Nuummi Amerikamiut aallartitaat: We are here to stay
- Kalaallit oqaloqatima amerlaqisut eqqaasarpaat, tikeriarlutik aallaqqipallattartut. Uagut maaniittuassalluta tikippugut.
Amerikamiut naalakkersuisuisa aallartitaasa ilaat, Jonathan Moore, ippassaq Nuummiittoq taamatut oqarpoq.
Amerikamiut Nuummi aallartitaqarfeqarnerata kiisalu maajimi nunanut allanut ministerip, Antony Blinkenip tikeraarnerata kungunerani kingullermillu ippassaq Kalaallit Nunaata USA-llu nutaamik miliuunilikkaanik nalilimmik isumaqatigiissutip 10 miliuuni dollarinik nalillip kingorna, USA ”Nunatsinniittualissalluni tikittoq” Jonathan Morre oqarpoq.
Amerikamiut aallartitaat maanna Nuummiipput, Kalaallit Nunaannillu suleqateqarnermik killiffiat pillugu ippassaq tusagassiortunik katersuutsitsillutik.
Joint Committee pillugu isumaqatigiissut
Aningaasaqarnermut naalakkersuisuusimasup Josef Motzfeldtip, Danmarkip nunanut allanut tunngasunut ministeriata Per Stig Møllerip USA-llu nunanut allanut tunngasunut ministeriata Colin Powellip Igalikumi isumaqatigiissut 2004-mi aggustip ulluisa arfernganni atsiorpaat.
Isumaqatigiissut ilaatigut makkuninnga imaqarpoq:
- USA qaartartunut ungasissunut igeriuttakkanut illersuusiami radarianik nutarteriniassammat, illersornissaq pillugu isumaqatigiissummut 1951-imeersumut Pituffimmut tunngasumut ilassuteqarneq
- USA nunarpullu ilisimatusarneq, teknologii nukissiuuteqarnerlu, avatangiisit, ilinniartitaaneq, takornariartitsineq, silaannakkut angallanneq niuernerlu pillugit suleqatigiinnerminnik patajaallisaassasut.
Paasissutissanik aallerfik: Danmarkip nunanut allanut tunngasunut ministereqarfia
Naalakkersuisut sinniisaannik ullukkut ataatsimeeqateqareerlutik katersuutsitsipput. Ataatsimiinnermi tassani "Joint Committee" eqqaaqqinneqarpoq. Ataatsimiititaliaq taanna ukiuni arfineq marlunni uninnganikuuvoq, Kalaallit Nunaata USA-llu pisortatigoortuunngitsumik suleqatigiinnissaannik siunertaqaraluarluni. Ataatsimiititaliami Danmark aamma ilaavoq.
- Maani pilersitsisinnaavugut
Ataatsimiinnermi aalajangerneqarpoq, Kalaallit Nunaat USA-lu susassaqarfitsigut sisamakkut aalajangersimasutigut suleqatigiissasut.
Tassani pineqarput niuerneq aningaasaliissuteqartarnerlu, nukissiornermut aatsitassarsiornermullu tunngasut, ilinniartitaanermut kulturimullu tunngasut kiisalu ilisimatusarnermut avatangiisinullu tunngasut. Suleqatigiinnerup taassuma kinguneranik suleqatigiissitat maanna pilerinneqarput.
AAMMA ATUARUK Washingtonimiit Nuummut: Joanie Simon amerikamiut nunatsinni aallartitattaaraat
Amerikamiut aallartitaat, Michael J. Murphy, ippassaq taamatut oqarpoq.
- Ukiuni 30-ni makkunannga suliaqarnikuuvunga. Maani nutaaliorpugut. Ilorraap tungaanut ineriartorpugut,Michael J. Murphy tusagassiortunik katersuutsitsinermi oqarpoq.
