Geologi uranimut inerteqquteqarnissaq pillugu: Eqqarsaatigilluaqqaagassaavoq

Naalakkersuisut uranimut inerteqquteqalernissaat Kuannersuarni aatitassarsiulersaarnermut kisimi eqquissanngilaq. Akuersissutit quliugaangata affai atorsinnaajunnaasasut, geologi Ole Christiansen naliliivoq.
Allattoq Malik Brøns
juulip 07-at 2021 11:22
Nutserisoq Naja-Vivi Mikaelsen

Nunatsinni uranimut akuersinngilluinnarnissap uterteqqinneqarnissaa naatsorsuutigineqarsinnaavoq. Tamanna Kuannersuarni allanilu aatsitassarsiulersaarnernut unitsitsisinnaanermik kinguneqarsinnaalluni. 

Kommune Kujallermi aatsitassarsiornermut siunnersortip geologiusup Ole Christiansenip tamanna nalilerpaa.

Nunatsinnimi uraneqarfiit arlaqarput. Aatsitassarsiuleqatigiiffinnit uranisiortoqangikkalluarluni assanneqartuni uraneqarsinnaanera avaqqunneqassinnaanngimmat.

Uranimik inerteqquteqarnissaq tusarniaassutigineqartoq

 

Kalaallit Nunaanni uranitalinnik siunissami ujarlertoqaqqusaajunnaarlunilu piiaaqqusaajunnaartoqartariaqarpoq. Naalakkersuisut tamanna pillugu inatsisissatut siunnersuutertik maanna tusarniaassutigileruttorpaat.

 

Uranimik misissueqqaarnermut, ujaasinermut piiaanermullu inerteqquteqarnissamik Naalakkersuisut siunnersuuteqarput. Ujaasinermut piiaanermullu atatillugu uranip imaqassusissaanut politikkerit killiliisariaqarsimapput. 

 

Pinngoqqaatinut radioaktiviusunut allanut misissueqqaarnermut, ujaasinermut piiaanermullu agguaqatigiisillugu 100 ppm (millionimut amerlassusaat / millionimut agguaqatigiisillugu), tassa 0,01 procenti qaangerlugu uranimik inerteqquteqassanngitsoq siunnersuumi aamma allaqqavoq.

 

Tamanna urani qanoq annertutigisoq qaqinneqarsinnaaneranik Naalakkersuisut minnerpaaffiliiniarput.

 

Piumasaqaatinullu nutaanut malinninngikkaani misissueqqaarnermut, ujaasinermut piiaanermullu akuersissut politikkeriniit peerneqartassasoq Naalakkersuisunit anguniarneqarpoq. 

 

Inatsisit akuersissutigineqassappata - suliffeqarfiit inatsisinik malinnissimanngitsut akiliisitaaneranik kinguneqarsinnaavoq.

 

Politikerillu namminneq aamma allamik periarfissaqarusupput. Tassami inatsisinik allanngortitsinissamik siunnersuut aatsitassanik navianartunik qinngornilinnik imaqartunik allanik inerteqquteqaratarsinnaarusunneranik aalajangiisinnaarusupput.

- Uranimik akuutissartaqalaartunik Kalaallit Nunaanni aatsitassarsiorfippassuaqarpoq. Soorlu Nuup kangerluani Qeqertarsuarmi gultimik aatsitassarsiorfimmi gulti tamaaniittoq uranitaqartumik pegmatiteqarpoq, piumasaqaatit atuutilissappata itigartinneqarsinnaalluni, geologi Ole Christiansen oqarpoq. 

Akuersissutit quliugaangata affai itigartinneqassasut 

Kuannersuarni aatsitassarsiulersaarneq piumasaqaatissat nutaat aallaavigissagaani eqqugaanissaa ilimanarpoq. Franskinit pigineqartumit suliffeqarfimmit Orano-miit Kalaallit Nunaanni uranimik misissuineq unitsinneqareerpoq. Tamanna Inuit Ataqatigiit naalakkersuinikkut siuttuulerneranik kinguneqartumik.

Taamaatumillu aatsitassarsiulersaarnerit qanoq amerlatigisut eqqugaasinnaanerat nalunartoq, Ole Christiansen naliliivoq. 

