Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnikkut sullissivik matulerpoq
H.J. Rink, Th. Stauning, Lauge Koch, Knud Rasmussen. Atit tusaamasat ukiut ingerlanerini Kalaallit Nunaanni ilisimatuussutsikkut misissuinermut ataatsimiititaliarsuarmut, KVUG-mut, ilaasortaasarsimapput. 1878-imi pilersinneqarpoq - januaarilli aallaqqaataani atuutilersumik matusussanngorpoq. Danskit naalakkersuisui KVUG matuniarlugu aalajangersimapput.
Tamanna siulittaasutut tunualersup Minik Rosingip uggornartoqartippaa, tamanna nunarsuarmiut issittumi ilisimatusarnissamik soqutiginnittut tulleriiaatiinnaleqqaffianni danskit tungaannit pitsaanngitsumik takutitsinertut isigalugu.
- Kalaallit Nunaata soqutigineqannginneranut ersiutaasunut arlaqartunut ilanngunneqarnera uggoraara. Dansk Polarcenter ukiualuit matuma siorna matuneqarpoq, maannalu alloriarnerup tullerilerpaa: Ataatsimiititaliarsuup atorunnaarsinneqarnera. Kalaallit Nunaata avataanit soqutigineqaleraluttuinnarnerani, peqatigisaanik danskit soqutiginninnerat ajoraluartumik annikilliartornerarpaa.
Ataatsimiititaliarsuup suliassarisimavaa aningaasat 9 millioner koruunit Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnikkut suliniutinut ph.d.-millu misissinermut agguaannissaat. Aammattaaq danskit kalaallillu akornanni ilisimatusarnikkut suleqatigiinnermi attaveqaatitut siunertaqarsimavoq.
KVUG ukiumoortumik 9 mio. kr.-inik aningaasaateqartarpoq, taakkulu ilisimatusarnikkut suliniutinut pg.d.-stipendianullu tapiissutitut agguaanneqartarlutik. KVUG-p matuneqarnissaanik aalajangerneq Minik Rosingip isornartorsiorpaa.
Ilisimatusarnermut tapiiffigineqarnissamik qinnuteqaatinik siunissami suliaqarneq Kalaallit Nunaanni Ilisimatusarnikkut Siunnersuisoqatigiviinut pilersinneqaqqammersunut nuunneqassaaq. Minik Rosingilli tamanna KVUG-mik taarsiivissorsinnaanasorinngilaa.
- Ilisimatusarnikkut siunnersuisoqatigiit Kalaallit Nunaanni ilisimatuunut kalaallinut atuuttussaavoq. Kalaallit Nunaalli Danmarkip tungaanit suli ilisimatusarnikkut soqutiginaateqartupilussuuvoq, taamaattumillu aamma danskit Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnerisa Kalaallit Nunaanni kalaallit ilisimatusarnerannut ataqatigiissaarneqarnissaa soqutigisaqarfigineqarsoralugu.
Ilisimatusarnermut Nutarsaanermullu Aqutsisoqarfimmi allaffimmi pisortap Hanne Haarup Thomsenip KNR-imut erseqqissaatigaa, KVUG-p atorunnaarsinneqarnera Namminersorlutik Oqartussat isumaqatigiissuteqarfiginerisigut pisussaasoq.
- Taamaaliortoqarneratigut Kalaallit Nunaannut atanerata nukittunerulernissaa aamma maluginiassallugu pingaaruteqarpoq. Oqaatigaattaaq danskit kalaallillu ilisimatusarnikkut suleqatigiinnissaannut periarfissanik ajornerulersitsissanngitsoq, suleqatigiinnerup taassuma aningaasatigut tapersersorneqarnissaa suli siunertarineqarmat.