Peqataajumajunnaarnerup pisariaqarnera Naalakkersuisut suli aalajangiusimavaat

Aleqa Hammondip Issittumi Siunnersuisooqatigiit Sverigemi illoqarfimmi Kirunami 2013-imi ataatsimiinnissaannut peqataajumajunnaarnera isornartorsiorneqangaatsiarpoq. Nunanulli allanut naalakkersuisoqarfimmi pisortap atorfilittat taamani inassutigisaat suli aalajangiusimavaa. Malunnaatilimmik ersersitsinissaq pisariaqarpoq.

Nunanut allanut naalakkersuisoq, Vittus Qujaukitsoq, Issittumi Siunnersuisooqatigiinni ministerit ullumi tallimanngornermi ataatsimiinneranni peqataavoq. Sverigemiunut tunngatillugu aalajangiusimaannarnissaq pisariaqarsimasoq taassuma aalajangiusimavaa.

- Issittumi Siunnersuisooqatigiit suliaannut tunngatillugu, apeqqutini pingaarutilinni nikussaarsimanerput iluaqutaasimanasoraara. Ataatsimiinnerni oqaaseqarsinnaatitaanissarput piumasaraarput. Issittumi nunat allat naligalugit peqataatinneqarnissatsinnik kissaateqarnerput piumasaqaateqarnerpullu qujanartumik aalajangiusimaannarparput, Vittus Qujaukitsoq taama oqarpoq.

Taama sakkortutigisumik iliuuseqartoqarsimanngitsuuppat Kalaallit Nunaat ullumikkut taamatut inissisimassagaluarnersoq qularaa.

- Oqaaseqarsinnaatitaanissarpummi aalajangiusimaannarsimanngitsuugutsigu aarleqqutigineqarsinnaammat maannakkutut oqaaseqarsinnaatitaanatalu peqataasinnaatitaannginnissarput, Vittus Qujaukitsoq oqarpoq.

Nunanut allanut naalakkersuisoqarfimmi pisortap Kai Holst Andersenip oqaatigaa Sverigemi ataatsimiinnermut peqataajumajunnaarnissamik inassuteqaatigisani Kalaallit Nunaata Issittumi Siunnersuisooqatigiit Sverigemi ataatsimiinneranni ilaatigut ministerit persuarsioratik ataatsimiinnerinut pingaarutilinnut peqataaqqusaannginneranut taamaallaat qisuariaataanngitsoq.

Allanik periarfissaqarsimanngilaq

Nunanut allanut naalakkersuisoqarfimmi pisortaq oqaluttuarpoq Kalaallit Nunaata siulittaasoqarfimmik suleqateqarumajunnaarnissaa pinngitsoortinniarlugu Danmarkip Kalaallit Nunaatalu sapinngisartik tamaat sulissutigisimagaluaraat.

Ministerit ataatsimiinnissaat sioqqullugu Sverigep Københavnimi aallartitaa danskit nunanut allanut tunngasunut ministereqarfiannut taamatut oqariartuuteqarfigineqarluni oqaloqatigiinnissamut aggersarneqarsimavoq. Taamatullu pisoqaraluartoq, Namminersornerup 2009-mi eqqunneqarnerata kingorna Kalaallit Nunaata akisussaaffeqarfiit tamakkiisumik tigoreersimasani pillugit oqaaseqarsinnaatitaaneranik - aamma Issittumi Siunnersuisooqatigiinnut tunngatillugu - arsaartuiffigineqarsinnaannginneranut danskit kalaallillu tunngavilersuutaat Sverigemit tusaanngitsuusaaginnarneqarput.

Aamma atuaruk Aleqap Issittumi Siunnersuisooqatigiinnut peqataajumajunnaarnini sunnguamilluunniit pissarsiaqarfiginngilaa

Aamma atuaruk Nunarput Issittumi Siunnersuisooqatigiinni issiavissaqartinneqalersoq

2011-mit 2013-imut ima inissisimasoqarpoq, siulittaasoqarfiup ataani isumaqatigiinniarnerni Kalaallit Nunaata isummersornissaminut pisinnaatitaanera annikilliartortinneqarluni. Ministerit 2013-imi ataatsimiinneranni Kalaallit Nunaat peqataasimasuuppat, Sverigep suleriaaseriligaata naqissuserneqarneratut isigineqarsimassagaluarpoq, Kalaallit Nunaat atorfilittatigoortumik danskit atorfilittat aqqutigalugit suleqatigiinnermut isumaqatigiinniarnermullu taamaallaat peqataasinnaatitaalerluni, Kai Holst Andersen taama naliliivoq.

