Ukiuni qulini namminersorneq Kalaallit politikerii isumaqatigiinniarnerni ataatsimoortut

Nunatta pisuussutaanut piginnittuunissamik piumasaqaat inuiaasutullu nunanit tamalaanit akuerineqarnissamik kissaat, kalaallit politikeriiisa tapertariillutik namminersornissaq Danmarkimut ukiut qulit matuma siorna isumaqatigiinniutigigamikku tunngavigaat.
juunip 18-at 2019 15:29

Tallimanngorpat inuiattut ullorsiuinnassanngilagut. Ullormimi tassani namminersornerup eqqunnera aamma nalliuttorsiutigissavarput. 

Nunatsinni politikerit suliassaqarfiit naalagaaffimmiittut tigusinnaasagut tamakkerlugit 1990-ikkut naajartulernerani tiguaat. Tassalu nunarput ingerlariaqqissappat, namminiilivinnissamut nikeriaqqittariaqarpugut.

- Taamatut pisoqariarmat politikerigut eqqarsarput: Ingerlaqqittariaqarpugut, siullermillu noqqaassutigalugu namminersorneq pillugu isumalioqatigiissitaq nunatsinneersuinnarnik ilaasortalinnik pilersinneqassasoq, Jakob Janussen Namminersornerullutik Oqartussani pisortaasimasoq, Namminersorneq Pillugu Ataatsimiititaliarsuarmi siulittaasuusimallunilu kalaallit qallunaallu Namminersorneq Pillugu Ataatsimiititaliarsuata allattoqarfiani pisortaasimasoq oqarpoq.

Inuiaasutut akuerisaajumaneq 

Namminersorneq pillugu isumalioqatigiissitaq 2000-ip nalaani pilersinneqarpoq.  Taassuma  suliaa isumaliutissiissummik, naalakkersuisut 2003-mi tigusaannik, inerneqarpoq. Naalakkersuisut siulittaasuat Hans Enoksen ministeriunerlu Anders Fogh Rasmussen  2004-mi ataatsimiinnermi aalajangerput suleqatigiititamik kalaallinik danskinillu inuttaqartumik pilersitsissallutik, nunatta  naalagaaffeqatigiinnerup iluani nunatta qanoq ililluni nammineerluni oqartussaanerulernissaanik  siunnersuusiortussamik. Taannalu juunip 21-ani 2004-mi sulilerpoq.

Namminersornerulernerup 1979-imi eqqunneqarnerani suleqataasimasut ilagaat Lars-Emil Johansen. Taassuma oqarnera naapertorlugu namminersorneq pillugu inatsisissap suliarineqarnissaanut alloriaqqinnissap anguneqarnissaa pissusissamisoorpoq.

Taassuma oqarnera naapertorlugu namminersorneq immini anguniagaanngilaq, namminiilernissalli tungaanut aqqutaalluni. 

- Namminersulernermi angorusutat ukuunerupput: Nunatta pisuussutaanut uumaatsunut piginnittussaaneq, pigisatsinnut uumaatsunut piginnittussaaneq, taanna namminersorneruleratta anguneqarsimanngitsoq, taanna anguniarneqassasoq taavalu aamma inuiattut akuerisaanissarput. Namminiilerusukkunik piumallerunik namminiilersinnaasutut taavalu silarsuarmiooqataasutut allatuulli inissisimalersinnaaneq anguniarneqassasoq, Lars-Emil Johansen oqarpoq.

Kisianni nunatta pisuussutaanut kikkut piginnittussaanerat Namminersornerulernissaq pillugu isumalioqatigiissitami taamani isumaqatigiissutigiuminaannerpaat ilagaat. Taannalu namminersorneq pillugu inatsisissami iluarsiniagassaavoq.

- Qallunaat politikerit namminersorneruneq pillugu isumaqatigiinniarnitsinni assut akueriuminaatsissimavaat kalaallit uagut nunatta pisuussutaanut immikkut piginnittussaatitaanissarput, Lars-Emil Johansen oqaluttuarpoq.