Aatsitassanik allanik soorlu gultimik kanngussamilluunniit misissuisoqarniarpat saniatigut qinngornernik ulorianaatitaqartunik qanorluunniit akoqarnissaat taassumap ilimagaa. 

Soorlu Tuluit Nunaaneersoq Stallion Ressources, Narsarsuup eqqaani aatsitassanik qaqutigoortunik misissuisoq tassani assersuutigineqarsinnaavoq. Tamaani uranimik aamma akoqarpoq, Ole Christiansen oqarpoq.

AAMMA ATUARUK Uranimik inerteqquteqarnissamut Naalakkersuisut aallartisartut

Misissuinissamut akuersissutit marluk piginneqatigiiffiup Hudson Greenlandip aamma annaariaannaavaat, geologi naapertorlugu Kangerlussuup, Qaqortorsuup Sarfartuullu eqqaani misissuiffigisassaat aamma uranimik akoqarmat. 

North American Nickel Maniitsup eqqaani misissuinissaminnut aamma akuersissuteqarput, Ole Christiansen oqarneratuut uranimik imaqarsinnaasumiittumi.

- Tamaat isigalugu Kalaallit Nunaanni kanngussaqarfiusumi gulteqarfiusumilu aatsitassarsiulersaarnermut kingunerlussinnaavoq. Piumasaqaatitaat piinarlugit suliffeqarfiit siunissami tunuarsimaalersinnaanerannik kinguneqarsinnaavoq. Aatsitassarsiornissanut taakkununnga aningaasaliisoqarumajunnaarsinnaavoq, Ole Christiansen naliliivoq. 

Siunnersuummut isummersuisussat

Inatsisissatut siunnersuut aalajangiutinnginneranni geologinik urani aatsitassallu navianaatilinnik qinngornillit pillugit isummersuisussanik peqassasoq Ole Christiansen isumaqarpoq.

- Aatsitassarsiornissamut misissuinermut qanoq kinguneqarsinnaanersoq, aammalu aatsitassiassat sorliit eqqugaasanersut sorliillu eqqugaasannginnersut ilisimasaqarfigineruniarlugit, GEUSiminngaaniit geologinik aningaasarsiutigaluguluunniit aatsitassarsiornermut Kalaallit Nunaanni qanoq iliortoqarsinnaaneranik ilisimasaqartunik isumasioqatigiittoqartariaqarpoq.

- Kalaallit Nunaanni atortussiassanik misissueqqissaarnissamik qanoq soqutiginnilersitsisoqarsinnaanersoq aamma misissorneqartariaqarpoq. Arlaatigut piumasaqaatinik pioreersunik qasukkaasoqarsinnaanerluni? Atortissiassanik allanik misissuisoqartariaqarpa, imaluunniit piumasaqaatinik qasukkaanermik nittarsaasisoqarnerusinnaagaluarpa? Geologi Ole Christiansen oqarpoq. 

Sumiiffinni amerlanerpaani qinngornerit ulorianartut

Naalakkersuisut inatsisissatut siunnersuutaanni annertussusermik killiliussaqartoqarnissaanik innersuussisoqarpoq.

Pinngoqqaatinut radioaktiviusunut allanut misissueqqaarnermut, ujaasinermut piiaanermullu agguaqatigiisillugu 100 ppm (millionimut amerlassusaat / millionimut agguaqatigiisillugu), tassa 0,01 procenti qaangerlugu uranimik inerteqquteqassanngitsoq siunnersuumi aamma allaqqavoq.

Kalaallit Nunaanni sumiiffinni arlaqartuni pinngoqqaatinik radioaktiviusunik ulikkaarmat minnerpaaffiliisoqarniarpoq.

- Killissaq 100 ppm-imut inissinneqarpoq, sumiiffinni arlaqartuni qinngornernut ulorianartunut atuusinnaaniassammat, Naaja Nathanielsen oqarpoq.

Kuannersuarni aatsitassaq 300 ppm (millionimut agguaqatigiisillugu) uranimik 800 ppm thoriumimik annertussusilimmik peqarpoq. 

Saniatigullu politikerit namminneq aamma allamik periarfissaqarusupput. Tassami inatsisinik allanngortitsinissamik siunnersuut aatsitassanik navianartunik qinngornilinnik imaqartunik allanik inerteqquteqaratarsinnaarusunneranik aalajangiussisinnaarusupput.