Issittumi sakkutuut umiarsuaat nutarterneqassapput. Qanorli?

Issittumi Atlantikup Avannarpasissuanilu sakkutuut umiarsuaannut pilersaarut nutaaq atuutilersinneqangajalerpoq. Pilersaarutip milliardilinnik naleqartup umiarsuit nungullarsimasut atorunnaarsissavai nunatsinnilu illersorneqarneq pitsanngorsassallugu.
Sorsunneq, aatsitassat nunattalu ukkatarineqarnerulernera Issittup piviusumut qaninnerusumik pitsaanerusumik illersorneqarnissaanik kissaateqarnermut sukkanerulersitsipput. Assi © : Rasmus Balle Hansen
juunip 10-at 2025 07:30

Svendborg Værft A/S 1991, umiarsuup alapernaarsuutip qaavani kanngussammi qorsummi allassimavoq.

Umiarsuarnit sisamanit ataaseq ukiunik 34-nik pisoqaassuseqartoq, nunatta Savalimmiullu imartaani sineriaanilu alapernaarsuisarput.

Piffissaq tamanna qaangiutingajalerpoq, umiarsuarmi – umiarsuit pingasut assigalugit – atorneqarunnaangajalerput.

- Umiarsuaq ukiorpassuarni imaani angalasimasoq soorunami nungullavissimavoq, elektrooficer Alexander Vædderenimi katillugit ukiumi ataatsimi angalasimasoq oqarpoq.

Peqataasut naggataat

Vædderenimi inuttat ilanngutassiami uani peqataasut naggataat ilanngunniarnagit aalajangerparput. Tamanna nammineq inuunerannik isumannaatsuunissamillu pissuteqarpoq.

KNR-ip peqataasut aqqi tamakkiisut ilisimavai.

Taanna umiarsuarmi umiarsuullu maskiinaqarfiini qaammartartulerluni ulluinnarni angalasarpoq, taassumalu umiarsuarmi atortut tamarmik ajunngitsumik ingerlanissaat isumagisarpai.

- Atortorissaarutigut amerlasuut pisoqaapput. Kingoraartissarpassuit assinganik suliarineqartarunnaarnikuupput, immikkullu suliarineqartussaallutik, taanna oqarpoq.

Som elektroofficer har Alexander ansvaret for at sikre, at Vædderen holder sig flydende.  Assi © : Rasmus Balle Hansen

Danskit naalakkersuisuisa nunatsinni naalakkersuisut aamma savalimmiuni naalakkersuisut peqatigalugit Illersornissaqarfiup Issittumi aamma Atlantikup avannaani suut suliarisassaneraat ukiarli isumaqatigiinniutigilerpaat.

Matumani umiarsuit sorliit sakkutuut umiartortuinut nutarsaanermut pilersaarutini ilaassanersut ilanngullugu.

Issittup aamma Atlantikup avannaata illersorneqarneranut isumaqatigiissutip ilaa ukioq manna januaarip 27-ani saqqummiunneqarpoq. Tassanilu umiarsuarnik issittumi atorneqartussanik nutaanik pingasunik, umiarsuarnut maannakkut atuuttunut Thetisitut ittunut pisoqqanut taarsiisussanik pisisoqarnissaa ilaatigut isumaqatigiissutigineqarpoq.

Issittoq Atlantikup Avannaallu pillugit illersornissamut isumaqatigiissut

  • Issittup Illersornissaanut isumaqatigiissutip immikkoortua siulleq 2025-mi januaarip 27-ani saqqummiunneqarpoq. Isumaqatigiissut 2033-p tungaanut atuutissaaq.
  • Isumaqatigiissummut 14,6 milliardit koruunit issittumi umiarsuarnut nutaanut pingasunut, timmisartuaqqanik ungasianiik aquttakkanik nakkutilliissutinut aamma nunami radarinut arlalinnut ilaatigut atorneqassapput.
  • Tamatuma saniatigut nunatsinni Issittumi Tunngaviusumik Ilinniarfimmi Kangerlussuarmiittumi atualertussat amerlanerussapput.
  • Umiarsuarnut pilersaarutip immikkoortua siulleq ukioq manna apriilip 22-ani saqqummiunneqarpoq. Pisinissamut allattorsimaffimmi sillimaniarnermut imaatigullu illersornermut pitsanngorsaataasussat umiarsuit katillugit 26-t allassimapput.
  • Sakkutuulli umiarsuaanut pilersaarutit Issittumilu illersornissaq suli isumaqatigiinniutigineqarput. Umiarsuit tamakkiisumik qanoq amerlatiginissaat qaammatini tulliuttuni paasissagunnarsivarput

- Sillimaniarnermi politikkikkut inissisimaneq allanngortoq aamma arajutsisimanngilarput, tamannalu sillimaffigisariaqarparput, Nunanut allanut Ilisimatusarnermullu naalakkersuisoq, Vivian Motzfeldt (S) isumaqatigiissutip ilaa saqqummiunneqarmat oqarpoq.

