Ittoqqortoormiini eqqaanilu PFAS-eqarnerujussua ilungersunarluinnaqqqissaarpoq. 

Ilisimatusartoq akuutissat arrortikkuminaatsut peqqissutsimullu akorngutaasinnaasut pillugit misissueqataasoq taama oqarpoq. Ittoqqortoormiormiut aammikkut PFAS-imik nunarsuarmi tamarmi akoqarnerpaanut ilaasut misissuinerup ersersippaa.

Timi PFAS-eqarpallaalerpat ajornerpaamik kinguneqarsinnaavoq, ilisimatusartoq taama oqarpoq.

- Kingunerit timimut sunniussinnaasut assigiinngitsuupput. Timi minnerpaamik akulik imminut illersorsinnaanermigut eqqorneqartarpoq, taannaavorlu nappaatinit eqqorneqarnissamut illersuutaasartoq.Timip imminut illersorsinnaanera sanngiillippat assigiinngitsunik nappaateqalernissaq aarlerinarnerulissaaq, tamannalu ajorluinnartumik ilungersunartumillu kinguneqarsinnaavoq, Kim Gustavson KNR-imut oqarpoq.

Taanna ilisimatusaqatigiinnut Ittoqqortoormiormiuni PFAS-imik misissuisunut ilaavoq.

Ilisimatusartut PFAS-eqarnissaa ilimagereeraluarlugu taama PFAS-eqartiginissaa ilimagisimanngilaat.

- MIsissuinermut akissutit paasigatsigit tupaallatigaagut, ilungersunartutut isigisarput inunni nassaarineqartoq taama angitigimmat tupaallannarpoq.

Annertussusaallu ernumanartoq ilisimatusartup ilanngullugu oqaatigaa.

- Ajorluinnarpoq. Inuit taama inooriaaseqartut sunnerneqarujussuarsinnaapput.

Nerisat allanngortikkuminaatsut

Akoorutissat PFAS-it silaannakkut immallu sarfaasigut Issittumut apuuttarput. Tamaani avatangiisinut pigaangamik, nerisareqatigiiaatigut akukilliartortarput.

Nerisareqatigiinni kingulliit, uumasut kiisortut, soorlu naannut, arferit kigutillit natsiillu taamaammat PFAS-eqaqaat.

Piniartoq Ittoqqortoormiormiu Åge Danielsen KNR-imit ippassaq oqaloqatigaarput, taannalu PFAS-eqarneranut ernumanngilaq.

- Kalaalimerngit tamaani nunaqqatigiilluta pinngitsoorsinnaanngilagut. Arferit, puisit, nannut umimmaat. Kalaalimerngit maani pinngitsoorsinnaanngilagut,

- Inuup nammineq neqitussanerluni neqitussannginnerluniluunniit aalajangigassaraa. Uanga taama eqqarsarpunga. Soorlu cigarettit sanilliukkutsigit peqqinnartuunngillat toqunartortaqarlutillu, kisianni tamakkutussanerluni inuup nammineq aalajangigassaraa, taanna oqarpoq.

Nerisat allanngortinniarnerata ajornakusoorsinnaanera Kim Gusvatsonip paasisinnaalluarpaa.

- Nererusutat toqqartuinnarneqarsinnaajuaannanngillat. Nerisassat toqqgassat aningaasaqarneq politikkilu peqqutaallutik killeqarsinnaasarput. Tamanna qularnanngilaq. Ukiorpassuarni nerisat taakkuusimappata allanngortiinnarneqarsinnaaneq ajorput, taanna oqarpoq.

Qangali inerteqqutaalersimasariaqaraluartut

Ittoqqortoorrmeermiulli allannguisuusussanngikkaluartut, ilisimatusartorlu isumaqarpoq.

Kim Gustavson er en af forskerne bag undersøgelsen. Assi © : Aarhus Universitet

- Mingutitsisunuku allannguisussaagaluartut. Akuutissat makku qangarsuarli inerteqqutaalersimasussaagaluarput. Aamma massakkoqqissaaq inerteqqutaalertariaqaraluarput.

Nunarsuaq tamakkerlugu isumaqatigiissusiornikkut soorlu FN-imi isumaqatigiissusiornikkut allanngortinneqarsinnaapput. Ilisimatusartoqatigiillu neriupput misissuinertik allannguinermik kinguneqarumaartoq.

Misissuineq atuagassiami saqqummersartumi tatigisaasumi saqqummiunneqarpoq, Kim Gustavsonillu oqarnera naapertorlugu paasisatik pillugit nunarsuaq tamakkerlugu tusagassiorfinnut nalunaarutinik nassiussuinermut ilisimatusartunit nukippassuit atorneqarput.

- Nunarsuarmi aalajangiisartut, politikerit oqartussallu sunnernissaat neriuutigaarput.