Lars Løkke nunatta qanoq iliornissamik aalajangernissaanut erinitsattoq
Nunanut allanut tunngasunut ministeri, Lars Løkke Rasmussen (Moderatit), Danmarkimi Socialdemokratit, Venstrekkut Moderatillu naalakkersuisoqatigiilermatali ministerinit siullerpaajulluni Nuummut ulluni makkunani tikeraarluni nunatsinniippoq.
200 missaat nunatsinneersut nunanillu allaneersut peqataaffigisaannik Naalakkersuisut EU Kommissionilu ”EU Arctic Forum”-imik taallugu ataatsimeersuartitsinerannut peqataajartorluni nunatsinniippoq.
AAMMA ATUARUK EU Nuummi ataatsimiinnissamut qaaqqusisoq: Issittoq oqallisigineqassaaq
EU-p issittullu akornanni suleqatigiinneq sutigut nukittorsarneqassanersoq Issittumullu tunngatillugu atajuartussamik qanoq ineriartortitsisoqassanersoq, ulluni marlunni ataatsimeersuartut oqallisigaat.
Qulequttat marluk taakkua silap pissusiata nunarsuaq tamakkerlugu allanngoriartornerata ajornartoortitsisarnerani politikkikkut oqallisigineqareeraluaqisut, Ruslandip Ukrainemi saassussinerata kingornali Issittumilu sakkutuuliinerulersaarnermi oqallisigineqarneruleqqeriaannarput.
Taamaammat naalagaaffeqatigiit suli qaninnerusumik suleqatigiinnissaat danskit naalakkersuisuisa kissaatigigaat, Lars Løkke Rasmussen KNR-imut erseqqissaavoq.
Lars Løkke Rasmussen Nuummi kulturikkut illorsuarmi Katuamiittoq. Assi: Scanpix
- Naalagaaffeqatigiinnikkut ilaqutariikkatta ataqatigiinnerunissarput pingaarpoq. Tamanna assigiinngitsunik isummerfigineqartartoq nalunagulu ataqqilluinnarpara. Naalagaaffeqatigiiutillutali pingaartittariaqarparput, taanna oqarpoq.
Nunanik allanik suleqateqarnermi nutaanik pisoqarnissaa qularissanngikkaat
Nunanik allanik suleqateqarnermi nutaanik pisoqarnissaa qularissanngikkaat, ministeriunerup Mette Frederiksenip Folketingimi ukiortaami ilasseqatigiinnermi qaammatip siuliani oqalugiartilluni erseqqissaatigaa.
Tamanna nutaanik unamminartoqarfiusussaassammat nunarput, Danmark Savalimmiullu suli qaninnerusumik tatigeqatigiinnerusumillu suleqatigiinnissaat pisariaqarpoq.
1,5 milliardit koruuninik Issittumi nakkutilliinerunissamut aningaasaliineq
Folketingip illersornissaq pillugu isumaqatigiissutitaaq 2018-imi akueraa. Tamatuma saniatigut 4,8 milliardit koruuninik Illersornissaqarfimmut 2023-p tungaanut aningaasaliinissaq isumaqatigiissutaavoq.
Partiit illersornissaq pillugu isumaqatigiissusiortut sualummik Atlantikup Avannaani Issittumilu 2023-p tungaanut nakkutilliinerunissamut saniatigut 1,5 milliardit koruuninik 2019-imi aingaasaliipput.
Isumaqatigiissut taanna Issittumi Piginnaasanik Annertusaanermik (Arktis Kapacitetspakke) atserneqarpoq. Suliniummi uku ilaatigut ilaatinneqarput:
- Kalaallit Nunaanni timmisartuaqqat ungasianiit aquttakkat nakkutilliissutit (750 mio. kr.)
- Qaammataasatigut nakkutilliineq (85 mio. kr.)
- Kalaallit Nunaata sineriaani radarit (20 mio. kr.)
- Kalaallit Nunaanni illersornissamik ilinniarfiliorneq (50 mio. kr.)
Ruslandip ukiumi kingullermi pissusilersuutai Illersornissaqarfiup nunatsinni nakkutilliinerulertariaqarneranik kinguneqartut, allanut tunngasunut ministerip, Lars Løkke Rasmussenip, ministeriunerup oqaasiinut tapersiisuusup, miserratiginngilaa.
