamassaa taarsiiffigitinnissamik Danmarkimi oqartussanut piumasaqartoqarpoq.