Eqqartuussissuserisoq: Saammaateqatigiinnissamut aningaasaateqarfik apeqquterpassuarnik pilersitsivoq

Danskit naalakkersuisuisa saammaasseqatigiinnissamut aningaasaateqarfimmik kissaateqarnerannut tunngatillugu eqqartuussissuserisoq, Mads Pramming nersualaarivallaanngilaq.

Arnanut spiralilersuinermi eqqugaasimasunut, inatsisitigut ataataqanngitsunut nunatsinniillu meeravissianngortinneqarsimasunut tamanut danskit naalagaaffiannit taarsiissuteqarnissaanik piumasaqaateqartunut eqqartuussissuserisup oqarnera naapertorlugu danskit naalakkersuisuisa nunatsinneersunut eqimattanut aningaasatigut taarsiissuteqartoqarnissaanik eqqaasaqarnerat pitsaasuuvoq.

Danskilli naalakkersuisuisa ‘saammaasseqatigiinnissamut aningaasaateqarfik’ qanoq isumaqartinneraat paasiuminaappoq.

- Qanoq iliortoqarniarnersoq ersarinngilluinnarpoq. Taamaammat (danskit aaqq.) naalakkersuisuisa qanoq iliorniarnerlutik nammineq ilisimanngikkaallu oqaaseqarfiginissaa ajornakusoorluinnarpoq. Taanna isumassarsiaannaavoq oqaluusererusutaat, taanna oqarpoq.

Saammaasseqatigiinnissamut aningaasaateqarfik ministeriunerup Mette Frederiksenip Danmark sinnerlugu arnanut spiralilersuinermi eqqugaasimasunut Nuummi sapaatip akunnerata siuliani pingasunngornermi malunnartitsisoqarluni utoqqatsernissaa sioqqutilaarlugu tusagassiuutinut nalunaaruteqarnikkut saqqummiunneqarpoq.

Danskit naalakkersuisuisa saammaateqatigiinnissamut aningaasaateqarfik arnanut spiralilersuinermi eqqugaasimasunut ”kalaallinullu allanut kalaaliunertik piinnarlugu sumiginnarneqarsimasunut aaqqissuussaanermilu immikkoortinneqarsimasunut” ataasiakkaanut aningaasanik taarsiissuteqarfiusinnaasoq pilersikkusukkaat Mette Frederiksenip tusagassiuutinut nalunaarummi oqaatigaa.

Isumassarsiaq taanna ministeriunerup Naalakkersuisut siulittaasuannut, Jens-Frederik Nielsenimut (D) Nuummut tikeraarnermini oqaluuseriniarpaa.

Eqimattat allat sorliit saammaasseqatigiinnissamut aningaasaateqarfimmik atuisinnaanissaat eqqarsaatigineqarnersoq erseqqinngilaq. Danskilli naalagaaffiata arnanit spiralilersuinermi eqqugaasimasunit, inatsisitigut ataataqanngitsunit meeravissianngortinneqarsimasuniillu taarsiissuteqartoqarnissaanik piumasaqaateqarfiusut pingasut eqqartuussivitsigoornissaat naatsorsuutigisinnaavaat.

Mette Frederiksen (saamerleq) aamma Jens-Frederik Nielsen (talerperleq) arnanut spiralilersuinermi eqqugaasimasunut utoqqatsertoqarluni malunnartitsisoqarnerani eqitaarisut. Assi © : Mads Claus Rasmussen/Ritzau Scanpix

Erseqqinngippallaartoq

Inuit Ataqatigiinnit Aaja Chemnitzip saammaasseqatigiinnissamik aningaasaateqarfik pilersinneqarsinnaasoq nalunaarutigineqarmat sapaatip akunnerata siuliani isornartorsiorpaa. Folketingimut ilaasortap oqarnera naapertorlugu aningaasaateqarfik “puigorsaatitut” atorneqassanngitsoq oqaatigaa. Taarsiullugulu danskit naalakkersuisui arnanut spiralilersuinermi eqqugaasimasunut utoqqatsertoqarneranut atatillugu taarsiissuteqartoqarnissaa kaammattuutigaa.

Nunatsinni partiinit tamanit aamma tamanna kaammattuutigineqarpoq.

Mads Prammingillu ingerlatsineq tuaviuussaasoraa. Taassuma oqarnera naapertorlugu danskit naalakkersuisuisa saammaasseqatigiinnissamik aningaasaateqarfimmik pilersitsisinnaaneq qanoq imaqarnersoq ersarissumik oqaatigisinnaavallaarnagu saqqummiummassuk uggornarpoq.

- Ministeriunerup Kalaallit Nunaannukarluni utoqqatseriartulernermini saammaasseqatigiinnissamik aningaasaateqarfimmik pilersitsinissap eqqarsaatigineqarnera oqaatigipallakkaa ersarippoq, taamaattoqarnera apeqquterpassuarnik akineqarsinnaanngitsunik pilersitsivoq, ersarinngitsorujussuuvormi.

Eqimattat inatsisitigut ataataqanngitsut Mette Frederiksenip arnanut spiralilersuiffigineqarsimasunut utoqqatsissuteqarnerani Nuummi Katuap saani malunnartitsipput. Eqimattat inatsisitigut ataataqanngitsut Danmarkimit utoqqatserfigineqarnissartik taarsiiffigineqarnissartillu aamma piumasaraat. Assi © : Mads Claus Rasmussen/Ritzau Scanpix

Tamatuma saniatigut saammaateqatigiinnissamut aningaasaateqarfimmik isumassarsiap sulianut pingasunut maanna eqqartuussivitsigoortinneqartussanut toqqaannartumik sunniuteqarnaviannginnera erseqqissaatigaa.

- Sassaqqusinitsinni suliaq aallartereerpoq, eqqartuussivimmilu suliaqarnermik naammassineqassaaq. Saammaasseqatigiinnissamik aningaasaateqarfiliortoqarnera pissutigiinnarlugu uninnavianngilaq. Suliaq uninnissaanut periarfissat marluinnaapput. Naalagaaffik tunniutiinnarluni piumasaqaatitsinnut akiliisinnaavoq, imaluunniit eqqartuussivimmi suliaqarneq aqqutigissavarput, Mads Pramming oqarpoq.

Suliarujussuusoq

Mads Prammingilli saammaasseqatigiinnissamik aningaasaateqarfik suliamik eqqartuussivitsigoortitsiniartunut nutaarsiassatsialaanerarpaa.

Danskimmi naalagaaffiannut spiralilersuineq pillugu eqqartuussivitsigoortitsinermut peqataarusuttut arnanit 143-nit eqqartuussivilersuussiniartunit amerlanerungaatsiarput. Eqqartuussissuserisoq paasissutissiivoq.

- Eqqartuussivimmi sulianut maanna ilaanngitsut saammaasseqatigiinnissamut aningaasaateqarfimmi atuillutik pisinnaatitaaffimminnik pissarsiniarsinnaanerat aningaasaateqarfiup pitsaaqutigaa.

- Eqqartuussiviit aqqusaaqqaarnissaat suliarujussuuvoq. Ajornakusoorpoq, akisuvoq naammassiuminaallunilu. Taarsiiffigineqarsinnaasut tamarmik eqqartuussivik aqqusaaqqaarlugu piumasaqaataasa naammassineqarnissaanerat pitsaanngilluinnartuuvoq, Mads Pramming oqarpoq.

KNR-ip isornartorsiuineq ministeriunermut saqqummiuppaa, ilanngutassialli saqqummersinnginnerani apersorneqarnissaa periarfissaanngilaq.