Kalaallit Nunaat sunniuteqaqataasinnaajunnaarsinneqartoq

Taamaasilluni Aleqa Hammondip peqataajumajunnaarneranut pissutaarpiaasoq tassaavoq Kalaallit Nunaata Sverigep 2011-mit 2013-imut siulittaasuutitaqarnerata nalaani  isumaqatigiinniarnernut peqataasinnaasinnaatitaanerata annikillisarneqarsimanera, taamaattumillu aalajangiinerit ministerit 2013-imi ataatsimiinneranni akuersissutigisassanngorlugit saqqummiunneqarnerini Kalaallit Nunaat sunniuteqaqataasinnaajunnaarluni inissisimaleratarsinnaaneranik naliliisoqarluni.

2011-2013-imi pisut ilungersunartuupput, tamakkununnga peqatigitillugu danskit tungaannit 2011-mi aalajangertoqarmat Savalimmiut Kalaallit Nunaat naligalugu Issittumi Siunnersuisooqatigiinni suleqatigiinnermi siunissami peqataasalissasoq. Taamatullu aalajangertoqarnerata Kalaallit Nunaata Issittumi Siunnersuisooqatigiinni sunniuteqaqataasinnaaneranut akornutaasinnaanera nunanut allanut allaffeqarfiup tungaanit aarleqqutigineqarpoq.

Soriarsinnaajunnaartitaanissaq aarleqqutigineqartoq

Taamatullu inissisimanerup nunat Canadatut USA-tullu ittut kingornatigut siulittaasuutitaqalerpata ingerlaannarnissaa aarleqqutigineqarpoq. Pingaartumik Sverigep siulittaaasuutitaqarnermi nalaani suleriaatsimi nutaap allaganngorlugu pisortatigoortumik malittarisassanngortinneqarnissaanik piumasaqarmat, taakkunanilu danskit politikeriisa atorfilittaasalu Kunngeqarfik Danmark sinnerlugu Issittumi Siunnersuisooqatigiinni kisiartaallutik sunniuteqaqataasinnaanissaat taamatullu Kalaallit Nunaata siunissami sunniuteqaqataasinnajunnaarsinnissaa aalajangersarniarneqarluni.

Sverigerip ministerit tamakkersimasut ataatsimiinneranni malittarisassat nutaat pisortatigoortunngortinnissaat iluatsissimasuuppagu, tamatuma kingornatigut allanngortinniarnissaat ajornakusoortupilussuusimassagaluarpoq. Pingaartumik Canadap USA-llu nunap inuiinut nassuiaruminaatsissimassagaluarpaat sooq Kalaallit Nunaat Namminersorneq pillugu inatsit atorlugu Issittumi Siunnersuisooqatigiinni taakkunannga allaanerusunik pisinnaatitaaffeqartinneqassanersoq.

- Ministerit 2013-imi ataatsimiinnerat iliuuseqarnissamut periarfissat kingullerpaartarivaat, Andersen taama oqarpoq.

Issiavissaqartinneqarnissaq sukataarutigineqassaaq

Sunniutaatalu asuliinnaasimannginnera Kai Holst Andersenip ullumikkut nuannaarutigaa. Kalaallit Nunaata peqataajumannginnera Sverigemiunut mamianartuuvoq, taamatullu aamma Danmarkimut, akisussaaffeqarfiimmi Kalaallit Nunaata tigusimasai pillugit oqaaseqarsinnaatitaanngilaq taamaattumillu 2013-imi ataatsimiinnermi oqaasissaqarpallaarani.

Kingorna 2013-imi Canada danskit kalaallillu tungaannit annertuumik isumaqatigiinniarfigineqarpoq, Kalaallit Nunaalli 2013-imiilli issiaqataaqqilerpoq suleqatigiinnermullu tamakkiisumik peqataaqqilerluni, soorlu Sverigemiut siulittaasuutitaqalernissaat tikillugu taamaattoqarsimasoq. Kalaallit Nunaata Issittumi Siunnersuisooqatigiinni issiaqataasinnaanerata oqaaseqarsinnaatitaaneratalu aalajangiusimaannarnissaa pingaaruteqartoq Andersenip oqaatigaa.

Lidegaardip suleqatigineqarnera pitsaanerusoq

Danmarkimullu tunngatillugu aamma ersarippoq Kalaallit Nunaata nunanut allanut tunngasunut ministeriusarsimasut aammalu siornatigut issittoq pillugu aallartitaasimasup akornanni suleqatigiinneq Sverigep siulittaasuutitaqarnerata nalaani annertuumik ajoquserneqartoq.

Ullumikkulli nipi allaaneruvoq, Kai Holst Andersenip Canadap ukiuni kingullerni marlunni siulittaasuutitaqarnerani suleqatigiinneq nuannaarutigaa, aamma nunamut siulittaasuutitaqartumut danskillu nunanut allanut tunngasunut ministeriannut tunngatillugu, Andersenimi naapertorlugu, taakku marluullutik Kalaallit Nunaata inissisimaneranut Namminersornerlu pillugu inatsisip pingaaruteqassusaanut paasinnilluarmata.