Inuit illoqarfinniit nunaqarfinniillu nussortut: Nunatsinniittut pingajorarterutaat Nuummi najugaqarput

Inuit Nuummut nussorput.

Nuummi innuttaasut ukiut kingulliit 40-t ingerlaneranni marloriaatinngorput. Nunattali sinnerani illoqarfinni nunaqarfinnilu pissutsit allarluinnaapput.

Nunatsinni innuttaasut ukiuni kingullerni 30-ni 56.000-it 57.000-illu akornanniittuaraluartut, Nuuk inuttusiartuinnarpoq.

Nunatsinni illoqarfiit pingaarnersaanni 1990-imiit 2020-ip tungaanut innuttaasut 20 procentiniit 30 procentimut amerliartornerat qaffappoq.

Nuup innukkiartuinnavinnera taamatut ingerlaannassappat  2100-mi nunatsinni innuttaasut pingajorarterutaat Nuummi najugaqalersimassapput. 2080-imilu nunaqarfiit inuerussimassallutik.

Taama Rambøll Management Sulisitsisut misissueqqissaarnerat aallaavigalugu naliliivoq.

Inuit oqinnerusumik inoorusullutik nuuttartut

Illoqarfinniit illoqarfinnut anginerusunut nuuttarneq Tasiilami nutaajunngitsoq, Tasiilami inuussutissarsiornermi pisortaq, Thomas Kristiansen oqarpoq.

Tamaani innuttasut aallaraangamik uteqqinneq ajortut amerlanerpaajupput, nutaanillu nuuttoqartarani.

Tasiilami innuttaasut illoqarfinnut anginerusunut nuttartut nalaattarpisigit?

- Qularutissaanngilaq. Amerlasuut Nuummut suliartorlutik nuuttarput. Nunaqarfinniit amerlasuut nuukkusuttaraluarput (aaqq. Tasiilaq) kisianni suliffissaqaratillu inissaqanngillat, Thomas Kristiansen KNR-imut oqarpoq.

- Atukkat pitsaanerulernissaannik sorsuuteqartuarpugut, kinguartinneqartuaannarpulli, susoqassananilu. Uninngaannarput. Susoqarneq ajornera innuttaasunit qatsunneqarpoq. Ineriartorneq uninngavoq, taanna erseqqissaavoq.

Kommuneqarfik Sermersuumi viceborgmesterip, Justus Hansenip aamma taperserpaa, taanna Kommuneqarfik Sermersuumi inuussutissarsiornermi takornarialerinermilu aamma siunnersortaavoq.

Suliffissaaleqineq inissaaleqinerlu ajornartorsiutaangaatsiartoq aamma taanna isumaqarpoq.

Inuusuttut ingerlariaqqiffiusuni ilinniariartarnerat aamma taassuma peqqutaaqataanerarpaa. Taannali ajunngitsortaagaluarluni, ilinniarnerminnillu naammassinnikkaangamik uteqqittannginnerat ajornartorsiutaanerarpaa.

- Arlalinnik peqquteqarpoq. Inuusuttorpassuit ingerlariaqqiffiusuni ilinniariartarput. Tamanna pitsaasuuvoq, kisianni angerlaqqittannginnerat isiginiartariaqarparput. Suliffissaqannginneq aamma pissutaalluni nuuttoqartarpoq. Periarfissaqanngilaq, siunissamilu Tasiilamiinnissartik nunaqarfiiniluunniit takorlooruminaatsittarpaat, Justus Hansen oqarpoq.

Ikiortissaminnik pisariaqartitsisut

Illoqarfiit pingaarnersaannituulli Tasiilami kiffartuussivinnik pitsaanerusunik periarfissaqartiginngilaq .

Tasiilarlu nunaqarfittaalu najoruminarsarneqassappata inuit najugaqaannarnissaannik imaluunniit nuuffigineqarnissaannik ikiorneqarnissamik pisariaqartitsipput.

- Suliffissanik amerlanerusunik pilersitsinissamik ikiortariaqarpugut, nutaanillu inissialiornissamut aningaasanik pisariaqartitsilluta. Taamaalillutik inuit maaniiginnarlutik sulisinnaaniassammata, Thomas Kristiansen oqarpoq.

Tamanna Justus Hansenip (D) isumaqataaffigaa.

Taassuma Kommuneqarfik Sermersuumi viceborgmesteritut nalunngilluarpaa aningaasaliissutaasartut killeqarnerat, Tasiilamummi aningaasaliissutaasinnaagaluartut allanut atorneqaqqiinnartartut oqaatigaa.

- Missingersuutit pillugit isumaqatiginninniartarnerni peqataasarninniit nalunngilakka. Unammillernartorujussuusarpoq. Missingersuusiorneq killeqartaqaaq, aamma pingaarnersiuisarneq. Aningaasaq eqqortumik atuuffissaannut tutsinnissaat unamminartuaannarpoq, taanna oqarpoq.

Namminneerlutillu iliuuseqarniartaraluarlutik Tasiilaq nunaqarfiilu inukilligaluttuinnarput.

- Qanorsuarluunniit ilioraluarutta, Tasiilaq eqqaalu kivissinnaanngilarput. Avataaniit ikiorneqartariaqarpugut, qanoq iliornissatsinnik. Inissaqarniarneq suliffissaaleqinerlu eqqarsaatigalugu. Taakku tamarmik ataqatigiipput ilinnikkaminnillu naammasserlaat Tasiilamut angerlaqqinnissaannut aamma ataqatigiipput, Justus Hansen oqarpoq.

Tasiilami taamaallaat inukilliartunngilaq. Nunatsinni illoqarfinni nunaqarfinnilu minnerusuni 1980-ikkunnut naleqqiullugu inukinnerulernera affaanut killippoq.

Sulisitsisut misissueqqissaarnerat naapertorlugu taamaallaat Nuummi, Sisimiuni, Aasianni Ilulissanilu 2010-p kingorna innukkiartortoqarpoq.