- Immitsinnut paariniarluta Issittumi nakkutilliinerlertariaqarpugut. Kalaallit Nunaata ammasumik oqaloqatigineratigut taamaaliornissarput pingaartippara, taanna oqarpoq.
AAMMA ATUARUK Múte B. Egede kamattoq: Danskit sillimaniarnermut isumaqatigiissutaat pillugu ilisimasaqanngilagut
Danmarkili nunarpullu illersornissamut tunngasuni suleqatigiinnerminni ilungersunartunik aporaaffeqartaraluarlutik naligiinnerusumik maanna suleqatigiittut, Lars Løkke Rasmussen isumaqarpoq.
- Attaveqaatitut Ataatsimiititaliami ataatsimeeqatigiinnitsinni allanut oqaatigeqqunngisanik paasissutisseeqatigiittarpugut. Tamanna attallugulu taamaaliornerulissaagut. Taamaammat Issittoq pillugu periusissioqatigiileruttorpugut, kalaallillu partiivisa nunanik allanik suleqateqarnermi qanoq iliornissamut aalajangernissaannut erinitsappunga.
Danskit kalaallillu soqutigisatigut aporaattartut
Lars Løkke Rasmussenip oqarnera naapertorlugu danskit naalakkersuisui nunatta nunanik allanik suleqateqarnermut sillimaniarnermullu tunngasuni suliaaniinnaanngitsoq aalajangeeqataasarput.
- Kalaallit Nunaata aalaajangeeqataaffigitikkusutaanni sunniuteqaqataalluta aalajangeeqataasassasugut isumaqarpunga. Aatsitassarsiornermi takornariartitsinermiluunniit ineriartortitsinermut aamma tunngasuni, Lars Løkke Rasmussen oqarpoq.
Tamanna nangaanartoqanngitsorpalussinnaagaluartoq, kalaallit danskillu politikerii nunatta soqutigisaanut tunngasuni isumaqatigiittuaannannginnerannut assersuutaasinnaasorpassuaqarpoq.
Assiliisoq: Johansinnguaq Olsen/KNR
Tamanna soorlu Ilulissani Nuummilu mittarfissuartaarnissaannik isumaqatigiissutigineqarnerani erserpoq, danskimmi naalagaaffiat tamatumunnga aningaasaliiniarluni aalajangermat Lars Løkke Rasmussen aalajangeeqataasuni pingaarnertut inissisimavoq.
Løkkep akuliunnera nunatsinni aalassaataaqaaq, tamannalu Naleqqap akuersaanngilluinnarmagu naalakkersuisoqataajunnaarneranik kinguneqarpoq.
AAMMA ATUARUK Partii Naleraq Naalakkersuisooqatigiinnit peqataajunnaartoq
Naleqqap taamanikkut siulittaasua, Hans Enoksen, ima oqarpoq:
- Naalagaaffik politikkimut toqqaannartumik akuliuppoq, taamaalilluni kalaallit nammineersinnaanerat apeqquserneqarujussuarluni.
Mittarfissualiulersaarnerli Kalaallit Nunaannik ineriartortitseqatigiikkusunnermut assersuutissaqittoq, Lars Løkke Rasmussen taamanikkut ministeriunerusoq isumaqarpoq:
- Kalaallit Nunaata attaveqaasersuutiminik pitsanngorsaanissi taamanikkut kissaatigaa. Kalaallit Nunaatalu ingerlalluarnissaa ineriartornissaalu kissaatigigatsigu tamatumunnga tapersiivugut. Taamanikkut soqutigisatigut isumaqatigeeqqinnaarpugut, Lars Løkke Rasmussen oqarpoq.
Lars Løkke Rasmussen Nuummiinnermini nunanut allanut tunngasuni naalakkersuisoq, Vivian Motzfeldt (Siumut), ataatsimeeqatigiipput. Danmark nunarpullu nunanik allanik suleqateqarnermut sillimaniarnermullu tunngasuni suleqatigiinnertik qanoq nukittorsarsinnaaneraat pingaarnertut oqaloqatigiissutigaat.