- Pingaarnertulli isigaara, Joint Commiteep sivisujaami uninngareerluni aallartisaqqinneqarnera. Suleqatigiissitallu oqarfiginikuuagut, USA-p Kalaallit Nunaatalu suleqatigiinnerat patajaallisarniarlugu, annertuunik anguniagasseeqqullugit.
Suliariniakkat arlallit aallartinneqareerput
Ippassarli isumaqatigiissutit katillugit 10 miliuuni koruuninik nalillit, amerikamiut ikiuiniaqatigiiffiannit USAID-meersut kisiartaanngillat.
Ukioq 2020-mi ukiorlu manna Kalaallit Nunaannik niueqateqarnini patajaallisarniarlugu USA miliuunikkaanik aningaasaliivoq. Katillugit 20 miliuuni dollarit aningaasaliissutaapput.
AAMMA ATUARUK Aatsitassalerinermik Ilinniarfimmut 7.5 millioninik aningaasaliisoq
Sisimiuni Aatsitassarsiornermut ilinniarfiup amerikami universitetinik marlunnik suleqateqarnissaanut kiisalu suliariniakkamut Arctic Education Alliance-mut aningaasat atorneqassapput.
Suliariniagassaq taanna tassaavoq ilinniarnikkut paarlaateqatigiittarnissamut suliariniagaq, Kalaallit Nunaanni silap pissusaa pillugu ilisimatusarfiup amerikami universitetip ingerlataanut attuumasoq, Ilisimatusarfiup aamma peqataaffigisaa.
Suleqatigiinneq nutaaq aamma pingasunngormat pilersinneqarpoq. Tamanna pivoq, USAID-ip nalunaarutigimmagu, Aningaasaateqarfik Suliffeqarfeqatigiiffik Kalaallit Nunaat/Fonden for Entreprenørskab Kalaallit Nunaat, ukiut marluk ingerlaneranni 450.000 dollarinik aningaasaliisussaq aallartinneqartoq.
Suliffeqarfeqatigiinnerup siaruaannissaa ilinniartitaanerullu inerisaaffigineqarnissaa aningaasaateqarfiup siunertaraa. Meeqqat atuarfianniit ilinniagaqaqqinnissamut pissutsit eqqarsaatigslugit.
Isumannaallisaaneq najuunnerlu
Kalaallit Nunaannilli suleqateqarnerminnut dollarinik miliuunikkaanik aningaasaliinertik amerikamiut sutigut iluanaarutigaat?
Michael J. Murphy naapertorlugu tamatumunnga pissutaasut ilagaat, nunatta marluk assigiinnik pingaartitaqarlutillu kulturikkut atassuteqarnerat.
- Uagut aamma nunanut issittumiittunut ilaasugut inuit puigortarpaat, taassumali aamma naqissuserpaa; Pituffimmi sakkutooqarfik isumannaallisaanermullu tunngasut annertuumik pingaarutaasut.
- Isumannaallisaanermut atatillugu assigiinnik soqutigisaqarpugut. Pituffimmi sakkutooqarfeqarnikkut Kalaallit Nunaata USA-mut tapiinera uagutsinnut pingaartuuvoq.
- Tamakkua tamarmik Kalaallit Nunaanni peqataaffiginninnitsinnut ilaapput, tamannalu sunniuteqarluassappat inuit naapissinnaaneri isaasigullu qiviarsinnaaneri kiisalu najuunnissarput pingaaruteqarput, taanna oqarpoq.
AAMMA ATUARUK Ilisimatooq: Blinkenip tikeraarnera inussiarnisaarniarluni sukkasuumik tikeraarneruvoq
Taamaammat Nuummi aallartitaqarfeqarnissaq pingaaruteqarpoq, Michael J. Murphy nassuiaavoq.
Ukiut tallimat qaangiuppata Kalaallit Nunaannik suleqateqarnerup qanoq isikkoqarnissaa apeqqutigalugu, imatut akivoq:
- Ullumerniit itinerusumik annertunerusumillu suleqatigiilersimanissarput neriuutigaara. Tamanna anguniagaraarput.
