Nipilersornermik 70-ikkunnili tunngaviliisut tusarnaartitsinermik nersorniarneqartut

Nunatsinni nipilersornermik tunngavileeqataasut nuannaartorineqaqisullu nalaatsornikkut 70-ikkunni pilersinneqarput. Ukiut untritillit affaanni nipilersortarnerat pillugu Nuummi unnugu tusarnaartitsinermi nersorniarneqarput.

Allattoq Nicole Sander Bertelsen, Alice Sørensen

apriilip 05-at 2024 14:23

Nutserisoq Alice Sørensen

Nipilersukkat nuannarineqarluartut soorlu Inuit Nunaat, Persersumi aamma Qaallorimmi Illinersiorta, 70-ikkunnili nipilersoqatigiittalersut katersuuteqqillutik unnugu appisimaalerpata tusarnaarneqarsinnaassapput.

Nipilersortartut kulturip illorsuani Nuummi Katuami unnuk manna katersuuteqqissapput, nipilersoqatigiimmi tunngavileeqataasut tassani nersorniarneqassapput.

Sume kikkuuppat?

Nipilersoqatigiinni ilaasortat ilaatigut ukuupput: Malik Høegh, Per Berthelsen, Hans Fleischer, Sakæus Nielsen aamma Emil Larsen.

Nipilersoqatigiit nuusiaat siulleq 1973-imi saqqummersoq ilaatigut danskit nunasiaateqarnerannut apeqqusersuinermik imaqarpoq

Nipilersoqatigiit 1977-imi unittut oqaatigineqarput, kingornali 1994-imi nipilersoqatigiipput piffissallu ingerlanerani nipilersoqatigiillattaasarlutik.

Allisiguk

Nipilersoqatigiit nunatsinni nuannartorineqarnerpaatut inissinnissaat pilersaarutaasimanngilaq. Nalaatsornikkummi Per Berthelsen aamma Malik Høegh unnuit ilaanni appisimaaqatigiinnerannik nipilersoqatigiit aallartinneqarput. Marluinnaallutillu ukiuni marlunni appisimaaqatigiittareerlutik saqqummersitsinissamik aperineqarput.

- Taava oqarpunga: "Uagut marluinnaarluta appisimaarutta qatsunnarpallaassaqaagut nipilersoqatigiittut pilersikkaluarutta immaqa nuannernerussagaluarpoq", unnugu nipilersoqatigiittussanit tallimaasunit pingasut Illermi ippassaq unnukkut pulaarmata, Per Berthelsen taama oqaluttuarpoq.

- Taamanikkut atortakkagut ikingaarmata tallisarusaartalerpavut, erinaq qimalaarlugu pinnguarluta, taavalu uteqqeriarluta naasarneratut naasarlugu, Per Berthelsen Illermi taama oqaluttuarpoq.

Inissiami tummeraqarfimmi misilitsinneq

Saqqummersitsinissamik neqeroorfigineqarnerup kingorna iliuuseqapallapput nipilersoqatigiillu ilaartorlutik, tumerparpaartoq Hans Fleischer ilannguppoq.
Taassuma allaanerulaartumik puigunaatsumillu piginnaasaami misilinneqarnerat, tv-kkut aliikkutassiami ippassaq oqaluttuaraa.

- Malik Nuummi kollegianiit ilisarisimalaareerpara, taanna sianerpoq aperalungalu trommertutut misilitsikkusunnersunga Københavnimi, taamani assut uanga annilaangagama imatummi sungiusimannginnakku. Isileriallarama taakku ineqarfimmi fistallutillu nuannaarujoortut, trommilersimavaannga opgangimi, pilerpaannga: "Trommerniarit tusarnaassavatsigit".

- Trommeqattaarpunga nalunngisannguakka tamaasa atorlugit, taava kingorna pilerput: "Ajunngilaq, Sumekkunnut ilanngupputit", taanna oqaluttuarpoq.

Tamatuma kingorna pisut pilertorput, niplersoqatigiillu saqqummersitaat siulleq Sumut 1973-imi saqqummersinneqarpoq. Ukiullu ingerlaneranni ilaatigut danskit nunasiaateqarnerannut apeqqusersuillutik nipeqarnermikkut rockernermik nunatsinni tunngaviliipput.

Nuussuaq 1973-imi saqqummersoq inuiaqatigiinnit nuannarineqarluarpoq kingornalu saqqummersitaat arlalissuit nuannarineqarlualertik, 1977-imi nipilersoqatigiikkunnaarput. 1994-imilu katersuuteqqipput kingornalu tusarnaartitsillattaasarlutik. Nipilersugaallu nuannarineqarluartut kinguaariinnut arlalinnut ingerlateqqinneqarput.

Nipilersugaat inuusuttuniit utoqqarnut, kikkunnimmi tamanit tusarnaarneqartarput kinaassutsimillu nunatsinni paasinninnermut tunngavileeqataallutik.

- Pingaartittarpara nuannarisarlugulu kalaaliussutitsinnik nukittorsaaqataasimasutut sunniuteqarsimanerput, Per Berthelsen Illermi apersorneqarnermini taama oqarpoq.

Isissutissat nunguipput

Unnuk manna nersorinninniarluni tusarnaartitsinissamut soqutiginninnerup annertussusaata, nipilersoqatigiit assigiinngitsorpassuarnit nuannarineqarnerat ersersippaa. Isissutissammi marsip 22-anili nungunneqarput isilernermilu pisisoqarsinnaanngilaq.

Isissutissat nungupput. Nipilersoqatigiillu nuannarineqarluartunik appisimaarnerminni inuit 1.000-t erinarsoqataasut saallugit appisimaassapput, nipilersortartullu allat aamma peqatigissallugit.

Nersorinninniarnerugaluartoq nipilersoqatigiinni ilaasortat aamma appisimaaqataassapput. Nipilersukkat sorliit qassillu nammineq appissanerlugit nipilersoqatigiit oqaatigerusunngilaat.

- Nipilersoqataasussat sungiusarneranni aamma ilaasarnikuugatta sungiusaqataallutalu kakkassiartuaarpugut, aamma saniatigut Malillu normut tusarnaajutigalugit assorsuaq iluaqutigaara.

- Ukiut kingulliit arfinillit nipilersornikuunnginnata taamatut, assorsuaq pissanganarpoq, Hans Fleischer oqaluttuarpoq.

Sungiusarnerlu ulluni kingullerni oqimaalliartorsimasoq Per Berthelsen oqaluttuarpoq.

- Unnuit kingulliit sungiusartarnerit aamma oqimaalliartormata uannut kingumut qiviarluni, sumilluunniit peqqissimissutissaqarani naammattorsuarnik nuannersunik aqqusaagaqarsimalluni kusanartumik allanik aaqqissorneqartoq aallavigalugu pisoqarnissaa qujamasuutigalugulu qiimmassaatigeqaara.

- Ullut arlalinnguit inuusussarneqarpunga, taassumalu kingorna nuannaarlunga kingumut qiviarsinnaalerlunga.

Nutaarsiassami kukkunermik nassaarsimaguit uunga allaffigineqarsinnaavugut.