Naalakkersuisut qilalukkanik pisassiissutit biologinit siunnersuinerup akerlerilluinnagaanik ilavaat

Tasiilami Ittoqqortoormiinilu qilalukkanik immikkut pisassiisoqarpoq.
Aqutsifeqarfinni pingasuni Tasiilami, Ittoqqortoormiini Qaanaamilu ukioq mannamut pisassiinerusoqarpoq. Assi © : Carsten Egevang
Allattoq Anders Dall
oktobarip 15-at 2021 18:43
Nutserisoq Ivik Kristiansen

Ukioq mannamut qilalugartassiissutit aalajangiunneqareeraluarput. Naalakkersuisulli Tunumi qilalukkanik immikkut pisassiillutik ippassaq nalunaarutigaat.

Aqutsiveqarfimmi Tasiilami pisassiissutit matumani pineqarput. Naalakkersuisut qilalukkanik tassani pisassiissutit 15-inik ilavaat. Ukioq mannamut qilalugartassiissutit tallimaagaluarput.

Aamma aqutsiveqarfimmi Ittoqqortoormiini qilalugartassiissutit ilaneqarput. Tassani ukioq mannamut qilalugartassiissutit 25-t siorna pisassiissutinit nuutsitsinikkut sisamanik ilaneqareerput. Ukiorli mannamut tallimanik maanna ilaneqarput.

AAMMA ATUARUK Naalakkersuisoq nunatta kangiani qilalukkanik kisitseqqusisoq

Immikkut pisassiissuteqarneq aalisarnermut piniarnermullu naalakkersuisup, Aqqaluaq B. Egedep, KNR-imi radiokkut aallakaatitassiamut Inuiaat Tillernerannut ima nassuiarpaa.

- Naalakkersuisut maannakkut aalajangiinerminni tunngavilersuutit pingaarnerit immaqa ilagivaat, nunani immikkoortuni aalajangersimasuni aningaasarsiornikkut periarfissaalatsiffiusuni inuit inuuniarnermikkut atukkamikkut neqissaqarniarnikkullu imminnut pilersorsinnaanerata qaffassaaffiginissaa. Allamut saariarfissaalatsinerup nalaani taamatut iliortoqariaqarneq aalajangiussimavarput, Aqqaluaq B. Egede oqarpoq.

mianersortumik periuseqarnissaq malinneqanngitsoq

Qilalukkat katillugit 134-t Tunumi 2019-imi 2020-milu pisarineqartutut nalunaarutigineqarput. Qilalugarniarnerli ilisimatuussutsikkut siunnersuinermut akerliulluinnarpoq.

Qilalukkat qernertat Tunumi ikileriarput

 

2008-mi kisitsineq aallaavigalugu, Ittoqqortoormiini qilalukkat qernertat 2000-it missaanniinnissaat biologit naatsorsuutigaat. 2017-imi taamaallaat qernertat 300-t missaanniipput.

 

Kangerlussuarmi qilalukkat qernertat 2008-mi 600-t missaanniit 2016-imi 300-t missaannut ikileriarsimapput. Tasiilami suli ikinnerupput.

 

Aasaanerani Ittoqqortoormiini, Kangerlussuarmi Tasiilamilu qilalukkanik qernertanik kisitsineq, ataatsimiinnerit, piniartut peqataatinneri misissueqqissaarnerillu ilanngullugit, 3.1 miliuuni koruuneqartoq, Pinngortitaleriffiup naatsorsuutigaa.

 

Pinngortitaleriffiup aamma uparuarpaa, taamatut kisitsinissaq aningaasanut inatsimmi Pinngortitaleriffiup annerusumik aningaasaliiffigineqarneranik imaluunniit iliuuseriniakkat pilersaarutaareersut pingaarnersiornerisa allanngortiternissaannik kinguneqartariaqartoq.

 

Najoqqutarisaq: Pinngortitaleriffimmi Miluumasunut Timmissanullu immikkoortortaqarfik

Ilisimatuussutsikkut ataasimiititaliarsuaq North Atlantic Mammal Commission, NAMMCO, aperigaanni qilalugarniarneq attanneqarsinnaasumik ingerlanngilluinnarpoq.

NAMMCO Atlantikup avannaani miluumasunut imarmiunut tunngassuteqartunut ataatsimiititaliarsuuvoq, taannalu Islandimi, Savalimmiuni, Norgemi nunatsinnilu imarmiunik, soorlu qilalukkanik, nungutsaaliuinermik, isumatuumillu aqutsinermik ilisimatusarnermillu ingerlataqartuuvoq, nunanullu taakkununnga pisassiissutit pillugit siunnersuisarluni.

Tunumi qilalugarniartoqartassanngitsoq ataatsimiitsitaliarsuup 2019-imiilli innersuussutigisarpaa. Tamannalu Naalakkersuisunit malinneqarneq ajorpoq.

- Tunumi qilalugarniarneq attanneqarsinnaasumik ingerlanngilaq, Kalaallit Nunaatalu mianersortumik periuseqarnissaq malinngilaa, ataatsimiititaliarsuarmi ilaasortaq, Pinngortitaleriffimmilu immikkoortortami pisortaq Fernando Ugarte oqarpoq, nangillunilu.

- NAMMCO-p ilisimatuussutsikkut ataatsimiititaliaa pissutsit ilungersunartut pillugu Tunumut siunnersuisarnermini erseqqissuliortarpoq. Nunap Allanngutsaaliukkap kujataani qilalukkat hunnorujut arlalialuinnarnut ikilisinneqarnikuugamik ikittuinnaalluunniit pisarineqarpata, qilalugaqassuseq kinguariassaaq. Tunup qilalugaqaannarnissaa kissaatigineqarpat, maannakkut eqqissisimatitsilernissaq pingaaruteqarpoq, Fernando Ugarte oqarpoq.

Tunumi aqutsiveqarfinnut immikkut pisassiinerunerit saniatigut Qaanaami ukioq mannamut qilalugartassiissutit 20-nik ilaneqarput.

AAMMA ATUARUK Politikerip uumassusilerisut qilalukkanik qernertanik kisitsineq kamaatigigaa

Inatsisartut qilalukkanik nutaamik kisitsinissamut tunngasumut siunnersuut ukiuakkut ataatsimiinnerminni marlunngorpat oqaluuserissavaat. Kisitseqqinnissaq Siumumit Inuit Ataqatigiinniillu Inatsisartunut ilaasortanit taperserneqarpoq.