Immikkut ilisimasalik: Pituffiup allilerneqarnissaa Kalaallit Nunaata piareersimaffigisariaqaraa

Pituffik allilerneqariaannaasinnaavoq – immaqa aamma sakkunik sakkuaatissanik Kalaallit Nunaannut inissiinikkut.

Torben Ørting Jørgensen, Natomi kontreadmiraliusimasoq Folkets Sikkerhedspolitiske Udvalg-imilu siulittaasoq, taama naliliivoq.

- Isumaqarpunga Amerikamiut kissaataat takujumaarigut. USA-p illersornissamut isumaqatigiissutaanni, Kalaallit Nunaata Danmarkillu peqataaffigisaanni, taakku aalajangersagaammata taamatut kissaateqarsinnaatitaapput.

Illersornissamut isumaqatigiissut pissutigalugu USA sakkutooqarnermigut Kalaallit Nunaanni ullumikkut qanorluunniit iliorsinnaatitaavoq. Tamanna pissutigalugu Nato-mili admiraliusimasup Kalaallit Nunaat Danmarkillu eqqumaffiginninnerunissaat pisariaqarsorivaa.

- Tamanna iliuuseqarfigisinnaanngilarput, kisianni qanoq pisoqarnera soorunami ilisimasariaqarparput, Torben Ørting Jørgensen oqarpoq.

Pituffik sooq allanngortiterinerujussuarmik nalaataqarnissaa pillugu oqaluttuaq, suliniummit Star Warsimik taaneqartumit aallartippoq.

Star Wars qaarajuttorlu kuultiusoq

Ronald Reagan USA-mut 1983-imi oqalugiarpoq. Atomimik sakkussialianik qaammataasaniit laseri atorlugu nakkartitsisinnaasunik avataarsualiartitsinissamut pilersaarusiani taamani saqqummiuppaa.

Suliniut taanna Strategic Defense Initiative-mik taaguuteqarpoq, inuppassuilli Star Wars Program-imik taagorpaat. 

Pilersaarut piviusunngortinneqanngisaannarpoq, Donald Trumpilli isumassarsiap piviusunngortinneqarnissaa maajimi suliniutigilerpaa - pilersaarutillu maanna taaguutigilerpaa: Golden Dome.

Torben Ørting Jørgensen Folk og Sikkerhed-imi siulittaasuuvoq. Illersornissamut isumaqatigiissutit immikkoortuisa aappaat pillugu kattuffimmiit Katuami kingullermik saqqummiussisoqarpoq. Assi © : Torben Ørting Jørgensen

Sakkussiat nutaaliat missilit, nipip ingerlarnganit arlaleriaammik sukkanerullutik ingerlasartut sangoriataartartullu, eqqorsinnaassammagit, aqqissuussineq nutaaq Amerika avannarlermut illersuutitut atussaaq.

Pituffimmi sakkutooqarfik Golden Dome-mut ilaassappat nutarterneqartariaqartoq, Torben Ørting Jørgensen isumaqarpoq.

- Pituffimmi sakkutooqarfiup radariata illersuinissamut aaqqissuunneqarnera maanna naammakkunnaarpoq. Ilimagineqarsimanngilluinnartumik akiorneqarsinnaanngitsumillu maannakkut aarlerinartoqarsinnaavoq, Torben Ørting Jørgensen oqarpoq.

Pituffik USA-mit ungasissumiikkaluarluni soqutiginartuunera, sakkutooqarfiup qanoq atorneqarneranik pissuteqarpoq.

- Amerikamiut avataarsuanut kalerrisaarineranut ilaavoq, qaammataasanillu aqutsinermut atatillugu pingaaarutilittut inissisimavoq. Tamakku tamarmik pilersaarusiornermut pingaaruteqarluinnarput, Golden Dome-mullu tunngatillugu tamakku pingaaruteqassusaat appasinnerulinngilaq.