Pisuussutinut uumaatsunut piginnittussaaneq tigugipput

Namminersorneruneq pillugu inatsimmi erseqqilluinnartumik allassimavoq pisuussutit uumaatsut danskit naalagaaffiata pigigai. Namminersornerlu atuutilermat oqartussaaffiup taassuma angerlaanneqarnera ajugaassutaasuni annerpaat ilagaat.

Aalajangersagaq taanna namminersorneq pillugu inatsimmiinngilaq, kalaallillu ataatsimiititaliami ilasortaasut aalajangersakkamik allamik, inuit kalaallit nunaanni najugaqavissut Kalaallit Nunaanni pisuussutinut uumaatsunut tunngaviusumik piginnittussaanerannik, ilanngussititsisut, taanna oqaluttuarpoq.

Jakob Janussenip isumaqatigiinngissut alla, namminersorneq pillugu isumalioqatigiititami ilungersortitsisoq, tikkuarpaa. 

- Annertuumik isumaqatigiinngissutigineqartoq tassaavoq naalagaaffiup tapiissutigisartagai, nunatsinni suliassaqarfiit ingerlaneqarnerini naalagaaffiup tapiissutigisartagai ingerlaannassanersut ingerlaannassannginnersulluunniit apeqqut taanna sivisuumik isumalioqatigiissitanit eqqartorneqarpoq, taanna oqarpoq.

Kalaallillu partiimik akornanni nunatsinni aporaassutitik alarlugit ataatsimoorlutik suleqatigiinnermikkut aniguilluarsimasut Lars-Emil Johansen isumaqarpoq.

Kalaallit Qallunaallu namminersorneq pillugu isumalioqatigiititaanni ilaasortat:

  • Folketingimut ilaasortaq Per Ørum Jørgensen, Det Konservative Folkeparti
  • Folketingimut ilaasortaq Birthe Rønn Hornbech, Venstre
  • Folketingimut ilaasortaq Frank Jensen, Socialdemokraterne
  • Folketingimut ilaasortaq Søren Espersen, Dansk Folkeparti
  • Folketingimut ilaasortaq Line Barfod, Enhedslisten
  • Folketingimut ilaasortaq Kristen Touborg Jensen, Socialistisk Folkeparti
  • Folketingimut ilaasortaq Niels Helveg Petersen, Det Radikale Venstre
  • Inatsisartunut ilaasortaq Ruth Heilmann, Siumut
  • Folketingimut Inatsisartunullu ilaasortaq Lars-Emil Johansen, Siumut
  • Folketingimut  Inatsisartunullu  ilaasortaq  Kuupik Kleist, Inuit Atagatigiit
  • Inatsisartunut ilaasortaq  Johan Lund Olsen, Inuit Atagatigiit
  • Inatsisartunut ilaasortaq Augusta Salling, Atassut
  • Inatsisartunut ilaasortaq  Per Berthelsen, Demokraatit
  • Inatsisartunut ilaasortaq  Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit Partiiat

 

    - Nunatsinni isumaqatigiinngittaraluaqaluta partiit kisianni isumaqatigiinniarnerni taakkunani namminersornerulerneq pillugu isumaqatigiinniarnerni taavalu ukiut 30-t qanngiummata namminersorneq pillugu isumaqatiginniarnerni kalaallit tamatigut ataatsimoortarsimavugut  taannalu nukittoqutitta pigaarnersarisimavaat. Illuatungigut agguluttut uagut ataatsimoorsinnaasarsimagatta.

    Namminersulerneq 2008-mi ukiakkut 75,5 procentimik taaguunneqarluni eqqunneqarpoq. Juunillu 21-ani inuiattut ullorsiorutta namminersornerup eqqunneqarneraniilli ukiunik qulinik nalliuttorsiutigineqassaaq