Inuttut pisinnaatitaaffinnik suliniaqatigiiffiit: Kalaallit Nunaat eqqakkanik navianartoqartoq
Eqqaavissuarni sakkutooqarfinnilu eqqakkat navianartut nunatsinni nassaassaapput, taakkuuppullu maanna siunissamilu peqqissutsimut innarliisinnaasut, taama Inuttut Pisinnaatitaaffiit pillugit Institutti tusagassiorfinnut nalunaarummini allappoq.
Inuit Pisinnaatitaaffii Pillugit Siunnersuisoqatigiit (Kalallit Nunaanni) allagaqaammut tapersiipput. Marluullutillu Kalaallit Nunaanni eqqakkanik isumaginninneq pillugu allagaqaasiorput.
- Peqqilluni inuuneqarsinnaaneq inuttut pisinnaatitaaffigaarput, taamaammat naalagaaffik mingutsitsinnginnerusumut allanngoriartortitsinerup tungaanut alloriarnissamut siuttoorusulluni nalunaareerpoq.
- Taamaattumik aamma naalagaaffiup qulakkeertariaqarpaa eqqakkat – innuttaasut peqqissusaannut innarliisinnaasut aamma avatangiisinut ajoqusiisinnaasut – isumagilluarnissaat, Inuit pisinnaatitaaffii pillugit siunnersuisoqatigiinni siulittaasoq Qivioq Løvstrøm taama oqarpoq.
Inuttut pisinnaatitaaffiit pillugit Instituttip paasissutissaatai malillugit eqqaavissuit arlaannaalluunniit eqqakkanik avatangiisinut tamakkiisumik innarliisinnaajunnaarlugit 2020-mi isumaginnittarsimanngilaq.
Eqqaavissuit tamarmiusut affaasa gassit, uumasut ajoqutaasut imaluunniit sialuk minguttoq, imerisassamik mingutsitsisinnaasoq naammattumik nakkutigisarsimanngilaat.
Eqqaavissuarni eqqakkanik isumaginninneq Kalaallit Nunaata nammineq akisussaaffigaa.
Ikuallaaviit marluk
Ikuallaavinnik marlunnik nutaanik sananikkut nunatsinni tamarmi eqqakkanik isumannaatsumik isumaginnittalernissaq Naalakkersuisut kommunillu 2018-imi isumaqatigiissutigaat. Ikuallaaviit taakku 2024-mi naammassineqarunik silami eqqakkanik ikullaasarneq pisariaarutitissavaat.
Silamimi ikuallaanertigut toqunartoq ilaatigut peqqissutsimut innarliisinnaasoq dioxin, avatangiisinik mingutsitsisarpoq.
- Eqqaaveqarfissat gassinik ulorianartunik aniatitsisannginnissaat, eqqakkanillu navianartunik nakkutigalugit katersuiveqalernissaat pingaaruteqaqaaq, Qivioq Løvstrøm oqarpoq.
Naalakkersuisut eqqakkanik navianartunik katersuivittalinnik pilersitsinissaannik Inuttut Pisinnaatitaaffiit Pillugit Institutti aamma Inuit Pisinnaatitaaffii pillugit Siunnersuisoqatigiit maanna siunnersuuteqarput, taamaalillunimi gassit toqunartortallit aniatinneqannginniassammata.
Kalaallit Nunaat Danmarkilu sakkutooqarfiusimasumut Camp Centerymut atilllugu eqqakkanik peqqissutsimut aamma avatangiisinut innarliisinnaasunik torersaallunilu piiaanissannut pilersaarutit innuttaasunut kikkunnulluunniit ammarpaat. Camp Century, Pituffik Space Base-imit 240 kilometerinik kippasinnerusumi sermersuarmi inissisimasoq sakkutooqarfiusimasuni amerikamiut sakkutuuisa qimaannagaannut atatillugu saliinissamik 2018-imi isumaqatigiissummi ilaanngilaq.