Sakkutooqarfik qaammataasanut pingaaruteqaannanngilaq. Mittarfia aamma pilersaarutinut pingaaruteqarsinnaavoq - annerusumillu illersorsinnaanissaq pisariaqartinneqarpoq.

Kalallit Nunaanni sakkussianut aaqqissuussinerit

Pituffik russit Kolap qeqertaani sakkutooqarfigisaannut qanittuararsuummat, F-35 Issittumi pingaaruteqarnerulerumaartoq, Torben Ørting Jørgensen isumaqarpoq, aamma Kangerlussuaq Pituffillu kisiartaallutik timmisartunut taama ittunut kiffartuussinissamut naammattumik takissusilinnik mittarfeqarnerat pissutigalugu.  

- Timmisartut F-35-t atorneqarnerulerneranni pingaaruteqarneruleriartuinnarput, sumiiffimmi tassani mittarfiit atorneqarsinnaasut amerlassusaat killeqarmata.

F-16, Arctic Lightimik sungiusarnermut atatillugu Nuup qulaani septembarimi timmisoq matumani takuneqarsinnaavoq. Timmisartut nutaajunerusut F-35-t Kalaallit Nunaanni takussaanerulerumaartut Torben Ørting Jørgensenip naatsorsuutigaa, Kangerlussuarmi Pituffimmilu mittarfiit kisimik taakkuninnga sullissisinnaammata. Assi © : Markus Valentin / KNR

Pituffimmi sakkutooqarfik Ruslandip Kalaallit Nunaanni eqqorniagassarisinnaasaatut nalilerneqareernikuuvoq.

Nato-mi admiraliusimasup isumaa naapertorlugu sakkutooqarfiup pingaaruteqarnera pissutigalugu Amerikamiut sakkutooqarfimmik illersuilluarnerunissamik kissaateqarsinnaapput - aamma missilit atorlugit illersueriaatsinik aaqqissuussinikkut.

- Pituffimmi sakkutooqarfik illersorneqarsinnaanissaanik kissaateqartoqalerumaartoq tassani takussavarput, assersuutigalugu silaannakkut illersornissamut missilinik assigisaannillu, sakkutooqarnikkut periarfissat atorunnaarsinneqannginneranni, periarfissat pitsaanerpaamik atorneqarnissaat qulakkeerumallugu.

Pituffik illersorneqassappat, sakkutooqarfik atortorissaarutikkullu piginnaasai taava allilerneqassappat, imaluunniit USA-mit, Canadamit Kalaallit Nunaanniiluunnit sakkutooqarfinnit allanit nutaanit illersorneqassava?

- Isumaqarpunga Pituffik sakkutooqarfittut atortorissaarutigut pitsanngorsaanissaq maanna eqqartorneqartoq. Pituffimmi mittarfiit atorneqassappata, taava timmisartuusivinnik quersuarnik pitsaanerusunik aamma peqartariaqarpoq ilaalu ilanngullugit,  Torben Ørting Jørgensen oqarpoq.

- Amerikamiut sakkutooqarnikkut ilisimatuut Pituffimmi sakkutooqarfiup sakkussianik missilinik allanillu illersorneqarnissaanik pisariaqartitsinermik isumaliutissiissutaat siulleq takuara. Sakkutooqarfiup illersornissaanut eqqarsaatersuutit tigussaasut tungaannut alloriarneq siulliuvoq.

Torben Ørting Jørgensenip USA Pituffimmik nutarteriumanera pillugu oqaatigisaa eqquutissappat, tamanna USA-p, Kalaallit Nunaata Danmarkillu ataatsimeersuarneranni 'Permanent Joint Committeemik' taaneqartumi, qularnanngitsumik nalunaarutigineqassaaq.

Amerikamiut aallartitaat nutaaq novembarip aallartinnerani atorfinitsinneqarneranut atatillugu, decembarimi taamatut ataatsimeeqqittoqarnissaa sulissutigineqartoq, danskit nunanut allanut tunngasunut ministeriata eqqaavaa.