- Umiarsuarnik nutaanik Issittumi alapernaarsuutissanik pissarsinissaq pingaarnertut salliutitannut ilaavoq. Nalunnginnakku pingaaruteqaqisut. Kalaallit tamarmik isumannaatsuunissaannut, taanna oqarpoq.

Aningaasaliingaatsiarnissat

Isumaqatigiissutip ilaa annerusup ilagiinnarpaa. Illersornissamut isumaqatigiissutip immikkoortuata aappaa – Issittumi sakkutuunut imarsiortunut pilersaarut ilanngullugu – pilersaarut malillugu aasaanerani sulinngiffeqalinnginnermi piareerneqartussaavoq.

Tassani qanoq allassimasoqassanersoq – naalakkersuisullu pilersaarummut qanoq piumasaqaateqarnersut – suli ilisimanngilarput.

Umiarsuilli pingasut naammanngitsut Vivian Motzfeldtip (S) ukiup aallartinnerani oqaatigaa, taassumalu nunatsinni sillimaniarnermut nunatta isorartuup – pingaartumik tunup aamma avannaani kangiata eqqaata nakkutiginqarnerata pitsaanerunissaa pingaaruteqartoq oqaatigeqqammerpaa.

- Illersornissami isumaqatigiissut januaarimi naammassisimasarput, malitsigisaanillu aamma aasamut annerusumik suli naammassinniffissarput. Taanna qularnaarinninniartussaavoq sumiiffiit ilaat annertunerusumik nakkutigineqarsimanngitsut nakkutigilerneqarnerannik, nunanut allanut ilisimatusarnermullu naalakkersuisoq oqarpoq.

- Soorlu piginnaasat umiarsuaannarmut tunnganngillat satellitsinut aamma tunngassuteqarput, aamma dronenut tunngassuteqarput. Tassa piginnaasat sumiiffinni sukkanerusumik susoqarneranik suussusersisinnaasut aammalu sukkanerusumik oqaloqatigiinnernik ingerlatsiviusinnaasut, taamaalilluta ingerlaannaq susoqarneranik paasinnissinnaanerput qaffallugu, taanna oqarpoq.

Nunatta qaammataasat, nunami radarit timmisartuaqqallu ungasianiit aquttakkat ungasissumukarsinnaasut atorlugit nakkutigineqarnera annertusineqassasoq, Issittumi illersornissamut isumaqatigiissutip immikkoortuani siullermi aamma allassimavoq. Timmisartuaqqat ungasianiit aquttakkat ”ilaatigut” Kangerlussuarmiittassapput.

Sakkutuut umiarsuaanut aamma umiarsuarnut nutaanut pilersaarutit umiarsuarmi alapernaarsuummi Vædderenimi elektroofficerip malinnaaffiginera soqutiginartuusoraa. Aamma naak Vædderenimik angalaneq nuannarigaluarlugu.

- Inuppassuuvugut ileqqut malillugit ingerlataqartartugut. Kisianni umiarsuit pitsaalluinnarnissaat qularutiginngilara, Alexander oqarpoq, nangillunilu:

- Umiarsuarni nutaaniilernissaq nuannissaqaaq.

Nangeqattaartoq: Issittup siunissami illersorneqarnera

Nunatta Issittullu illersorneqarnera pitsaanerusoq Amerikap kippasissuani qitiusoq Trumpip aamma nunatsinni Danmarkimilu politikerit oqaatigiuarpaat. Sakkutuut umiarsuaannut milliardilinnik aningaasaliineq taamaattumik atuutingajalerpoq, umiarsuillu nungullarsimasut nunatsinni Savalimmiunilu alapernaarsuisut taarserneqangajalerput.

KNR-ip umiarsuit pisoqqat ilaat atorunnaangajalersoq alakkarterpaa.